Nhiếp ảnh là một nghệ thuật, và để tạo ra những bức ảnh thực sự ấn tượng, chỉ đơn thuần hướng ống kính và bấm chụp thôi là chưa đủ. Đặc biệt với sự phổ biến của smartphone, ai cũng có thể chụp ảnh, nhưng để ảnh của bạn nổi bật giữa hàng triệu bức ảnh khác, bạn cần hiểu và áp dụng các nguyên tắc bố cục. Bố cục không chỉ là sắp xếp các yếu tố trong khung hình mà còn là cách bạn kể một câu chuyện, dẫn dắt ánh mắt người xem và truyền tải thông điệp. Việc nắm vững những kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh cơ bản sẽ giúp bạn nâng tầm những bức ảnh chụp bằng điện thoại của mình từ mức “tốt” lên thành “tuyệt vời”, biến chiếc smartphone thành công cụ sáng tạo mạnh mẽ.
1. Đường Dẫn (Leading Lines)
Đường dẫn là một trong những kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh đầu tiên mà các nhiếp ảnh gia học, và vì một lý do chính đáng: đó là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để thu hút ánh mắt người xem đến một điểm thú vị trong ảnh. Các con đường, dòng sông, thung lũng, hàng rào, hoặc thậm chí là kiến trúc của các tòa nhà đều có thể tạo thành những đường dẫn tuyệt vời.
Kỹ thuật đường dẫn đặc biệt xuất sắc cho nhiếp ảnh phong cảnh, nhất là ở những vùng núi non hùng vĩ. Tuy nhiên, chúng cũng hoạt động rất tốt trong các khu vực đô thị. Những thành phố lớn như New York là ví dụ điển hình, nơi luôn có một điều gì đó hấp dẫn ở cuối con phố. Điểm mà đường dẫn hướng tới có thể là bất cứ thứ gì bạn muốn làm tiêu điểm: mặt trời mọc hoặc lặn, một tòa nhà nổi bật, hay thậm chí là một nhóm người. Điều quan trọng là đường dẫn phải rõ ràng và dẫn dắt ánh mắt người xem một cách tự nhiên.
Đường ray xe lửa tạo hiệu ứng đường dẫn mạnh mẽ trong bố cục nhiếp ảnh phong cảnh
2. Đối Xứng (Symmetry)
Đối xứng là một trong những cách tuyệt vời để biến những ngày mưa thành cơ hội chụp ảnh điện thoại độc đáo. Trong điều kiện này, việc chụp ảnh phản chiếu trong vũng nước là một ví dụ điển hình để tạo nên bố cục đối xứng ấn tượng. Sự phản chiếu hoàn hảo sẽ mang lại cảm giác cân bằng và hài hòa cho bức ảnh.
Bề mặt hồ phẳng lặng phản chiếu cảnh vật, tạo nên bố cục đối xứng hoàn hảo trong ảnh chụp
Tuy nhiên, bạn không cần một ngày mưa để tạo ra những bức ảnh đối xứng xuất sắc. Nhiều công trình kiến trúc được thiết kế với sự đối xứng vốn có, đặc biệt là những tòa nhà có hình dạng tam giác hoặc các cầu cống. Hơn nữa, bạn có thể tận dụng hình ảnh phản chiếu trên mặt hồ phẳng lặng, mặt kính, hoặc các bề mặt phản chiếu khác. Để khung hình được chính xác, hãy sử dụng tính năng lưới (grid) trên camera điện thoại của bạn và đảm bảo rằng hai bên của bức ảnh chiếm một lượng không gian tương đương nhau để tạo hiệu ứng đối xứng thị giác mạnh mẽ.
3. Tập Trung Vào Một Chủ Thể Chính (Focus on One Subject)
Tính chủ đích là một trong những khía cạnh quan trọng nhất để tạo nên một bức ảnh thú vị, và cách tốt nhất để đạt được điều này là tập trung vào một chủ thể duy nhất. Hãy sử dụng phần còn lại của cảnh như một khung hình để kể câu chuyện của bạn một cách hiệu quả hơn, nhưng luôn đảm bảo có một yếu tố trọng tâm rõ ràng.
