Gần đây, tôi đã dành quá nhiều thời gian để cấu hình các bộ điều hợp mạng trên máy tính xách tay Windows của mình, điều đó đồng nghĩa với việc tôi buộc phải sử dụng ứng dụng Settings của Windows thường xuyên hơn mức tôi mong muốn. Tôi chưa bao giờ thực sự yêu thích nó, nhưng sau vô số giờ vật lộn với nó, cuối cùng tôi đã nhận ra một điều: đây không chỉ là sự không thích nhẹ nhàng – tôi thực sự căm ghét ứng dụng Settings. Nó không chỉ đơn thuần là một công cụ quản lý cài đặt mà đã trở thành biểu tượng cho những vấn đề cốt lõi mà Microsoft đang mắc phải với hệ điều hành Windows hiện đại, đặc biệt là trên phiên bản Windows 11. Những thay đổi mà họ áp dụng không những không mang lại sự tiện lợi mà còn gây ra nhiều bất tiện và sự khó chịu tột độ cho người dùng, đặc biệt là những người dùng chuyên nghiệp đã quen thuộc với sự linh hoạt của Control Panel truyền thống.
7. Ứng Dụng Settings Quá Chậm Chạp
Nếu một công ty công nghệ trị giá hàng tỷ đô la quyết định làm lại một thứ họ đã xây dựng gần hai mươi năm trước, bạn sẽ mong đợi kết quả ít nhất phải tốt hơn. Đó là mục tiêu của sự tiến bộ. Ngay cả khi không thêm bất kỳ tính năng mới nào, bạn cũng sẽ nghĩ rằng nó ít nhất phải nhanh hơn—hoặc, tối thiểu, không tệ hơn một cách chủ động. Phải không?
Giao diện ứng dụng Settings trên Windows 11 với thiết kế hiện đại
Rõ ràng là không. Hãy nhìn vào trải nghiệm thực tế. Khi tôi nhấp qua các tab trong ứng dụng Settings Windows 11, bạn có thể thấy rõ độ trễ giữa thời điểm tôi nhấp, thời điểm màu nhấn làm nổi bật tab mới và thời điểm nội dung thực sự tải. Sự chậm trễ này đặc biệt dễ nhận thấy trong phần Tài khoản (Accounts).
Nếu bạn ngoại tuyến, trải nghiệm sẽ còn tệ hơn. Ứng dụng Settings chậm chạp khi mở tab Tài khoản, trước tiên nó nhận ra rằng bạn không có kết nối, sau đó tạm dừng trong khi cố gắng thực hiện bất kỳ phép thuật đăng nhập nền nào, trước khi cuối cùng hiển thị giao diện thực tế. Tất cả chỉ để điều chỉnh một cài đặt cơ bản. Tôi thực sự nhớ hình ảnh hồ sơ quân cờ của Windows XP.
6. Ứng Dụng Settings Buộc Bạn Chơi Theo Luật Của Microsoft
Bạn còn nhớ việc tạo một tài khoản người dùng mới trong Control Panel dễ dàng như thế nào không? Tôi thì có. Bây giờ, hãy thử thiết lập một tài khoản ngoại tuyến bằng ứng dụng Settings. Bạn sẽ bị dẫn vào một mê cung các màn hình vô nghĩa. Đầu tiên, bạn phải tìm trang cài đặt để thêm một tài khoản mới.
Sau đó, bạn nhấp vào Thêm tài khoản. Tiếp theo, bạn nhận được một cửa sổ bật lên “Vui lòng chờ một chút” (Just a moment). Sau khi chờ đợi, bạn phải nói rằng bạn không có tài khoản Microsoft của người đó. Lại một lần “Vui lòng chờ một chút” khác. Tiếp theo, nó cố gắng ép bạn tạo tài khoản Microsoft. Nói không lần thứ hai, bạn lại được chào đón bằng một lần “Vui lòng chờ một chút” nữa trước khi, cuối cùng, bạn nhận được các trường cơ bản để thiết lập một tài khoản cục bộ.
Tất cả là vì Microsoft không thể chịu đựng ý tưởng bạn sử dụng Windows mà không bị gắn chặt vào hệ sinh thái của họ. Nếu bạn đủ cứng đầu để muốn một tài khoản cục bộ đơn giản, họ sẽ đảm bảo rằng bạn phải trải qua càng nhiều bước rắc rối càng tốt để đạt được điều đó. Tôi đã làm mọi thứ có thể để làm cho Windows 11 dễ chịu hơn, từ việc khôi phục menu chuột phải cổ điển cho đến chạy các bản vá như ReviOS để khắc phục những tính năng khó chịu nhất của Windows. Nhưng ngay cả với tất cả những giải pháp này, những vấn đề mà tôi đã trình bày ở đây vẫn còn tồn tại dai dẳng.
5. Giao Diện Ứng Dụng Settings Cực Tệ
Điều đầu tiên bạn nhận thấy ở ứng dụng Settings, so với Control Panel, là lượng không gian bị lãng phí khổng lồ. Mọi thứ đều bị kéo dài, không có gì nằm cạnh nhau, và mỗi tùy chọn nhỏ đều chiếm một dòng mới. Các tab ở thanh bên mơ hồ và được nhóm một cách tùy tiện, khiến việc điều hướng trở nên khó hiểu hơn mức cần thiết.
