Máy tính Windows 10 hoặc Windows 11 của bạn đột nhiên không khởi động được? Đây là một trong những tình huống gây lo lắng nhất đối với người dùng công nghệ, nhưng đừng quá tuyệt vọng. Có vô vàn giải pháp ngoài kia để khắc phục vấn đề này. Điều quan trọng là bạn cần biết cách xác định nguyên nhân và áp dụng đúng phương pháp sửa chữa.
Trong vai trò là một chuyên gia từ thuthuatmobile.net, chúng tôi hiểu rằng việc mất khả năng truy cập vào dữ liệu và hệ thống làm việc có thể gây ra nhiều phiền toái. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từng bước một, từ những kiểm tra cơ bản đến các giải pháp kỹ thuật phức tạp hơn, nhằm giúp bạn tự tin chẩn đoán và sửa chữa lỗi máy tính Windows không khởi động được. Hãy cùng tìm hiểu các phương pháp hiệu quả để đưa chiếc PC của bạn trở lại hoạt động bình thường!
1. Thử Chế Độ An Toàn (Safe Mode) Của Windows
Chế độ An toàn (Safe Mode) là một lược đồ khởi động thay thế, giúp máy tính của bạn khởi động chỉ với các phần mềm và trình điều khiển tối thiểu, qua đó bỏ qua bất kỳ sự cố nào liên quan đến trình điều khiển hoặc ứng dụng của bên thứ ba. Trước khi thực hiện, hãy rút tất cả các thiết bị USB đã kết nối khỏi PC và khởi động lại máy.
Bạn có thể gặp khó khăn khi vào Safe Mode nếu máy tính của bạn không khởi động được. Dưới đây là hai cách tương đối dễ dàng để truy cập chế độ này.
Phương Pháp 1: Vào Safe Mode Từ Windows Recovery
Một số máy tính không khởi động được có thể bị treo ở màn hình khởi động của Windows. Tuy nhiên, bạn có thể buộc máy tính vào Safe Mode bằng cách ngắt quá trình khởi động ba lần liên tiếp. Hãy giữ nút nguồn cho đến khi máy tắt hoàn toàn, sau đó bật lại và lặp lại thao tác này ba lần. Việc này sẽ tự động kích hoạt môi trường Windows Recovery Environment (WinRE).
Khi menu Windows Recovery xuất hiện, hãy thực hiện theo các bước sau:
Từ cửa sổ phục hồi Choose an option (Chọn một tùy chọn), chọn Troubleshoot (Khắc phục sự cố), sau đó chọn Advanced options (Tùy chọn nâng cao), và cuối cùng là Startup Settings (Cài đặt khởi động).
Trang môi trường phục hồi windows với tùy chọn Troubleshoot được chọn
Từ mục Startup Settings, bạn có thể khởi động lại máy tính vào Safe Mode, có thể có hoặc không có kết nối internet. Cả hai tùy chọn này đều có thể giúp bạn truy cập vào hệ thống để chẩn đoán vấn đề.
Phương Pháp 2: Vào Safe Mode Bằng USB Khôi Phục Windows
Nếu bạn không thể vào Safe Mode bằng phương pháp trên, bạn sẽ cần tạo một ổ USB khôi phục Windows. Ổ đĩa khôi phục này chứa môi trường phục hồi Windows 10/11 – thứ mà trước đây có thể truy cập bằng cách nhấn phím F8 khi khởi động. Đáng tiếc là Microsoft đã loại bỏ tính năng này.
Để tạo ổ đĩa khôi phục, bạn cần một máy tính Windows 10 hoặc 11 khác đang hoạt động và một ổ USB có dung lượng ít nhất 1GB. Nếu bạn muốn tạo bản sao lưu hệ thống (bạn sẽ thấy một tùy chọn để sao lưu các tệp hệ thống vào ổ đĩa khôi phục), bạn sẽ cần ít nhất 16GB dung lượng lưu trữ.
Khởi chạy Control Panel (Bảng điều khiển) và tìm kiếm Create a recovery drive (Tạo ổ đĩa khôi phục).
Tạo ổ đĩa khôi phục windows 10
Sau đó, làm theo các hướng dẫn trên màn hình để hoàn tất quá trình.
