Nhiều người dùng công nghệ thường tin rằng, chỉ cần một mật khẩu Wi-Fi đủ phức tạp là đã đủ để bảo vệ mạng internet của gia đình hay văn phòng. Tuy nhiên, nhận định này có thể khiến bạn gặp rủi ro lớn. Giống như việc chỉ khóa cửa chính mà quên đi các cửa sổ khác, bảo mật Wi-Fi cần nhiều hơn là một mật khẩu mạnh. Chính những cài đặt ẩn sâu bên trong router mới là chìa khóa để giữ an toàn cho mạng của bạn khỏi các mối đe dọa trực tuyến. Nếu bạn muốn tăng cường bảo mật Wi-Fi một cách toàn diện, đã đến lúc kiểm tra kỹ càng các tùy chỉnh quan trọng sau đây.
Để truy cập và thay đổi cài đặt router Wi-Fi, bạn cần biết hoặc tìm địa chỉ IP của router. Sau khi có địa chỉ IP, bạn có thể đăng nhập vào giao diện quản lý và thực hiện các điều chỉnh được khuyến nghị dưới đây.
Kiểm Tra Chuẩn Mã Hóa Wi-Fi Của Bạn
Người đàn ông cầm điện thoại kiểm tra cài đặt router Wi-Fi
Mã hóa là một trong những cài đặt router quan trọng nhất quyết định mức độ an toàn của mạng Wi-Fi. Hiện tại, WPA3 là giao thức mã hóa tiên tiến và an toàn nhất. Tuy nhiên, hầu hết các router vẫn mặc định sử dụng WPA2 để đảm bảo khả năng tương thích tối đa với các thiết bị cũ hơn. Vấn đề nằm ở chỗ, WPA2, được ra mắt từ năm 2004, đã bộc lộ nhiều lỗ hổng bảo mật, đặc biệt nghiêm trọng khi bạn kết nối vào các mạng Wi-Fi công cộng.
WPA3 là chuẩn mã hóa Wi-Fi mới hơn, được bảo vệ tốt hơn đáng kể. Nó cung cấp khả năng chống lại các cuộc tấn công trung gian (Man-in-the-Middle – MITM) và mã hóa mạnh mẽ hơn nhiều giữa thiết bị của bạn và router. WPA3 cũng khắc phục phần lớn các vấn đề bảo mật lớn nhất của WPA2 và nên là lựa chọn mặc định của bạn cho mã hóa Wi-Fi, bất kể bạn đang thiết lập mạng cho gia đình hay nơi làm việc.
Hạn chế duy nhất của WPA3 là nó không hoàn toàn tương thích ngược với WPA2, nghĩa là các thiết bị cũ hơn có thể không kết nối được với mạng chỉ sử dụng WPA3. Để giải quyết vấn đề này, hầu hết các router hiện đại đều có cài đặt mã hóa hỗn hợp, cung cấp lợi ích bảo mật của WPA3 trong khi vẫn giữ lại khả năng tương thích WPA2. Nếu chế độ hỗn hợp không khả dụng, hãy đảm bảo bạn sử dụng WPA2-AES, vốn an toàn hơn nhiều so với WPA2-TKIP lỗi thời.
Vô Hiệu Hóa Wi-Fi Protected Setup (WPS)
Nút WPS trên thiết bị mạng không dây
Một mật khẩu mạnh thường rất khó nhớ và càng khó chia sẻ khi bạn cần thêm một thiết bị mới vào mạng. Đây là lúc tính năng Wi-Fi Protected Setup (WPS) phát huy tác dụng. Tính năng này cho phép bạn xác thực thiết bị vào mạng chỉ bằng một nút nhấn, loại bỏ nhu cầu nhập mật khẩu rắc rối.
Tuy nhiên, ý tưởng WPS nghe có vẻ tốt trên lý thuyết, nhưng nó lại chứa các lỗ hổng bảo mật có thể cho phép tin tặc truy cập vào mạng Wi-Fi của bạn. WPS cũng sử dụng một mã PIN, vốn khá dễ bị tấn công vét cạn (brute force), nghĩa là tin tặc có một cách dễ dàng và từ xa để truy cập mạng của bạn (với các công cụ như Reaver, được thiết kế để tấn công WPS từ xa).
Liên minh Wi-Fi Alliance, tổ chức chịu trách nhiệm thiết lập các tiêu chuẩn Wi-Fi, đã không còn khuyến nghị sử dụng WPS và thay thế bằng Wi-Fi Easy Connect. Tính năng mới này sử dụng một kênh được mã hóa để gửi thông tin xác thực từ router đến thiết bị yêu cầu kết nối mạng và ít bị tấn công chiếm quyền điều khiển từ bên ngoài hơn.
Hầu hết các router hiện đại đều tắt WPS theo mặc định. Nếu bạn đang sử dụng một router cũ, đặc biệt là những thiết bị đã hết vòng đời hỗ trợ, bạn nên kiểm tra cài đặt và vô hiệu hóa WPS nếu nó vẫn đang được bật.