Vì một lý do nào đó, việc nhấp vào bất kỳ cài đặt nào thường chuyển hướng bạn đến một trang hoàn toàn mới, ngay cả khi thông tin có thể được hiển thị trên cùng một màn hình. Nhưng không, Microsoft thà cho bạn thêm không gian trắng trống rỗng.
Màn hình “Người dùng khác” (Other Users), nơi bạn thêm tài khoản, về cơ bản là một tượng đài vĩ đại cho các pixel bị lãng phí. Chỉ cần nhìn vào tất cả không gian trống trong ảnh chụp màn hình dưới đây.
Trang Người dùng khác trong Cài đặt Windows hiển thị lượng lớn không gian trống
Để cho vui, tôi đã chồng chín trường tên người dùng và mật khẩu vào khu vực trống, chỉ để cho thấy bố cục này vô lý đến mức nào. Để mọi thứ trở nên không nhất quán hơn, các trang đăng nhập bật lên một cách cứng đầu bỏ qua chế độ tối của Windows, vì vậy tôi phải tự sửa chúng một cách thủ công để có hình ảnh dưới đây.
Chín màn hình đăng nhập được chèn vào trang cài đặt Windows 11 để minh họa sự lãng phí không gian
4. Bạn Không Thể Mở Hai Cửa Sổ Settings Cùng Lúc
Thật Sự!
Ứng dụng Settings Windows 11 chỉ cho phép một cửa sổ tại một thời điểm. Nếu bạn muốn so sánh hai phần khác nhau cạnh nhau, xin lỗi, bạn không thể. Cần chuyển đổi giữa cài đặt mạng và màn hình khi khắc phục sự cố? Hãy sẵn sàng chơi trò đi lại vô tận trong một cửa sổ duy nhất.
Tôi phải kiểm tra các bộ điều hợp mạng của mình liên tục, vì vậy tôi luôn để Settings mở. Nhưng nếu tôi vô tình nhấp vào bất kỳ thứ gì khác cũng khởi chạy ứng dụng Settings, ngay cả từ một thông báo hoặc một thao tác nhanh, trang tôi đang xem sẽ biến mất. Tôi bị đưa đến một nơi khác trong ứng dụng, và bây giờ tôi phải lần mò lại các bước qua mê cung chỉ để quay lại nơi tôi đang ở.
Nhiều cửa sổ Control Panel đang mở trên Windows 11, minh họa khả năng đa nhiệm
Hạn chế chỉ một thể hiện này là một sự hạ cấp lớn đối với người dùng chuyên nghiệp, hoặc thực sự, bất kỳ ai mong đợi một hệ điều hành hiện đại cho phép đa nhiệm cơ bản. Bạn có biết điều gì cho phép bạn mở bao nhiêu cửa sổ tùy thích, cạnh nhau, mà không gặp rắc rối không? Đó chính là Control Panel cũ kỹ đáng tin cậy.
3. Ứng Dụng Settings Vẫn Là Một “Dự Án Đang Phát Triển” Vô Hạn
Được thôi, Microsoft quyết tâm buộc mọi người phải sử dụng ứng dụng Settings. Nhấp chuột phải vào gần như bất kỳ đâu, và nó sẽ đưa bạn thẳng vào Settings thay vì Control Panel cũ. Rõ ràng, Microsoft muốn chúng ta tin rằng Settings vượt trội hơn. Rốt cuộc, tại sao lại thúc đẩy chúng ta mạnh mẽ như vậy nếu nó không phải là lựa chọn tốt hơn? Họ chắc hẳn biết điều gì là tốt nhất cho chúng ta, phải không?
Sai. Ứng dụng Settings trên Windows 11 là ứng dụng chưa hoàn thiện và thiếu sót nhất được đi kèm với Windows. Không tin ư? Hãy thử thêm múi giờ thứ hai vào thanh tác vụ của bạn. Đi tới Settings > Thời gian & ngôn ngữ > Ngày & giờ, sau đó nhấp vào Đồng hồ bổ sung. Điều gì sẽ xảy ra? Bạn bị dịch chuyển thẳng vào một applet của Control Panel, được chào đón bởi một thiết kế thẳng thừng từ năm 2005.
Thêm đồng hồ bổ sung trong Windows 11 đưa người dùng về Control Panel cũ
Hoặc giả sử bạn cần kiểm tra các biến môi trường hệ thống của mình, như PATH. Cứ thoải mái—tìm kiếm “environment variables” (biến môi trường) trong Settings. Nhấp vào kết quả, và, một lần nữa, bạn bị ném trở lại một cửa sổ Control Panel “cổ kính” (một cách dễ chịu), vẫn mang phong cách Windows 7.