Chủ thể chính của bạn có thể là bất cứ thứ gì. Chân dung con người luôn là lựa chọn tốt, và nếu bạn đang chụp ảnh đường phố bằng smartphone, bạn có thể chọn một vật thể như chiếc ô nổi bật, một chiếc xe đạp cổ điển, hoặc thậm chí là một biển báo độc đáo. Lên kế hoạch trước cho buổi chụp sẽ giúp bạn xác định chủ thể chính. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dành thời gian quan sát xung quanh để tìm kiếm một điểm nhấn thú vị và bất ngờ xuất hiện.
Chân dung một người bên bờ kênh, làm nổi bật chủ thể chính trong bức ảnh
4. Sử Dụng Người Hoặc Vật Thể Để Tạo Tỷ Lệ (Use People and Objects for Scale)
Khi chụp ảnh phong cảnh hoặc những địa điểm lớn, hùng vĩ, hãy cân nhắc cách thể hiện sự hoành tráng của những nơi này bằng cách sử dụng tỷ lệ. Ví dụ, bạn có thể đưa một người vào khung cảnh khi chụp ảnh núi non. Thay vì chụp chân dung, hãy làm cho họ trông nhỏ hơn bằng cách thu nhỏ hoặc đứng xa hơn, nhấn mạnh sự đồ sộ của cảnh vật.
Nhóm người nhỏ bé trên cầu thang gần núi, thể hiện sự hùng vĩ của cảnh quan thông qua tỷ lệ
Động vật cũng có thể là một cách tuyệt vời để thể hiện tỷ lệ của một cảnh. Thay vì sử dụng Chế độ Chân dung (Portrait Mode) làm mờ hậu cảnh, bạn nên dùng chế độ chụp ảnh chính của smartphone. Điều này sẽ giúp bạn lấy nét được nhiều cảnh hơn, từ đó càng làm nổi bật tỷ lệ và quy mô của hình ảnh.
5. Quy Tắc Một Phần Ba (Rule of Thirds)
Quy tắc một phần ba là một trong những nguyên tắc bố cục kinh điển nhất trong nhiếp ảnh. Đúng như tên gọi, bạn chia hình ảnh của mình thành ba phần bằng nhau theo chiều ngang và chiều dọc, tạo thành chín ô vuông và bốn giao điểm. Theo nguyên tắc này, bạn nên đặt chủ thể chính hoặc các yếu tố quan trọng của ảnh tại các giao điểm hoặc dọc theo các đường kẻ để tạo ra một bố cục cân bằng và hài hòa hơn.
Ứng dụng quy tắc một phần ba trên con phố đông đúc, sắp xếp các yếu tố hài hòa
Bạn có thể áp dụng quy tắc một phần ba trong mọi loại tình huống, chẳng hạn như ảnh phong cảnh, chân dung, và ảnh đường phố. Nó hoạt động tốt cả trong nhiếp ảnh đen trắng lẫn ảnh màu. Bạn có thể tách hình ảnh từ trái sang phải hoặc từ trên xuống dưới, tùy thuộc vào ý đồ sáng tạo của bạn. Hãy bật lưới camera trên điện thoại của bạn để căn chỉnh khung hình chính xác hơn. Mặc dù dễ thực hiện, bạn có thể cần luyện tập để thực sự có những chủ thể thú vị được đặt đúng vị trí trong hình ảnh.
6. Bóng Đổ Và Nền Có Độ Tương Phản Cao (High-Contrast Shadows and Background)
Mặc dù việc lạm dụng độ tương phản trong ảnh rất dễ xảy ra, nhưng việc tạo ra bóng đổ và nền có độ tương phản cao có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời nếu bạn thực hiện một cách tinh tế. Bạn có thể kiểm soát độ tương phản thông qua ánh sáng tự nhiên bên ngoài hoặc bằng phần mềm hậu kỳ.
Nếu bạn muốn chụp ảnh theo phong cách này, thời điểm tốt nhất là vào lúc bình minh hoặc hoàng hôn, khi ánh sáng tạo ra bóng đổ dài và sắc nét. Hoặc, bạn cũng có thể chụp vào giữa ngày, nhưng cần biết cách tận dụng ánh sáng gắt để chúng hỗ trợ cho ý tưởng của bạn chứ không phải chống lại nó.
Bức ảnh đô thị và kênh đào với bóng đổ và nền có độ tương phản cao, chụp bằng smartphone
Bạn có thể làm nổi bật độ tương phản bằng cách điều chỉnh các thanh trượt Shadows (Bóng đổ) và Contrast (Tương phản) trong ứng dụng chỉnh sửa ảnh của mình. Bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, bao gồm cả ứng dụng mặc định trên điện thoại thông minh của bạn, đều hoạt động tốt để thực hiện điều này.