Sau khi tạo ổ đĩa khôi phục, bạn chỉ có thể khởi động máy tính từ nó nếu bạn đã bật tùy chọn khởi động từ thiết bị USB trong môi trường POST (Power-On Self-Test), còn được gọi là UEFI hoặc BIOS. Sau khi bật khởi động USB, hãy cắm ổ đĩa vào máy tính và khởi động lại (bạn có thể cần nhấn nút reset hoặc giữ nút nguồn trong vài giây).
Cũng cần lưu ý rằng một bản sao cài đặt đầy đủ của Windows 11 hoặc 10 được tạo bằng Windows Media Creation Tool cũng cung cấp các tính năng tương tự như ổ đĩa khôi phục, cho phép bạn truy cập môi trường phục hồi để khắc phục sự cố.
2. Kiểm Tra Pin và Bộ Sạc
Pin hoặc bộ chuyển đổi nguồn (sạc) có thể là nguyên nhân gây ra sự cố khởi động Windows. Việc sử dụng bộ chuyển đổi nguồn không đúng loại, có điện áp thấp hoặc bộ nguồn bị lỗi có thể cung cấp điện áp không ổn định, dẫn đến các vấn đề về độ ổn định, đặc biệt là trong quá trình khởi động. Bạn có thể gặp phải tình trạng máy tính bị tắt đột ngột (thay vì bị treo) trong quá trình khởi động.
Một lựa chọn khác là tháo pin của hệ thống (nếu có thể tháo rời) và cắm trực tiếp máy vào nguồn điện. Đảm bảo rằng bạn chỉ đang kiểm tra một yếu tố tại một thời điểm để xác định chính xác vấn đề.
Nếu các vấn đề về nguồn điện gây trở ngại cho quá trình khởi động, bạn cần biết liệu pin hay bộ chuyển đổi nguồn là nguyên nhân. Việc kiểm tra và thay thế pin laptop hoặc khắc phục sự cố phần cứng bị lỗi là cần thiết để đảm bảo nguồn điện ổn định cho hệ thống.
3. Tắt Chế Độ Khởi Động Nhanh (Fast Boot)
Một cài đặt bên trong BIOS hoặc UEFI có tên Fast Boot cho phép Windows 10/11 khởi động nhanh hơn bằng cách tải trước các trình điều khiển. Đáng tiếc là Windows Update đôi khi có thể làm hỏng khả năng tương thích của Fast Boot. May mắn thay, bạn có thể bật hoặc tắt Fast Boot thông qua BIOS/UEFI của mình thay vì từ bên trong hệ điều hành Windows.
Phương pháp vào màn hình BIOS/UEFI khác nhau giữa các thương hiệu PC. Đối với hầu hết mọi người, việc nhấn phím Delete trong khi khởi động sẽ đưa bạn vào BIOS. Hai phím khác có thể hoạt động là F2 và Escape.
Sau khi vào BIOS hoặc UEFI, tùy chọn Fast Boot thường nằm trong phần Advanced (Nâng cao), mặc dù nó có thể ở bất kỳ đâu tùy thuộc vào nhà sản xuất. Nếu bạn không thấy bất kỳ mục nhập Fast Boot nào, có thể máy tính của bạn được sản xuất trước năm 2013, vì chúng không bao gồm tùy chọn Fast Boot.
4. Kiểm Tra Các Cài Đặt BIOS/UEFI Khác
Một cấu hình BIOS/UEFI sai có thể ngăn máy tính để bàn của bạn khởi động. Một số laptop có BIOS/UEFI dễ tiếp cận, nhưng nhiều chiếc thì không.
BIOS/UEFI là một môi trường tiền khởi động chứa các cài đặt phần cứng cho máy tính của bạn. Chúng hữu ích cho việc khôi phục vì chúng hoạt động ngay cả khi Windows không hoạt động. Để truy cập các cài đặt này, bạn cần khởi động máy tính ở chế độ BIOS. Sau khi vào chế độ BIOS, hãy kiểm tra các cài đặt sau:
Secure Boot
Chế độ khởi động an toàn windows 10 có thể gây trở ngại cho quá trình khởi động
Cài đặt Secure Boot không đúng có thể khiến máy tính của bạn không khởi động được. Bạn có thể tắt Secure Boot trong BIOS, nhưng việc này có thể yêu cầu đặt lại Windows 11 về cài đặt gốc và/hoặc BIOS của bạn. Tuy nhiên, việc tắt Secure Boot cũng có thể ngăn bạn nâng cấp lên Windows 11.
