Trong kỷ nguyên công nghệ số, việc tìm kiếm thông tin nhanh chóng là một nhu cầu thiết yếu. Nhiều người dùng đang dần chuyển sang sử dụng các chatbot AI để tóm tắt tin tức với kỳ vọng về sự tiện lợi và hiệu quả. Tuy nhiên, một báo cáo mới từ BBC đã đưa ra cảnh báo nghiêm túc: bạn cần suy nghĩ kỹ trước khi tin tưởng hoàn toàn vào khả năng tóm tắt tin tức của những công cụ này, bởi chúng thường xuyên mắc phải những sai sót nghiêm trọng. Báo cáo này không chỉ làm rõ những hạn chế hiện tại của trí tuệ nhân tạo mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm chứng thông tin trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão.
Google Gemini dẫn đầu về số lượng tóm tắt có vấn đề
Nghiên cứu của BBC đã tiến hành thử nghiệm trên bốn chatbot AI phổ biến nhất hiện nay, bao gồm ChatGPT, Google Gemini, Microsoft Copilot và Perplexity AI. Để đánh giá một cách khách quan, nhóm nghiên cứu đã đặt cho mỗi chatbot 100 câu hỏi liên quan đến tin tức, đồng thời yêu cầu chúng sử dụng các nguồn tin từ BBC News bất cứ khi nào có thể.
Kết quả nghiên cứu BBC về sai sót của chatbot AI khi tóm tắt tin tức.
Sau đó, các chuyên gia từ BBC đã tiến hành đánh giá chất lượng của các bản tóm tắt này. Kết quả thật đáng báo động: 51% trong số các bản tóm tắt được tạo ra có chứa một loại lỗi nào đó, từ việc sai sự thật, trích dẫn sai nguồn, cho đến thông tin đã lỗi thời. Cụ thể hơn, 19% số lỗi là sai sót về mặt dữ kiện, chẳng hạn như ngày tháng không chính xác. Đáng lo ngại hơn, 13% các trích dẫn được gán cho BBC trong các bản tóm tắt đã bị thay đổi so với bản gốc hoặc thậm chí không hề tồn tại trong các bài báo được cung cấp cho chatbot.
Khi phân tích chi tiết theo từng chatbot, Google Gemini đã bị đánh giá là chatbot tệ nhất, với hơn 60% các bản tóm tắt chứa thông tin có vấn đề. Microsoft Copilot theo sau với 50% lỗi, trong khi ChatGPT và Perplexity AI có tỷ lệ lỗi thấp hơn, khoảng 40% các phản hồi gặp vấn đề.
Kết luận từ nghiên cứu của BBC nhấn mạnh rằng các vấn đề không chỉ dừng lại ở việc sai lệch thông tin thực tế:
“Nghiên cứu này cũng cho thấy phạm vi lỗi mà các trợ lý AI gây ra rộng hơn nhiều so với chỉ những thông tin không chính xác. Các trợ lý AI mà chúng tôi thử nghiệm đã gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa ý kiến và sự thật, tự ý biên tập nội dung, và thường xuyên thiếu ngữ cảnh cần thiết. Ngay cả khi mỗi câu lệnh trong một phản hồi là chính xác, những loại vấn đề này có thể dẫn đến các phản hồi gây hiểu lầm hoặc thiên vị.”
Với vai trò là một chuyên gia, tôi chưa từng sử dụng chatbot AI để tóm tắt tin tức vì đơn giản là tôi không tin tưởng vào độ tin cậy của công nghệ này. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu vẫn vô cùng đáng ngạc nhiên với số lượng lớn các kết quả có vấn đề. Rõ ràng, AI còn một chặng đường rất dài để trở thành một phương tiện đáng tin cậy trong việc cung cấp và tổng hợp thông tin tin tức.
Tính năng AI vẫn đang trong giai đoạn phát triển và hoàn thiện
Công nghệ AI, đặc biệt là các chatbot, đang tiếp tục cải thiện với tốc độ chóng mặt. Tuy nhiên, như nghiên cứu của BBC đã chỉ ra, việc mong đợi thông tin chính xác tuyệt đối từ AI về tin tức là một vấn đề cực kỳ nan giải.
BBC cũng từng lên tiếng phàn nàn về một tính năng AI khác: tính năng tóm tắt thông báo của Apple Intelligence. Vào tháng 12 năm 2024, một bản tóm tắt thông báo từ BBC đã đưa ra thông tin không chính xác rằng Luigi Mangione đã tự bắn mình, trong khi ông này là nghi phạm đã bắn CEO ngành chăm sóc sức khỏe Brian Thompson.
Để phản hồi lại những khiếu nại từ BBC và các bên khác, Apple đã tạm thời tắt tính năng tóm tắt thông báo cho các ứng dụng tin tức và giải trí, bắt đầu từ phiên bản iOS 18.3. Điều này cho thấy ngay cả những gã khổng lồ công nghệ cũng đang phải đối mặt với những thách thức trong việc đảm bảo độ chính xác của AI.
Do đó, khi bạn muốn cập nhật tin tức, hãy giữ mọi thứ đơn giản: hãy bỏ qua các bản tóm tắt từ AI và tự mình đọc toàn bộ thông tin từ các nguồn đáng tin cậy. Đây là cách tốt nhất để đảm bảo bạn nhận được thông tin đầy đủ, chính xác và có ngữ cảnh.
