Nếu bạn đã từng phát ngán với cảnh báo “Bộ nhớ sắp đầy”, bạn không hề đơn độc. Ổ đĩa chính của tôi luôn đầy nhanh hơn tốc độ tôi có thể dọn dẹp, nhưng cuối cùng tôi đã giải quyết được vấn đề này một cách triệt để mà không mất bất kỳ dữ liệu quan trọng nào. Với vai trò là một chuyên gia tại thuthuatmobile.net, tôi muốn chia sẻ những chiến lược đã giúp tôi tối ưu dung lượng bộ nhớ một cách hiệu quả, biến việc quản lý không gian lưu trữ từ một gánh nặng thành thói quen dễ dàng.
1. Nén và Lưu Trữ Tệp Lớn Vào Ổ Cứng Ngoài
Một trong những cách hiệu quả nhất để quản lý bộ nhớ là nén và lưu trữ các tệp mà tôi không thường xuyên truy cập. Thay vì xóa các dự án cũ, ảnh hoặc video, tôi nén chúng và chuyển sang các ổ cứng ngoài.
Để nén, tôi chủ yếu sử dụng 7-Zip nhờ tỷ lệ nén cao của nó, đặc biệt là khi sử dụng định dạng 7z. Điều này tạo ra các tệp lưu trữ nhỏ hơn, giúp tiết kiệm không gian đĩa và truyền tệp nhanh hơn. Điểm tuyệt vời của 7-Zip là nó là phần mềm mã nguồn mở và miễn phí, với một cộng đồng nhà phát triển lớn không ngừng cải thiện nó. Tôi cũng sử dụng ZArchiver để tạo tệp ZIP trên điện thoại thông minh Android trước khi chuyển chúng sang ổ cứng ngoài.
Khi nén tệp trên các ổ đĩa ngoài, tôi đã học được cách tránh nén toàn bộ ổ đĩa. Mặc dù Windows cung cấp tùy chọn “nén ổ đĩa này để tiết kiệm không gian” trong thuộc tính ổ đĩa, tôi không khuyến nghị sử dụng nó trên ổ đĩa hệ thống chính vì có thể dẫn đến mất ổn định hệ thống và hiệu suất kém. Thay vào đó, tôi chọn nén từng thư mục và tệp riêng lẻ.
Đối với các tệp tôi hiếm khi truy cập nhưng muốn giữ lại (như kho lưu trữ dự án cũ hoặc ảnh gia đình), đây là những gì tôi làm:
- Tôi chọn các tệp muốn lưu trữ.
- Nhấp chuột phải và sử dụng tùy chọn Add to archive của 7-Zip.
- Chọn mức độ nén mạnh (tôi thường sử dụng Normal để có sự cân bằng tốt giữa thời gian nén và kích thước tệp).
- Di chuyển tệp đã nén sang bộ nhớ ngoài của mình.
Tôi đã học được qua kinh nghiệm rằng không phải tất cả các loại tệp đều nén được như nhau. Các tệp đã được nén (như JPG, MP3 và hầu hết các định dạng video) sẽ không nén được nhiều hơn nữa. Ngược lại, tài liệu văn bản, tệp hình ảnh RAW và dữ liệu chưa nén lại nén rất hiệu quả.
Tôi cũng nhận thấy rằng việc tạo nhiều kho lưu trữ nhỏ thay vì một tệp lớn là thực tế hơn khi xử lý các bộ sưu tập tệp khổng lồ. Bằng cách sắp xếp các kho lưu trữ của mình dựa trên loại nội dung như hình ảnh, video hoặc tài liệu, tôi có thể nhanh chóng tìm thấy những gì mình cần mà không phải giải nén hoặc chuyển một kho lưu trữ khổng lồ mỗi lần. Cách tiếp cận này giúp việc quản lý các bản sao lưu của tôi dễ dàng hơn và tiết kiệm thời gian khi tôi cần truy cập các tệp cụ thể sau này.
Giao diện phần mềm 7-Zip đang nén tệp, minh họa quá trình tối ưu dung lượng bộ nhớ.