Lý do Secure Boot gây ra sự cố là vì nó được thiết kế để bảo vệ máy tính chống lại phần mềm độc hại. Bởi vì nó kiểm tra các trình điều khiển và phần cứng được tải bởi Windows khi khởi động, bất kỳ trình điều khiển hoặc thành phần phần cứng nào không được hệ thống nhận dạng sẽ tạo ra lỗi khi khởi động.
Cài đặt Secure Boot thường nằm trong tùy chọn Boot (Khởi động). Bạn có thể bật hoặc tắt nó. Nó nên được đặt thành Windows UEFI mode thay vì Other OS (thường là Linux) để đảm bảo khả năng tương thích và khởi động đúng cách.
Compatibility Support Module (CSM)
Sự cố khởi động windows 10 tiện ích bios uefi
Một ổ đĩa khởi động được định dạng bằng hệ thống BIOS yêu cầu bảng phân vùng MBR. Một đĩa được định dạng UEFI yêu cầu bảng phân vùng GPT. CSM cho phép hệ thống UEFI hoạt động giống như hệ thống MBR cũ, đảm bảo khả năng tương thích với các ổ đĩa và hệ điều hành cũ hơn. Nếu bạn đang sử dụng một ổ đĩa được định dạng MBR trên một hệ thống UEFI, việc bật CSM có thể là cần thiết.
Đặt Lại Cấu Hình BIOS Về Mặc Định
Nếu cài đặt BIOS của bạn không chính xác, nhưng bạn không biết cách khắc phục chúng, đôi khi việc đặt lại BIOS/UEFI về cài đặt mặc định của nhà sản xuất có thể khắc phục được sự cố. Tùy chọn này thường nằm trong mục Exit của BIOS/UEFI hoặc có thể có một phím chức năng được chỉ định để Load Default Settings.
5. Quét Mã Độc (Malware Scan)
Mã độc (malware) là một nguyên nhân chính khiến máy tính không khởi động được. Phương pháp tốt nhất để xử lý mã độc trong trường hợp này là sử dụng đĩa cứu hộ chống mã độc có khả năng khởi động (bootable anti-malware rescue disk).
Chúng tôi khuyến nghị sử dụng đĩa Kaspersky Rescue Disk miễn phí vì nó chỉ yêu cầu tải xuống tệp ảnh và sử dụng Etcher để ghi vào ổ đĩa flash hoặc đĩa ghi khác. Etcher hoạt động trên Windows, macOS và Linux, giúp quá trình tạo đĩa cứu hộ trở nên đơn giản.
Sau khi tạo đĩa cứu hộ, bạn có thể khởi động máy tính bị ảnh hưởng bằng đĩa này và loại bỏ mã độc đang ngăn máy tính khởi động. Lưu ý rằng bạn sẽ cần một máy tính khác để tạo đĩa này và nó yêu cầu một hệ thống UEFI để hoạt động.
Tải xuống: Kaspersky Rescue Disk (Miễn phí)
6. Sử Dụng Công Cụ Sửa Chữa Khởi Động (Startup Repair)
Startup Repair là một công cụ khắc phục sự cố đa năng cho các vấn đề ngăn Windows khởi động. Hãy buộc mở trang Windows Recovery Environment (WinRE) như đã mô tả trong phương pháp đầu tiên ở Mục 1.
Sau đó, điều hướng đến Troubleshoot (Khắc phục sự cố) > Advanced options (Tùy chọn nâng cao) > Startup Repair (Sửa chữa khởi động). Công cụ này sẽ cố gắng giải quyết các vấn đề khởi động với PC của bạn một cách tự động.
7. Gỡ Bỏ Bản Cập Nhật Gần Đây
Nếu Startup Repair không mang lại kết quả, hãy thử công cụ Uninstall Updates (Gỡ cài đặt bản cập nhật) trên trang WinRE.
Nhấp vào tùy chọn này và sau đó chọn Uninstall latest quality update (Gỡ cài đặt bản cập nhật chất lượng mới nhất) rồi làm theo hướng dẫn trên màn hình để gỡ bỏ bản cập nhật đó. Kiểm tra xem PC Windows của bạn có khởi động được vào màn hình desktop hay không sau khi gỡ bỏ.
