Tôi đã sử dụng các công cụ tạo âm thanh AI để khơi nguồn cảm hứng hoặc thậm chí là sáng tác toàn bộ tác phẩm, nhưng tôi đã học được rằng chúng đi kèm với những cạm bẫy tiềm ẩn. Dưới đây là những “cờ đỏ” quan trọng mà bất kỳ ai đang cân nhắc sử dụng AI trong sản xuất âm nhạc cần lưu ý.
1. Đầu Ra Chung Chung và Thiếu Bản Sắc
Một trong những dấu hiệu đáng lo ngại nhất khi dùng AI để tạo nhạc là nguy cơ sản phẩm cuối cùng trở nên chung chung, rập khuôn. Mặc dù các công cụ AI có thể tạo ra âm nhạc thuộc nhiều thể loại và phong cách, nhưng đầu ra thường thiếu đi những yếu tố con người làm cho âm nhạc trở nên mới mẻ hoặc sáng tạo. Các công cụ tạo nhạc AI này thường dựa vào các mẫu có sẵn, các khuôn mẫu âm nhạc đã được thiết lập hoặc một thư viện các mẫu âm thanh (samples). Kết quả là, âm nhạc mà chúng tạo ra thường nghe có vẻ công thức và thiếu đi sự độc đáo, cá tính riêng.
Nếu bạn sử dụng công cụ AI để tạo một bài hát thương mại, bản nhạc đó có thể nghe tương tự như các bài hát khác trong cùng thể loại mà không có giọng điệu độc đáo hay phong cách đặc trưng của bạn để làm nó đáng nhớ và khác biệt. Mặc dù công nghệ đang dần được cải thiện và AI sẽ bắt đầu tạo ra âm nhạc phức tạp và sáng tạo hơn, nhưng nó vẫn có thể thiếu đi cái “hồn”, sự ngẫu hứng và tia lửa của biểu cảm nghệ thuật đích thực.
Nếu phần lớn âm nhạc của bạn được tạo bởi các công cụ AI, việc pha trộn yếu tố con người vào có thể làm cho nó nghe thuyết phục và độc đáo hơn đáng kể. Yếu tố này có thể nổi bật như một bản nhạc vocal hoặc tinh tế như một nhạc cụ gõ được chơi thủ công. Các bản nhạc âm thanh và MIDI bổ sung có thể được thêm vào bằng cách sử dụng trình chỉnh sửa âm thanh trực tuyến miễn phí hoặc một trạm làm việc âm thanh kỹ thuật số (DAW).
2. Các Vấn Đề Về Bản Quyền
Hình ảnh minh họa việc AI tạo nhạc nhái giọng The Weeknd và Drake, làm dấy lên lo ngại về bản quyền âm nhạc.
Với việc sử dụng ngày càng tăng của âm nhạc do AI tạo ra, có những lo ngại ngày càng lớn về bản quyền và sở hữu trí tuệ. Các công cụ tạo nhạc AI được huấn luyện để mô phỏng các bài hát, khuôn mẫu, giai điệu và nhịp điệu hiện có mà chúng có thể thu thập từ tài liệu có bản quyền. Điều này đặt ra những câu hỏi pháp lý và đạo đức quan trọng về quyền sở hữu và việc sử dụng hợp lý.
Một ví dụ điển hình về vấn đề này xảy ra vào năm 2023 với âm nhạc của các nghệ sĩ Canada là The Weeknd và Drake sau khi các bài hát do AI tạo ra sao chép giọng hát của họ xuất hiện trực tuyến. Những bài hát này được tạo ra bởi các mô hình AI dựa trên các tác phẩm hiện có của nghệ sĩ và đã gây ra cảnh báo liên quan đến vi phạm bản quyền và việc sử dụng trái phép hình ảnh và âm thanh của họ. Điều này, đến lượt nó, đã làm dấy lên một cuộc tranh luận về việc liệu âm nhạc do AI tạo ra có nên được coi là tác phẩm gốc hay không, vì nó được xây dựng dựa trên tài liệu có bản quyền hiện có.