Cho phép tôi nhấn mạnh rằng ứng dụng Settings đã tồn tại từ năm 2012. Đó là hơn một thập kỷ “phát triển” trên thứ mà có thể coi là ứng dụng quan trọng nhất trong toàn bộ hệ điều hành. Mười ba năm, hàng tá bản cập nhật, vô số chỉnh sửa giao diện người dùng, và nó vẫn chưa hoàn thành. Đến thời điểm này, tôi thành thật nghi ngờ liệu nó có bao giờ hoàn thành hay không.
Vì vậy, ngay cả khi tôi muốn bỏ Control Panel, chấp nhận tầm nhìn của Microsoft và chuyển sang ứng dụng Settings mới bóng bẩy, tôi cũng không thể. Không phải vì tôi bảo thủ hay chỉ ghét thay đổi, mà vì Settings vẫn chưa có tất cả các chức năng cốt lõi mà tôi cần, ngay cả sau ngần ấy năm. Tôi sẽ chỉ dùng Control Panel thôi, nhưng…
2. Ứng Dụng Settings Đang Hủy Hoại Control Panel
Nếu tôi thích Control Panel, tôi nên có thể chỉ sử dụng Control Panel, và bất kỳ ai thích ứng dụng Settings có thể sử dụng cái đó thay thế. Ai thích gì dùng nấy, phải không?
Tôi ước là vậy. Nhưng Microsoft sẽ không buông tha. Cố gắng tạo một tài khoản người dùng mới bằng Control Panel cổ điển, và bạn sẽ thấy mình bị kéo thẳng vào ứng dụng Settings, dù muốn hay không. Đó là một vòng lặp nực cười, khó chịu: Microsoft liên tục tước bỏ các tính năng khỏi Control Panel và đẩy bạn về phía Settings. Và khi bạn đang ở trong ứng dụng Settings, nó lại đá bạn quay trở lại Control Panel cho bất cứ thứ gì hơi nâng cao một chút.
Hoạt ảnh minh họa việc tạo tài khoản mới trong Control Panel bị chuyển hướng sang Settings app
Cũng là câu chuyện tương tự với các ứng dụng mặc định. Mở tùy chọn đó trong Control Panel, và bạn ngay lập tức bị chuyển hướng đến trang Ứng dụng mặc định trong Settings—nơi, ngạc nhiên thay, việc cuối cùng bạn sử dụng Microsoft Edge làm trình duyệt mặc định dễ dàng hơn rất nhiều, dù bạn có muốn hay không.
Microsoft đang buộc tôi phải chuyển đến một ngôi nhà mới bóng bẩy mà thậm chí còn không có nước chảy, vì vậy tôi vẫn phải đi bộ quay lại chỗ cũ chỉ để đi vệ sinh.
1. Ứng Dụng Settings Tóm Gọn Mọi Vấn Đề Của Windows
Sự lộn xộn của ứng dụng Settings trên Windows đã tóm tắt hoàn hảo hướng đi mà Microsoft đã kéo Windows trong thập kỷ qua: các bản cập nhật bắt buộc phá vỡ hoặc thay thế các tính năng đang hoạt động bằng các phiên bản không đầy đủ, bị đơn giản hóa; nỗi ám ảnh với thiết kế “hiện đại” chỉ có nghĩa là thêm nhiều khoảng trống và ít thông tin hơn; và, trên hết, cuộc thập tự chinh kỳ lạ này nhằm biến Windows thành một hệ điều hành ưu tiên máy tính bảng.
Nghiêm túc mà nói, có cảm giác như Microsoft đang đọc một số phân tích từ một thực tế thay thế, nơi tuyên bố 90% máy tính bảng chạy Windows. Nếu không, tại sao họ cứ tối ưu hóa cho màn hình cảm ứng? Xin lỗi, “tối ưu hóa” là một cách nói nhẹ nhàng. Họ rõ ràng đang cố gắng buộc Windows trở thành một hệ điều hành dành cho máy tính bảng, và đó là nguyên nhân gốc rễ của hầu hết mọi sự khó chịu được liệt kê ở đây.
Control Panel sẽ khó điều hướng trên máy tính bảng, chắc chắn rồi, nhưng có bao nhiêu máy tính bảng chỉ dùng cảm ứng thực sự đang chạy Windows? Họ đang thiết kế cho ai?
Microsoft dường như quên rằng Windows luôn là về sức mạnh và sự linh hoạt cho người dùng thực tế, chứ không chỉ là các cử chỉ chạm và giao diện người dùng đơn giản hóa cho một thị trường máy tính bảng Surface tưởng tượng. Mỗi bản phát hành mới, chúng ta mất đi một chút những gì đã làm nên sự vĩ đại của Windows, và tất cả chỉ để phục vụ một phong cách thiết kế dường như được tạo ra cho một thiết bị khác, cho một kỷ nguyên khác.
Nếu bạn muốn có một cái nhìn tổng quan hoàn hảo về lý do tại sao rất nhiều người dùng Windows lâu năm thất vọng với hướng đi của nền tảng này, chỉ cần nhìn vào ứng dụng Settings. Nó chậm chạp, nông cạn, chưa hoàn thiện và rõ ràng không được thiết kế cho những người thực sự sử dụng Windows mỗi ngày. Và điều đó, hơn bất cứ điều gì khác, tóm tắt những gì sai với Windows trong năm 2025.