Trang môi trường khôi phục windows với trang gỡ cài đặt bản cập nhật
8. Sử Dụng System Restore
System Restore là một tiện ích cho phép bạn quay trở lại một điểm khôi phục (Restore Point) trước đó khi máy tính của bạn hoạt động bình thường. Nó có thể khắc phục các vấn đề khởi động do một thay đổi bạn đã thực hiện gây ra, thay vì lỗi phần cứng.
Trên trang WinRE, nhấp vào System Restore (Khôi phục hệ thống). Chọn một điểm khôi phục có sẵn và làm theo hướng dẫn trên màn hình để áp dụng nó. Việc này sẽ đưa hệ thống của bạn về trạng thái ổn định trước đó.
9. Gán Lại Ký Tự Ổ Đĩa
Một hệ thống có nhiều hơn một ổ đĩa được cài đặt có thể gây ra sự cố khởi động cho người dùng Windows nếu phân vùng hệ điều hành (OS) của họ vô tình bị mất ký tự ổ đĩa.
Tuy nhiên, bạn có thể khắc phục sự cố này với sự phiền phức tối thiểu bằng cách khởi động vào giao diện dấu nhắc lệnh (Command Prompt). Nhấp vào tùy chọn Command Prompt trên trang WinRE.
Nhập lệnh sau để chạy tiện ích phân vùng đĩa:
diskpartSau khi hoàn tất, nhập list volume để hiển thị chi tiết tất cả các ổ đĩa hiện có trên hệ thống của bạn. Nếu ổ đĩa khởi động của bạn không có ký tự ổ đĩa, bạn phải gán một ký tự cho nó.
Lệnh diskpart hiển thị danh sách đĩa
Để gán một ký tự cho ổ đĩa, bạn có thể sử dụng các lệnh select và assign letter.
Ví dụ, nếu bạn muốn gán ký tự E cho ổ đĩa “Audio CD” trong hình trên, bạn sẽ nhập select volume 0 trước, sau đó nhập assign letter=E để hoàn tất quá trình.
Như mọi khi, hãy rất cẩn thận khi thực hiện các thay đổi trong dấu nhắc lệnh. Thực hiện sai có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn cho PC của bạn.
10. Thay Thế Trình Tải Khởi Động (Bootloader) Của Windows
Nếu bạn gặp sự cố khi cố gắng cài đặt lại Windows 10/11, bạn có thể gặp phải phiên bản mới của tiện ích bootloader. Điều này đôi khi có thể gây trở ngại cho việc khởi động một bản sao Windows hiện có.
May mắn thay, có một giải pháp tương đối đơn giản. Khởi động vào giao diện dấu nhắc lệnh (Command Prompt) và nhập lệnh sau:
bcdedit /set {default} bootmenupolicy legacyKhởi động lại máy tính của bạn, và bạn sẽ thấy rằng giao diện bootloader cũ đã thay thế phiên bản Windows 10/11 hiện tại. Bạn sẽ không còn gặp vấn đề gì khi vào Safe Mode của Windows hoặc truy cập cài đặt hệ điều hành hiện có của mình.
Kết luận
Việc máy tính Windows 10/11 không khởi động được có thể là một trải nghiệm đáng sợ, nhưng như bạn đã thấy, có rất nhiều giải pháp khả thi để khắc phục vấn đề này. Từ việc kiểm tra các cài đặt cơ bản như pin, sạc, đến việc điều chỉnh BIOS/UEFI hay sử dụng các công cụ mạnh mẽ như Safe Mode, Startup Repair, System Restore, và thậm chí là can thiệp vào bootloader, chúng tôi đã cung cấp cho bạn một lộ trình chi tiết để chẩn đoán và sửa chữa.
Hãy nhớ rằng, sự kiên nhẫn và việc tuân thủ từng bước hướng dẫn là chìa khóa để thành công. Nếu một phương pháp không hiệu quả, đừng nản lòng, hãy thử phương pháp tiếp theo. Luôn đảm bảo bạn đã sao lưu dữ liệu quan trọng để tránh mất mát đáng tiếc.
Hy vọng với những hướng dẫn từ thuthuatmobile.net, bạn đã có thể đưa chiếc PC của mình trở lại hoạt động bình thường. Đừng ngần ngại chia sẻ những kinh nghiệm hoặc câu hỏi của bạn trong phần bình luận dưới đây. Hãy tiếp tục theo dõi thuthuatmobile.net để cập nhật thêm nhiều thủ thuật công nghệ hữu ích khác!