Nếu bạn xuất bản âm nhạc do AI tạo ra, nó có thể có những điểm tương đồng đáng kinh ngạc với các tác phẩm được bảo vệ bản quyền. Mặc dù AI không “sao chép” theo nghĩa truyền thống, nhưng nó có thể điều chỉnh các yếu tố từ âm nhạc hiện có theo những cách có thể dẫn đến các biến chứng pháp lý. Do đó, bạn phải cẩn trọng về nguồn dữ liệu và đảm bảo rằng âm nhạc bạn sản xuất bằng AI không vi phạm luật bản quyền để tránh đối mặt với các vụ kiện hoặc hình phạt tài chính.
3. Lo Ngại Về Chất Lượng
Giao diện phần mềm Logic Pro trên DAW, thể hiện sự phức tạp và tinh tế trong sáng tạo âm nhạc thủ công.
Một nhược điểm đáng kể khác của âm nhạc do AI tạo ra là nó thường thiếu chiều sâu cảm xúc, sự phức tạp, sắc thái và tính nghệ thuật của tác phẩm được tạo ra theo cách truyền thống. Mặc dù AI có thể nhanh chóng tạo ra các giai điệu, nhịp điệu và chuỗi hợp âm, nhưng nó lại gặp khó khăn trong việc tái tạo những sắc thái tinh tế khiến âm nhạc thực sự lay động người nghe.
Với vai trò là một người làm âm nhạc, tôi đã dành cả đời mình để làm việc cùng các nghệ sĩ, những người đã đổ công sức và kinh nghiệm cá nhân vào âm nhạc của họ. Dù đó là một bản nhạc vocal đầy cảm xúc, một chuỗi hợp âm phức tạp hay một bản phối nhạc công phu, sự sáng tạo của con người đã truyền cho âm nhạc một sự phong phú mà AI khó có thể tái tạo.
Một công cụ tạo âm thanh AI có thể tạo ra một giai điệu bắt tai, nhưng nó thường thiếu đi ý nghĩa hoặc biểu cảm cảm xúc đến từ tâm trí của một nhà soạn nhạc con người. Những sắc thái tinh tế của nhịp điệu, cách diễn đạt và sự ngẫu hứng – những thành phần chính làm cho âm nhạc thực sự hấp dẫn – thường quá phức tạp để AI có thể nắm bắt. Do đó, điều cần thiết là phải nhận thức được những hạn chế của AI khi sử dụng nó để tạo nhạc.
4. Vùng Xám Đạo Đức
Ngay cả khi một bài hát do AI tạo ra nghe có vẻ tuyệt vời, vẫn có những khía cạnh đạo đức và cảm xúc cần xem xét. Đối với nhiều nhạc sĩ, việc sáng tạo âm nhạc là tất cả về hành trình từ một tia sáng cảm hứng đến bản nhạc cuối cùng được hoàn thiện. Mặc dù AI có thể tạo ra một bài hát có kỹ thuật tốt, nhưng nó thiếu đi sự đầu tư cá nhân của việc tạo ra thứ gì đó từ đầu.
Hơn nữa, việc sử dụng AI để tạo nhạc có thể đặt ra những câu hỏi đạo đức về tính toàn vẹn nghệ thuật. Việc dựa vào một cỗ máy để tạo ra thứ gì đó về cơ bản là gian lận hoặc ít nhất là đi đường tắt. Bạn không thể khẳng định một dự án là một hình thức biểu đạt nghệ thuật đích thực khi một thuật toán đã thực hiện phần lớn công việc nặng nhọc.
Nếu việc sáng tạo âm nhạc quá thiên về tự động hóa, nó có thể làm giảm sự trân trọng đối với các nhạc sĩ đã dành nhiều năm để rèn luyện kỹ năng và tạo ra các tác phẩm gốc. Mặc dù các công cụ tạo âm thanh AI mang đến những cơ hội thú vị cho việc sản xuất âm nhạc, nhưng việc quá phụ thuộc vào AI cuối cùng sẽ làm suy yếu bản chất của điều làm cho âm nhạc trở nên ý nghĩa.
Những “cờ đỏ” quan trọng liên quan đến việc sử dụng các công cụ tạo âm thanh AI không nên bị bỏ qua. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, các nhạc sĩ, nhà sản xuất và người tiêu dùng phải luôn nhận thức được những thách thức và cân nhắc cả lợi ích lẫn nhược điểm vì lợi ích của toàn bộ ngành công nghiệp.
