Khi chiếc máy tính Windows của bạn gặp phải các vấn đề trong quá trình khởi động, “Tùy chọn Khởi động Nâng cao” (Advanced Boot Options) chính là công cụ đắc lực giúp bạn tìm ra nguyên nhân và khắc phục chúng. Các tùy chọn này cho phép bạn nhanh chóng chẩn đoán và sửa chữa nhiều loại sự cố khác nhau mà không yêu cầu kiến thức kỹ thuật chuyên sâu. Nắm vững cách sử dụng các tính năng này sẽ giúp bạn duy trì sự ổn định và hiệu suất của hệ thống.
Để truy cập vào “Tùy chọn Khởi động Nâng cao” trên máy tính Windows, bạn cần khởi động máy vào “Môi trường Khôi phục Windows” (Windows Recovery Environment – WinRE) và điều hướng đến Troubleshoot (Khắc phục sự cố) > Advanced Options (Tùy chọn nâng cao).
Các Tùy Chọn Khởi Động Nâng Cao Cần Biết
Dưới đây là các tùy chọn quan trọng trong “Advanced Options” của Windows, mỗi tùy chọn phục vụ một mục đích cụ thể trong việc chẩn đoán và sửa chữa hệ thống.
1. Startup Repair (Sửa Chữa Khởi Động)
Nếu một sự cố ngăn cản máy tính Windows của bạn khởi động đúng cách, tùy chọn Startup Repair có thể giúp bạn khắc phục. Tính năng này sẽ quét tìm các vấn đề phổ biến như các tệp hệ thống bị hỏng, cấu hình khởi động không chính xác, lỗi đĩa hoặc các sự cố trình điều khiển, sau đó cố gắng giải quyết chúng tự động. Đây thường là bước đầu tiên mà người dùng nên thử khi gặp lỗi khởi động.
Màn hình Advanced Options trong Windows.
2. Startup Settings (Cài Đặt Khởi Động)
Tùy chọn Startup Settings chứa các chế độ khởi động chuyên biệt dành cho PC Windows của bạn. Chúng cung cấp các mức độ truy cập và chức năng khác nhau cho hệ điều hành, cho phép bạn khắc phục, chẩn đoán và sửa chữa nhiều vấn đề khác nhau của Windows.
Màn hình Startup Settings trên Windows.
Các Chế Độ Khởi Động Đặc Biệt:
- Enable Debugging (Kích Hoạt Gỡ Lỗi): Khởi động Windows ở chế độ gỡ lỗi, cho phép các nhà phát triển hoặc quản trị viên hệ thống khắc phục sự cố Windows bằng các công cụ nâng cao như WinDbg.
- Enable Boot Logging (Kích Hoạt Ghi Nhật Ký Khởi Động): Tạo một nhật ký chi tiết về toàn bộ quá trình khởi động, bao gồm các trình điều khiển và dịch vụ đã tải, và lưu trữ nó trong một tệp gọi là ntbtlog.txt tại thư mục
C:Windows. Việc kiểm tra tệp này giúp xác định liệu một trình điều khiển có phải là nguyên nhân khiến máy tính không khởi động được không. - Enable Low-Resolution Mode (Kích Hoạt Chế Độ Độ Phân Giải Thấp): Giúp bạn khắc phục sự cố hiển thị bằng cách tải Windows với các trình điều khiển video cơ bản. Màn hình sẽ có độ phân giải thấp, nhưng bạn có thể truy cập màn hình nền và cập nhật hoặc cài đặt lại trình điều khiển hiển thị khi chúng gặp trục trặc.
- Enable Safe Mode (Kích Hoạt Chế Độ An Toàn): Khởi động máy tính của bạn với một bộ trình điều khiển và dịch vụ thiết yếu tối thiểu, đủ để Windows hoạt động. Chế độ này cực kỳ hữu ích để khắc phục các vấn đề như treo máy thường xuyên, sự cố trình điều khiển, nhiễm phần mềm độc hại, xung đột phần mềm, hỏng tệp hệ thống và lỗi phần cứng.