2. Chuyển Toàn Bộ Tệp Lớn Sang Hệ Thống Lưu Trữ Mạng (NAS)
Jayric Maning / MakeUseOf
Sau khi nén tệp, tôi giữ chúng trên ổ cứng ngoài hoặc chuyển chúng sang NAS (Network Attached Storage) mà tôi đã tự xây dựng từ một chiếc laptop chơi game cũ. Việc tạo một NAS cá nhân thật đáng ngạc nhiên là khá đơn giản và là một trong những cách thiết thực nhất để tái sử dụng laptop cũ. Nó chạy trên CPU Intel Core i5 thế hệ thứ 2 và 8GB RAM. Thay đổi phần cứng duy nhất là nâng cấp ổ đĩa lưu trữ. Đối với hệ điều hành, tôi đã cài đặt TrueNAS, cung cấp các tùy chọn linh hoạt để quản lý bộ nhớ và giao diện dễ sử dụng. Tất nhiên, bạn cũng có thể mua một NAS có sẵn để tiết kiệm thời gian thiết lập.
Việc chuyển tệp sang NAS của tôi rất đơn giản nhờ tính năng chia sẻ tệp mạng. Trên PC Windows, tôi sử dụng giao thức SMB (Server Message Block) tích hợp để truy cập các chia sẻ mạng TrueNAS trực tiếp qua File Explorer. Sự tích hợp này khiến việc thao tác giống như làm việc với bất kỳ thư mục nào khác trên máy tính, cho phép tôi kéo và thả các tệp lớn hoặc toàn bộ thư mục mà không gặp rắc rối. Để chuyển từ điện thoại thông minh, tôi sử dụng CX File Explorer, kết nối với NAS bằng cùng giao thức SMB. Ứng dụng này cung cấp giao diện trực quan để duyệt và di chuyển tệp giữa điện thoại và NAS, giúp dễ dàng chuyển ảnh, video hoặc tài liệu không dây.
Điều tôi yêu thích nhất về thiết lập NAS của mình là tính linh hoạt mà nó mang lại. Nó đóng vai trò là bộ nhớ mở rộng, và tôi cũng đã cấu hình nó để chạy Plex Media Server, cung cấp cho tôi một nền tảng truyền phát cá nhân. Hệ thống này sử dụng ít điện năng hơn đáng kể so với việc chạy một máy tính để bàn đầy đủ 24/7, đó là một lợi ích bổ sung.
3. Loại Bỏ Các Tệp Trùng Lặp Với Công Cụ Chuyên Dụng
Trước khi lưu trữ hoặc chuyển tệp, tôi luôn đảm bảo loại bỏ các bản sao. Các tệp trùng lặp không chỉ chiếm nhiều không gian lưu trữ mà còn làm giảm hiệu suất hệ thống bằng cách tạo ra dữ liệu không cần thiết để máy tính của bạn xử lý.
Sau khi thử một số tùy chọn, tôi đã chọn TreeSize làm công cụ yêu thích của mình. TreeSize bao gồm một công cụ tìm tệp trùng lặp vừa đơn giản vừa hiệu quả. Tính năng tìm kiếm trùng lặp có thể được bắt đầu từ giao diện chính, cho phép bạn quét các ổ đĩa hoặc thư mục cụ thể để tìm các tệp dư thừa. Bạn cũng có thể chọn các bộ lọc so sánh khác nhau, chẳng hạn như tên, kích thước, ngày hoặc nội dung tệp bằng cách sử dụng checksum để có độ chính xác cao hơn. Mặc dù so sánh dựa trên checksum chậm hơn, nhưng nó đảm bảo rằng chỉ những bản sao thực sự mới được gắn cờ, giảm thiểu rủi ro báo động sai.
Điều tôi thích ở TreeSize là các bộ lọc hữu ích của nó, cho phép tôi tìm kiếm các tệp có kích thước lớn hơn một mức nhất định hoặc các loại cụ thể, làm cho quá trình nhanh hơn và có mục tiêu hơn. Khi các bản sao đã được tìm thấy, tôi có thể xem xét kết quả, xem trước tệp và xóa hoặc lưu trữ chúng một cách an toàn.
