Google AI Overview, tính năng tóm tắt thông tin bằng trí tuệ nhân tạo trên công cụ tìm kiếm của Google, không còn xa lạ với những lỗi “ảo giác AI” (AI hallucination) đầy bất ngờ. Mới đây, một loạt các phản hồi khó hiểu của AI Overview khi cố gắng giải thích những câu nói ngẫu nhiên thành tục ngữ đã trở thành một ví dụ kinh điển khác về giới hạn của công nghệ này.
AI Overview “Biến Hóa” Mọi Thứ Thành Tục Ngữ Một Cách Kỳ Lạ
Nếu bạn thử nhập một câu nói bất kỳ, nghe có vẻ mơ hồ như một thành ngữ hay tục ngữ vào Google Search, AI Overview sẽ cố gắng hết sức để gán một ý nghĩa sâu xa cho những cụm từ vô nghĩa đó. Hiện tượng này, lần đầu được phát hiện trên Threads và sau đó lan truyền rộng rãi, đã tạo ra một loạt ví dụ hài hước về mức độ “sáng tạo” của AI Overview khi cố gắng lý giải mọi thứ một cách hợp lý.
Một ví dụ điển hình đến từ Ben Stegner, Tổng biên tập của MakeUseOf: “There’s no irony like a wet golf course meaning” (Không có sự trớ trêu nào như ý nghĩa của một sân golf ướt).
Google AI Overview giải thích tục ngữ giả định về sân golf ướt
Đáp lại, AI Overview đã phân tích sâu sắc và giải thích: “Câu nói ‘không có sự trớ trêu nào như một sân golf ướt’ dựa trên sự hiểu biết chung rằng golf, một môn thể thao thường gắn liền với sân cỏ xanh tốt, có thể trở nên bất ngờ đầy thử thách và khó chịu khi điều kiện ẩm ướt.”
Một ví dụ khác tôi đã thử là “giant pandas always fall twice” (gấu trúc lớn luôn ngã hai lần). AI Overview đã tỉ mỉ giải thích cách gấu trúc vụng về và thích lăn lộn thay vì đi bộ, thậm chí còn đi sâu vào chi tiết về quá trình trao đổi chất và nỗ lực bảo tồn năng lượng của loài vật này.
Ảo Giác AI: Bằng Chứng Tại Sao Không Nên Tin Hoàn Toàn Chatbot AI
Dù những lời giải thích kỳ quặc và gượng ép này có vẻ hài hước, chúng lại làm nổi bật một vấn đề rất thực với các chatbot AI nói chung, không riêng gì AI Overview. “Ảo giác AI” là có thật và là một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt nếu kết quả đầu ra của chúng được chấp nhận một cách mặc định là đúng.
Khi “ảo giác AI” chỉ giới hạn ở những người dùng chatbot AI chuyên dụng như ChatGPT, Claude, Gemini, v.v., mối nguy tiềm tàng phần nào còn hạn chế. Tuy nhiên, Google AI Overview và phiên bản tiếp theo của nó, AI Mode, đang thay đổi cuộc chơi. Bất kỳ ai sử dụng Google để tìm kiếm thông tin thông thường đều có nguy cơ gặp phải những phản hồi giả mạo, “thông tin rác” do AI tạo ra, được trình bày như thể chúng là sự thật. Nếu không có sự kiểm tra kỹ lưỡng, Google Search như chúng ta vẫn biết có thể dần bị thay thế bởi một thứ tệ hơn nhiều, đòi hỏi kỹ năng đọc hiểu và đánh giá cao hơn từ người dùng.
Ví dụ ảo giác AI về câu nói "Never throw your poodle at a pig"
Đợt ảo giác AI mới nhất này là một minh chứng hoàn hảo. Trong một ví dụ từ The Sleight Doctor, AI Overview thậm chí còn trích dẫn một câu Kinh Thánh để làm nguồn gốc cho câu tục ngữ giả định này. Và câu nói đó là: “Never throw your poodle at a pig.” (Đừng bao giờ ném con chó Poodle của bạn vào một con lợn).
Những trường hợp này là lời nhắc nhở quan trọng về sự cần thiết phải luôn cảnh giác và kiểm tra chéo thông tin, đặc biệt là khi tương tác với nội dung do AI tạo ra. Là người dùng, hãy luôn giữ thái độ hoài nghi lành mạnh và chủ động xác minh nguồn tin để đảm bảo độ chính xác.