7. Đặt Chủ Thể Ở Giữa Ảnh (Putting Your Subject in the Middle of the Picture)
Nhiều người thường khuyên không nên đặt chủ thể chính vào giữa ảnh, cho rằng điều đó làm bức ảnh nhàm chán. Tuy nhiên, quan điểm của chúng tôi là việc đặt chủ thể ở trung tâm khung hình trong nhiều trường hợp có thể làm cho hình ảnh của bạn trở nên thú vị hơn. Chìa khóa là đảm bảo rằng chủ thể đó hài hòa với khung cảnh xung quanh chứ không gây cảm giác lạc lõng.
Những chiếc thuyền đi qua cảng, đặt chủ thể chính giữa khung hình tạo điểm nhấn
Đặt chủ thể chính vào giữa bức ảnh có thể hoạt động tốt như một phần của quy tắc một phần ba, hoặc đơn giản là một cách dễ dàng để tạo ra một tiêu điểm mạnh mẽ. Hãy chắc chắn rằng người xem có thể dễ dàng nhận ra điều gì đang diễn ra trong ảnh; đôi khi bạn có thể cần nâng cao máy ảnh một chút để có được góc nhìn tốt nhất, làm nổi bật chủ thể và môi trường xung quanh nó.
8. Chụp Ảnh Từ Trên Cao (Photographing From Above)
Chụp ảnh đường chân trời và các cảnh quan khác từ trên cao thường được cho là phù hợp hơn với máy ảnh DSLR hoặc mirrorless, nhưng bạn hoàn toàn có thể đạt được những kết quả tuyệt vời với điện thoại thông minh của mình. Bạn chỉ cần hiểu rõ giới hạn của chiếc smartphone. Mặc dù không lý tưởng cho việc zoom xa, nhưng điện thoại lại xuất sắc trong việc chụp các bức ảnh góc rộng từ trên cao.
Toàn cảnh đường chân trời thành phố nhìn từ trên cao, chụp bằng điện thoại thông minh
Khung cảnh cần phải thú vị, và bạn nên chọn một điểm để tập trung. Ví dụ, một tòa nhà cụ thể có thể nổi bật giữa các công trình khác. Chụp từ trên cao cũng có thể bao gồm việc hướng ống kính xuống một vật thể trên đường phố hoặc dưới tầm hông. Chẳng hạn, một nhiếp ảnh gia có thể giữ máy ảnh của mình và chụp một bức ảnh bằng smartphone để tạo ra một góc nhìn độc đáo.
9. Đường Chéo (Diagonal Lines)
Các đường chéo, như cầu thang hoặc sườn dốc, thường ít được chụp hơn so với đường dẫn. Tuy nhiên, chúng vẫn rất đáng để bạn cân nhắc đưa vào bố cục ảnh. Khi được sử dụng kết hợp với ánh sáng phù hợp, bạn có thể đạt được những kết quả tuyệt vời.
Cầu thang với các đường chéo sắc nét tạo chiều sâu và động lực cho bức ảnh
Đường chéo có thể làm cho ảnh của bạn trông đa chiều hơn so với đường dẫn. Nắm vững kỹ thuật này khó hơn đáng kể so với các loại bố cục khác, và bạn sẽ cần luyện tập nhiều hơn. Ngoài cầu thang, hãy tìm kiếm các đường chéo trong đường sá, tòa nhà, và thậm chí cả các mẫu hình cỏ, chúng có thể thêm sự năng động và điểm nhấn thị giác cho bức ảnh của bạn.
Việc học cách bố cục ảnh chụp bằng điện thoại là yếu tố then chốt để trở thành một nhiếp ảnh gia giỏi hơn. Theo thời gian, bạn sẽ nâng tầm những bức ảnh của mình từ “tốt” lên “tuyệt vời” và tìm thấy điều gì thực sự thu hút bạn nhất khi chụp ảnh. Hơn nữa, những kỹ năng này có thể áp dụng linh hoạt cho video và các lĩnh vực thị giác khác. Hãy bắt đầu thực hành ngay hôm nay và chia sẻ những tác phẩm ấn tượng của bạn với cộng đồng thuthuatmobile.net!