Dưới đây là các quy tắc cơ bản tôi tuân thủ khi quét các bản sao:
- Không bao giờ quét các thư mục hệ thống (như Windows hoặc Program Files).
- Tập trung vào các thư mục chứa nhiều dữ liệu trước (Downloads, Documents, Pictures).
- Luôn xem trước tệp trước khi xóa để đảm bảo tôi đang giữ đúng phiên bản.
- Sử dụng bộ lọc để thu hẹp tìm kiếm theo loại tệp, kích thước hoặc ngày.
Bằng cách sử dụng công cụ tìm trùng lặp, tôi đã tiết kiệm được một lượng lớn không gian lưu trữ bằng cách xóa các ảnh trùng lặp, tệp tải xuống và bản sao lưu mà tôi đã quên.
TreeSize hiển thị danh sách các tệp trùng lặp, giúp giải phóng dung lượng ổ cứng hiệu quả.
4. Tận Dụng Tính Năng Storage Sense Của Windows Để Dọn Dẹp Tự Động
Storage Sense là một trong những tính năng của Windows nên luôn được bật theo mặc định. Công cụ tự động này giúp ngăn chặn các tình huống khẩn cấp về bộ nhớ bằng cách dọn dẹp các tệp không cần thiết trước khi ổ đĩa của tôi đạt đến dung lượng tới hạn.
Storage Sense hoạt động trên ổ đĩa hệ thống của bạn (thường là C:) và có thể được cấu hình để chạy tự động khi thiết bị của bạn còn ít không gian đĩa. Để bật nó, tôi vào Settings > System > Storage và chuyển Storage Sense sang On.
Điều làm cho Storage Sense đặc biệt hữu ích là khả năng nhắm mục tiêu các loại tệp cụ thể. Tôi đã cấu hình nó để tập trung vào:
- Các tệp tạm thời và Thùng rác (dọn dẹp tự động sau 30 ngày).
- Các tệp đã tải xuống chưa được sửa đổi trong 60 ngày.
- Các bản cài đặt Windows trước đó (có thể chiếm hơn 20GB sau các bản cập nhật).
Tôi đặc biệt thích rằng Storage Sense không xâm phạm. Nó sẽ không chạm vào các tệp hoặc ứng dụng thiết yếu của bạn vì nó chỉ loại bỏ các tệp tạm thời và các mục an toàn để xóa. Đối với những người lo lắng về việc vô tình mất các bản tải xuống quan trọng, bạn có thể loại trừ các thư mục cụ thể khỏi việc dọn dẹp tự động hoặc điều chỉnh cài đặt thời gian theo ý muốn.
Trên hệ thống của tôi, tôi đã nhận thấy rằng việc dọn dẹp Storage Sense thường xuyên ngăn chặn tình trạng giảm hiệu suất đột ngột thường xảy ra khi ổ đĩa của tôi gần hết dung lượng. Cách tiếp cận chủ động này có nghĩa là tôi hiếm khi thấy các cảnh báo “ít không gian đĩa” nữa, và máy tính của tôi duy trì hiệu suất ổn định.
Thiết lập Windows Storage Sense để tự động dọn dẹp và tối ưu bộ nhớ hệ thống.
Bằng cách triển khai bốn chiến lược này, tôi đã thay đổi tình hình lưu trữ của mình từ việc liên tục lo lắng về không gian thành một hệ thống hợp lý, đáng tin cậy giúp giữ an toàn và dễ truy cập các tệp quan trọng của tôi. Với các công cụ và thói quen phù hợp, quản lý bộ nhớ không còn là một công việc vặt vãnh—nó chỉ là một phần trong thói quen của tôi, và ổ đĩa của tôi chưa bao giờ bị đầy kể từ đó.
Bạn có kinh nghiệm gì về việc giải phóng dung lượng bộ nhớ hiệu quả không? Hãy chia sẻ ý kiến và những mẹo hay của bạn trong phần bình luận bên dưới để cùng cộng đồng thuthuatmobile.net khám phá thêm các giải pháp hữu ích!