- Enable Safe Mode With Networking (Kích Hoạt Chế Độ An Toàn Với Mạng): Chế độ An toàn cơ bản không tải trình điều khiển mạng, nhưng chế độ này có, vì vậy bạn có kết nối internet để khắc phục các vấn đề trực tuyến. Vì các phần khác của hệ thống không được tải, chúng được bảo vệ khỏi các sự cố bạn có thể gặp phải khi trực tuyến.
- Enable Safe Mode Command Prompt (Kích Hoạt Chế Độ An Toàn Với Dấu Nhắc Lệnh): Chế độ An toàn này mở trực tiếp vào Dấu Nhắc Lệnh (Command Prompt) thay vì giao diện người dùng máy tính để bàn tối thiểu. Điều này cho phép bạn chạy các lệnh khắc phục sự cố, chẳng hạn như SFC và DISM, để sửa chữa các tệp hệ thống.
- Disable Driver Signature Enforcement (Vô Hiệu Hóa Yêu Cầu Chữ Ký Trình Điều Khiển): Chế độ này khởi động Windows bình thường nhưng tạm thời vô hiệu hóa việc thực thi chữ ký trình điều khiển. Điều này cho phép bạn cài đặt các trình điều khiển không có chữ ký trên PC Windows của mình. Tuy nhiên, hãy đảm bảo các trình điều khiển đến từ các nguồn đáng tin cậy trước khi tắt tính năng này để tránh rủi ro bảo mật.
- Disable Early Launch Anti-Malware Protection (Vô Hiệu Hóa Bảo Vệ Chống Phần Mềm Độc Hại Khởi Động Sớm): Chế độ này vô hiệu hóa trình điều khiển Microsoft Defender Antivirus ELAM (Early Launch Anti-Malware). ELAM kiểm tra các trình điều khiển có vấn đề trong quá trình khởi động và có thể dừng quá trình nếu phát hiện ra. Vô hiệu hóa nó cho phép bạn tải các trình điều khiển đáng ngờ đó – giả sử chúng an toàn – và khắc phục sự cố chúng.
- Disable Automatic Restart After Failure (Vô Hiệu Hóa Tự Động Khởi Động Lại Khi Gặp Lỗi): Khi Windows gặp lỗi nghiêm trọng – một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đáng kể đến chức năng của hệ điều hành – máy tính của bạn sẽ khởi động lại. Bằng cách vô hiệu hóa tính năng này, máy tính của bạn sẽ không khởi động lại mà thay vào đó hiển thị lỗi, cho phép bạn khắc phục sự cố đó.
3. Command Prompt (Dấu Nhắc Lệnh)
Tùy chọn Command Prompt khởi chạy giao diện dòng lệnh trong “Tùy chọn Khởi động Nâng cao” để phục hồi và khắc phục sự cố hệ thống nâng cao. Nó hữu ích khi bạn cần chạy các lệnh chẩn đoán, sửa chữa các tệp hệ thống, quản lý phân vùng đĩa hoặc thực hiện các tác vụ quản trị khác yêu cầu sử dụng các công cụ dòng lệnh mà không cần khởi động hoàn toàn vào Windows.
4. Uninstall Updates (Gỡ Cài Đặt Bản Cập Nhật)
Tùy chọn Uninstall Updates cho phép bạn khôi phục các bản cập nhật Windows gần đây. Điều này hữu ích khi bản cập nhật đang gây ra sự cố trên máy tính của bạn, chẳng hạn như máy chạy chậm, hệ thống không ổn định hoặc treo máy, lỗi khởi động, sự cố trình điều khiển và các tính năng bị thiếu hoặc trục trặc. Về cơ bản, nếu bạn nhận thấy điều gì đó không ổn sau khi cập nhật máy tính, đây là tùy chọn bạn cần sử dụng trước khi các bản cập nhật vượt quá cửa sổ hoàn tác của chúng (thường là 10 ngày).
5. UEFI Firmware Settings (Cài Đặt Phần Sụn UEFI)
Việc chọn UEFI Firmware Settings sẽ đưa bạn đến phiên bản hiện đại hóa của Hệ thống Đầu vào/Đầu ra Cơ bản (BIOS) truyền thống được gọi là Giao diện Phần sụn Mở rộng Hợp nhất (Unified Extensible Firmware Interface – UEFI). Chức năng này cho phép bạn tinh chỉnh các cài đặt cơ bản hoặc cấp độ phần cứng của máy tính, bao gồm thứ tự khởi động, khởi động an toàn (secure boot), thời gian và ngày hệ thống, tốc độ quạt, cài đặt RAM và chế độ nguồn. Nếu bạn muốn cấu hình cách phần cứng và phần sụn của máy tính tương tác, UEFI cung cấp một cách thân thiện hơn để thực hiện điều đó.
