Theo thời gian, việc một chiếc máy tính Windows hoạt động chậm đi là điều hoàn toàn tự nhiên, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn phải chấp nhận tình trạng này. Từ việc dọn dẹp ổ đĩa, tinh chỉnh cài đặt năng lượng cho đến loại bỏ các ứng dụng và tệp không cần thiết, có rất nhiều cách để giúp PC Windows của bạn chạy mượt mà trở lại, như thể vừa mới xuất xưởng. Hãy cùng thuthuatmobile.net khám phá 9 phương pháp hiệu quả nhất giúp tối ưu hóa và tăng tốc máy tính của bạn.
1. Chạy công cụ Dọn dẹp Đĩa (Disk Cleanup)
Theo thời gian, máy tính của bạn sẽ tích lũy một lượng lớn các tệp không cần thiết như tệp hệ thống cũ, tệp tạm thời và dữ liệu bộ nhớ đệm (cache). Những tệp này không chỉ chiếm dụng không gian ổ cứng quý giá mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất PC.
Chạy công cụ Disk Cleanup tích hợp sẵn của Windows có thể giúp bạn loại bỏ những tệp này, từ đó cải thiện tốc độ và hiệu quả lưu trữ, giúp máy tính hoạt động tốt hơn. Bằng cách sử dụng công cụ này thường xuyên – lý tưởng là vài tháng một lần – bạn có thể duy trì hiệu suất ổn định và ngăn chặn sự tích tụ dữ liệu làm chậm hệ thống.
Giao diện công cụ Disk Cleanup trên Windows hiển thị các loại tệp có thể xóa để giải phóng dung lượng.
2. Hạn chế số lượng ứng dụng khởi động cùng Windows
Khi bạn cài đặt phần mềm mới trên PC, một số chương trình có thể tự động thêm mình vào danh sách khởi động cùng Windows. Mặc dù các ứng dụng như phần mềm diệt virus hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây cần phải chạy khi khởi động, nhưng có quá nhiều ứng dụng khởi động có thể làm chậm đáng kể hệ thống của bạn.
Điều này xảy ra vì mỗi ứng dụng được khởi chạy sẽ tiêu tốn các tài nguyên quý giá như RAM và sức mạnh xử lý của CPU, dẫn đến thời gian khởi động lâu hơn và hiệu suất tổng thể giảm sút.
Để khắc phục điều này, hãy mở Task Manager bằng cách nhấn tổ hợp phím Ctrl + Shift + Esc, sau đó điều hướng đến tab Startup apps (Ứng dụng khởi động).
Tại đây, bạn sẽ thấy danh sách các chương trình được thiết lập để khởi chạy khi PC của bạn bật. Hãy xem xét kỹ danh sách và tắt bất kỳ ứng dụng không cần thiết nào bằng cách nhấp chuột phải vào chúng và chọn Disable (Vô hiệu hóa). Sau đó, PC của bạn sẽ khởi động nhanh hơn, giống như khi bạn mới mua.
Thẻ Startup apps (Ứng dụng khởi động) trong Task Manager của Windows 11, hiển thị danh sách các ứng dụng khởi chạy cùng hệ thống.
3. Gỡ bỏ ứng dụng, chương trình và tiện ích mở rộng không mong muốn
Một cách khác để giúp PC của bạn chạy như mới là gỡ cài đặt bất kỳ chương trình nào bạn không còn sử dụng. Điều này bao gồm cả các phần mềm rác (bloatware) được cài đặt sẵn bởi nhà sản xuất. Những chương trình không cần thiết này không chỉ tiêu tốn dung lượng lưu trữ quý giá mà còn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất bằng cách chạy ngầm và sử dụng tài nguyên hệ thống.
Bạn có thể sử dụng Control Panel (Bảng điều khiển) hoặc ứng dụng Settings (Cài đặt) để loại bỏ các ứng dụng này. Sau khi gỡ cài đặt, hãy đảm bảo loại bỏ mọi tệp hoặc mục đăng ký còn sót lại của phần mềm. Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ của bên thứ ba để đảm bảo việc dọn dẹp triệt để hơn.