Tắt Quyền Truy Cập Quản Trị Từ Xa
Router Wi-Fi N300 đời cũ
Nhiều router cung cấp khả năng truy cập quản trị từ xa, cho phép chủ sở hữu thay đổi cài đặt router từ bên ngoài mạng Wi-Fi cục bộ. Tuy nhiên, trừ khi bạn có yêu cầu cụ thể đối với quyền truy cập từ xa, chúng tôi khuyên bạn nên tắt cài đặt này.
Việc vô hiệu hóa quyền truy cập từ xa giúp mạng Wi-Fi của bạn an toàn hơn vì nó loại bỏ một điểm xâm nhập tiềm năng cho tin tặc. Mức độ an toàn của tính năng truy cập từ xa phụ thuộc phần lớn vào router và phần mềm của nhà sản xuất cụ thể. Một số router dân dụng hoặc router do nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) cung cấp không có bảo mật truy cập từ xa phù hợp hoặc có lỗ hổng cho phép tin tặc lạm dụng tính năng này để truy cập vào router Wi-Fi của bạn.
Universal Plug and Play (UPnP) – Mối Nguy Bảo Mật
Router Wi-Fi với người dùng đang làm việc trong nền
Nếu bạn là một game thủ online, chắc hẳn bạn đã từng gặp phải các vấn đề do các cổng mạng bị đóng. Các chương trình trên máy tính của bạn sử dụng các cổng này để giao tiếp với một dịch vụ hoặc máy chủ cụ thể. Tuy nhiên, những cổng này cũng có thể là con đường cho tin tặc xâm nhập vào hệ thống của bạn.
Universal Plug and Play (UPnP) là một tính năng tự động mở các cổng trên router của bạn cho các thiết bị và chương trình khác nhau. Nghe có vẻ tiện lợi, nhưng đây chính là lý do tại sao bạn nên vô hiệu hóa UPnP trên router của mình.
Tin tặc có thể khai thác tính năng mở cổng tự động này để truy cập vào router (và mạng) của bạn hoặc biến nó thành một phần của mạng botnet. Ví dụ, UPnP đã bị khai thác trong các cuộc tấn công phần mềm độc hại thực tế như Mirai, biến các thiết bị dễ bị tấn công thành một phần của botnet khổng lồ được sử dụng cho các cuộc tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) quy mô lớn. UPnP cũng làm cho mạng của bạn yếu hơn từ bên trong. Nó không có bất kỳ cơ chế xác thực nào để kiểm tra thiết bị hoặc các cổng mà nó mở, nghĩa là bất kỳ thiết bị nào từ bên trong mạng của bạn đều có thể mở bất kỳ cổng nào, dẫn đến nguy cơ rò rỉ dữ liệu tiềm tàng.
Luôn Cập Nhật Firmware Cho Router
Router Wi-Fi hiện đại với bốn anten trên bàn
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, việc cập nhật router là yếu tố then chốt để giữ an toàn cho mạng Wi-Fi của bạn. Hầu hết mọi người thường chỉ cắm router vào và sử dụng cho đến khi họ mua một thiết bị mới. Đừng làm theo số đông.
Các lỗ hổng và khai thác mới thường xuyên được phát hiện, ảnh hưởng đến toàn bộ dòng sản phẩm router. Điều này có nghĩa là ngay cả khi router của bạn an toàn khi mới mua, một lỗ hổng mới có thể biến nó thành một rủi ro bảo mật. Để khắc phục điều này, các nhà sản xuất thường xuyên phát hành các bản vá bảo mật. Đôi khi, bạn thậm chí có thể thấy các bản sửa lỗi, cập nhật tính năng và nhiều hơn nữa.
Việc cập nhật router không phải lúc nào cũng là một thao tác một chạm đơn giản. Mặc dù một số router có nút để kiểm tra cập nhật firmware, nhưng nhiều khả năng bạn sẽ phải tải xuống tệp cập nhật theo cách thủ công và tải lên router của mình. Dù sao đi nữa, các bản cập nhật firmware router mang lại những cải tiến quan trọng về bảo mật và tính năng và nên được cài đặt càng sớm càng tốt.
Kết luận
Bảo mật Wi-Fi không chỉ đơn thuần là đặt một mật khẩu phức tạp. Để thực sự bảo vệ mạng không dây của bạn khỏi các mối đe dọa ngày càng tinh vi, việc chủ động kiểm tra và điều chỉnh các cài đặt router là điều cần thiết. Từ việc nâng cấp lên chuẩn mã hóa WPA3, vô hiệu hóa WPS, tắt quyền truy cập quản trị từ xa, cho đến loại bỏ UPnP và duy trì việc cập nhật firmware định kỳ – mỗi bước đều đóng góp vào việc xây dựng một hệ thống phòng thủ vững chắc cho mạng của bạn.
Đừng chờ đợi cho đến khi có sự cố xảy ra. Hãy dành chút thời gian kiểm tra lại các cài đặt này ngay hôm nay để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho dữ liệu và quyền riêng tư của bạn trên không gian mạng. Bạn có kinh nghiệm nào khác trong việc tăng cường bảo mật Wi-Fi không? Hãy chia sẻ ý kiến và câu hỏi của bạn dưới phần bình luận để cùng nhau xây dựng một cộng đồng người dùng an toàn hơn!