Nếu bạn không thấy tùy chọn UEFI Firmware Settings, đừng hoảng sợ. Điều đó có nghĩa là bạn phải truy cập các cài đặt tương tự bằng cách sử dụng BIOS, mặc dù nó bị giới hạn hơn. Tùy thuộc vào nhà sản xuất thiết bị của bạn, bạn có thể truy cập BIOS bằng cách nhấn các phím như F2, F10, Delete hoặc Esc trong quá trình khởi động.
6. System Restore (Khôi Phục Hệ Thống)
Tùy chọn System Restore đưa máy tính của bạn về trạng thái hoạt động trước đó bằng cách hoàn nguyên các thay đổi được thực hiện đối với cài đặt hệ thống. Tính năng này hữu ích khi khắc phục các sự cố do cập nhật, thay đổi có vấn đề hoặc sự không ổn định đột ngột mà không ảnh hưởng đến các tệp cá nhân của bạn.
Hãy nhớ rằng “Khôi Phục Hệ Thống” phụ thuộc vào các điểm khôi phục hệ thống có sẵn trên ổ cứng của bạn để hoàn tác các thay đổi. Mặc dù Windows sẽ tự động tạo chúng trước một sự kiện hệ thống quan trọng (ví dụ: cài đặt phần mềm hoặc cập nhật mới), bạn nên tạo các điểm khôi phục hệ thống thủ công để kiểm soát tốt hơn.
7. System Image Recovery (Khôi Phục Hình Ảnh Hệ Thống)
Nếu bạn đã tạo một hình ảnh hệ thống (system image) của PC Windows của mình, tùy chọn System Image Recovery là nơi bạn sử dụng nó để khôi phục máy tính. Hình ảnh hệ thống sẽ khôi phục tất cả dữ liệu từ bản cài đặt Windows đó, bao gồm cài đặt, cấu hình, ứng dụng và tệp. Đây là một trong những tùy chọn tốt nhất để khôi phục PC của bạn khỏi lỗi phần cứng hoàn toàn.
Màn hình More Recovery Options trên Windows.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng bất kỳ dữ liệu nào được tạo sau khi tạo hình ảnh hệ thống sẽ không được khôi phục. Vì vậy, nếu có thể, hãy đảm bảo tạo hình ảnh hệ thống hàng tháng, trước các bản cập nhật lớn cho PC của bạn hoặc trước các sự kiện quan trọng trong cuộc sống (ví dụ: đi du lịch hoặc chuyển đến nhà mới).
Kết Luận
“Tùy chọn Khởi động Nâng cao” của Windows là một bộ công cụ mạnh mẽ, cung cấp khả năng tự chẩn đoán và sửa chữa nhiều vấn đề liên quan đến khởi động hệ thống. Từ việc sửa chữa các tệp bị hỏng với Startup Repair, khám phá các chế độ an toàn trong Startup Settings, cho đến việc khôi phục hệ thống về trạng thái trước đó hoặc thậm chí là khôi phục toàn bộ hình ảnh hệ thống, những tùy chọn này là chìa khóa để giữ cho chiếc máy tính của bạn luôn hoạt động trơn tru.
Tuy nhiên, một lời cảnh báo trước khi bạn sử dụng: việc sử dụng không đúng cách các tùy chọn khởi động có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề hiện có hoặc gây ra các vấn đề mới, khiến hệ thống của bạn kém ổn định hơn. Chỉ sử dụng chúng nếu bạn hoàn toàn hiểu cách chúng hoạt động và những ảnh hưởng của chúng. Nếu bạn vẫn không chắc chắn về cách hoạt động của “Tùy chọn Khởi động Nâng cao”, hãy cân nhắc tìm kiếm sự giúp đỡ từ một chuyên gia IT trước khi sử dụng chúng. Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn khi sử dụng các tùy chọn này và khám phá thêm các hướng dẫn khắc phục sự cố máy tính tại thuthuatmobile.net!