Ngoài các ứng dụng và chương trình, các tiện ích mở rộng của trình duyệt cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của PC. Điều này đặc biệt đúng nếu chúng đã lỗi thời hoặc được tối ưu hóa kém. Bạn nên xem xét lại các tiện ích mở rộng của trình duyệt và loại bỏ bất kỳ tiện ích nào không cần thiết hoặc gây ra sự cố.
4. Kích hoạt chế độ nguồn “Hiệu suất Tối ưu”
Theo mặc định, Windows sử dụng chế độ nguồn “Balanced” (Cân bằng), nhằm mục đích cân bằng giữa hiệu suất và mức tiêu thụ điện năng. Cài đặt này lý tưởng cho các tác vụ hàng ngày nhưng có thể hạn chế toàn bộ tiềm năng của PC trong các hoạt động đòi hỏi cao hơn. Nếu bạn nhận thấy độ trễ hoặc sự giảm phản hồi trong các tác vụ như chơi game hoặc chỉnh sửa đa phương tiện, việc chuyển sang chế độ nguồn “Best Performance” (Hiệu suất Tối ưu) có thể giúp ích.
Để thực hiện điều này, hãy mở Settings > System > Power & battery (Cài đặt > Hệ thống > Nguồn & pin) và nhấp vào menu thả xuống bên cạnh Power mode (Chế độ nguồn) để chọn Best performance (Hiệu suất Tối ưu). Mặc dù có thể làm tăng nhẹ mức tiêu thụ điện năng, đặc biệt trên laptop, chế độ này có thể giúp PC của bạn phản hồi nhanh hơn đáng kể.
Menu Power & battery (Nguồn & pin) trong ứng dụng Cài đặt của Windows 11, nơi người dùng có thể điều chỉnh chế độ năng lượng.
5. Chạy quét phần mềm độc hại (Malware Scan)
Ngay cả khi bạn cẩn thận, các phần mềm độc hại như virus, spyware và adware vẫn có thể lén lút xâm nhập vào hệ thống của bạn theo thời gian. Những chương trình độc hại này thường chạy âm thầm trong nền, tiêu tốn tài nguyên hệ thống và gây ra các vấn đề về hiệu suất mà bạn có thể không nhận thấy ngay lập tức.
Để đối phó với điều này, việc chạy quét phần mềm độc hại thường xuyên bằng ứng dụng Windows Security (Bảo mật Windows) hoặc một phần mềm diệt virus đáng tin cậy của bên thứ ba là điều cần thiết. Hơn nữa, tốt nhất là nên thiết lập quét hàng tuần để phát hiện sớm các mối đe dọa tiềm ẩn.
Tùy chọn Full scan (Quét toàn bộ) đang được chọn trong ứng dụng Windows Security, cho phép quét sâu để phát hiện phần mềm độc hại.
6. Cài đặt các bản cập nhật hệ thống và Driver còn chờ
Các bản cập nhật, dù là cho hệ điều hành hay driver, đều rất cần thiết để duy trì hiệu suất và bảo mật cho PC của bạn. Các bản cập nhật Windows thường bao gồm các bản vá lỗi quan trọng, tính năng mới và các bản sửa lỗi đã biết. Tất cả những điều này có thể giúp PC của bạn chạy hiệu quả hơn.
Tương tự, các bản cập nhật driver đảm bảo phần cứng của bạn – như card đồ họa, âm thanh và các thành phần mạng – hoạt động trơn tru với phần mềm mới nhất, nâng cao tốc độ và độ ổn định.
Bằng cách thường xuyên cập nhật cả hệ thống và driver, bạn có thể đảm bảo PC của mình hoạt động như mới – hoặc thậm chí tốt hơn – nhờ vào các chức năng nâng cao và tối ưu hóa đi kèm với mỗi bản cập nhật.
Thẻ Windows Update trong ứng dụng Cài đặt Windows, nơi người dùng kiểm tra và cài đặt các bản cập nhật hệ thống.
7. Chống phân mảnh ổ đĩa cứng (Defrag Hard Drive)
Khi bạn sử dụng máy tính, các tệp được lưu ở dạng các mảnh phân tán trên khắp ổ đĩa cứng, tạo ra tình trạng được gọi là phân mảnh.
Khi điều này xảy ra, ổ đĩa cứng của bạn phải làm việc vất vả hơn để truy xuất dữ liệu từ nhiều vị trí khác nhau, làm chậm hiệu suất thực hiện tác vụ. Vấn đề này phổ biến hơn ở các ổ đĩa cứng truyền thống (HDD) và có thể khiến máy tính của bạn cảm thấy ì ạch so với khi mới mua.
Chống phân mảnh sẽ sắp xếp lại các tệp bị phân mảnh bằng cách ghép chúng thành các khối liền kề trên ổ đĩa cứng. Quá trình này giúp giảm thời gian ổ đĩa cứng của bạn cần để định vị các tệp, dẫn đến cải thiện hiệu suất tổng thể và thời gian tải nhanh hơn. Tin tốt là việc chống phân mảnh ổ đĩa cứng trên Windows khá đơn giản bằng cách sử dụng công cụ “Optimize Drives” (Tối ưu hóa Ổ đĩa) tích hợp sẵn.
8. Cài đặt lại Windows
Dù bạn có thử bao nhiêu mẹo tối ưu hóa phần mềm đi chăng nữa, chúng sẽ không hiệu quả bằng việc cài đặt lại Windows. Đây là cách chắc chắn để mang lại một khởi đầu mới cho PC của bạn và giúp nó chạy như mới.
Thực hiện cài đặt Windows sạch sẽ xóa bỏ hoàn toàn mọi thứ, giải quyết các vấn đề tồn đọng và khôi phục PC của bạn về tốc độ và độ ổn định ban đầu. Mặc dù cài đặt lại Windows yêu cầu sao lưu các tệp và cài đặt lại các ứng dụng của bạn, nhưng những lợi ích mà nó mang lại hoàn toàn xứng đáng với công sức bỏ ra.
9. Nâng cấp thêm RAM
Một bước cuối cùng nhưng cực kỳ quan trọng trong việc cải thiện hiệu suất máy tính của bạn là nâng cấp thêm RAM (Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên). Như bạn có thể đã biết, RAM rất cần thiết cho khả năng xử lý nhiều tác vụ đồng thời của máy tính. Máy tính của bạn càng có nhiều RAM, nó càng có thể xử lý nhiều dữ liệu cùng lúc. Nếu bạn muốn có thời gian tải nhanh hơn và trải nghiệm đa nhiệm mượt mà hơn, hãy cân nhắc tăng dung lượng RAM lên ít nhất 16 GB.
Trước khi nâng cấp, điều cần thiết là phải kiểm tra thông số kỹ thuật của PC để xác định lượng RAM tối đa mà hệ thống của bạn có thể hỗ trợ. Hầu hết các máy tính hiện đại đều cho phép nâng cấp RAM dễ dàng và quá trình này tương đối nhanh chóng.
Một cặp thanh RAM máy tính, đại diện cho việc nâng cấp bộ nhớ để tăng cường hiệu suất hệ thống.
Duy trì hiệu suất PC của bạn không cần phải quá phức tạp. Đôi khi, chỉ cần kiểm tra các bản cập nhật và gỡ cài đặt các ứng dụng không sử dụng cũng có thể giúp bạn thổi luồng sinh khí mới vào thiết bị của mình. Những lúc khác, bạn có thể cần phải nhờ đến giải pháp triệt để hơn như cài đặt lại Windows hoàn toàn. Dù bằng cách nào, việc áp dụng các bước được nêu ở trên sẽ giúp PC của bạn chạy trơn tru trở lại. Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn về các phương pháp tối ưu hóa hiệu suất PC trong phần bình luận bên dưới nhé!
