Thời điểm Windows 10 chính thức kết thúc hỗ trợ đang đến gần, nhưng điều đó không có nghĩa là chiếc PC thân thuộc của bạn cũng phải “ra đi”. Với vai trò là chuyên gia tại Thuthuatmobile.net, chúng tôi hiểu rằng việc nâng cấp phần cứng có thể tốn kém và không phải lúc nào cũng cần thiết. May mắn thay, vẫn có những lựa chọn khả thi để bạn kéo dài tuổi thọ cho chiếc máy tính Windows 10 của mình, biến nó thành một công cụ hữu ích thay vì một thiết bị lỗi thời.
1. Tiếp Tục Với Hỗ Trợ Từ Bên Thứ Ba
Một trong những giải pháp đầu tiên dành cho người dùng muốn duy trì Windows 10 là tìm đến các dịch vụ hỗ trợ từ bên thứ ba. Một số công ty, nổi bật là 0patch, đã tuyên bố sẽ cung cấp các bản vá bảo mật độc lập cho Windows 10 ngay cả sau khi hệ điều hành này chạm mốc “end-of-service” (EOS). Nếu tuyên bố này trở thành hiện thực, bạn có thể tiếp tục sử dụng Windows 10 mà không cần phụ thuộc vào các bản cập nhật bảo mật từ Microsoft, mặc dù điều này sẽ đi kèm với một khoản chi phí dưới dạng phí đăng ký.
Máy tính xách tay chạy Windows 10 với đĩa cài đặt và USB
Tuy nhiên, lựa chọn này phụ thuộc hoàn toàn vào việc các công ty bên ngoài đầu tư thời gian, tiền bạc và tài nguyên vào việc phát triển các bản vá bảo mật cho Windows 10. Hiện tại, chúng ta chưa thể biết lịch trình cập nhật sẽ như thế nào, hay liệu các lỗi chưa được vá có được xử lý khẩn cấp như cách Microsoft vẫn làm hay không. Dù vậy, khi Microsoft ngừng hoàn toàn việc hỗ trợ Windows 10, đây gần như là lựa chọn duy nhất nếu bạn nhất quyết muốn tiếp tục sử dụng hệ điều hành này. Việc sử dụng Windows 10 mà không có các bản vá bảo mật trong tương lai chỉ khả thi trên một máy tính “air-gapped” – tức là máy không bao giờ kết nối internet. Tuy nhiên, cách tiếp cận này không thực tế cho mục đích thương mại hoặc sử dụng cá nhân thông thường, trừ khi bạn đang thiết lập một môi trường thử nghiệm trong phòng lab.
2. Ép Buộc Cài Đặt Windows 11
Lựa chọn hợp lý tiếp theo là nâng cấp lên Windows 11. Nếu PC của bạn đáp ứng các yêu cầu phần cứng nghiêm ngặt của Windows 11, bạn hoàn toàn có thể nâng cấp dễ dàng. Nhưng nếu máy tính của bạn không có phần cứng cần thiết, đặc biệt là bộ xử lý tương thích TPM 2.0 thì sao?
Câu trả lời khá đơn giản: bạn vẫn có thể cài đặt Windows 11.
Laptop hiển thị logo Windows 11 cùng biểu tượng USB Rufus
Có nhiều cách để bỏ qua các yêu cầu phần cứng tối thiểu của Windows 11. Tuy nhiên, với việc Microsoft kiên quyết duy trì các yêu cầu phần cứng và liên tục đóng các lỗ hổng cho phép cài đặt Windows 11 theo những cách không được hãng khuyến nghị, không ai có thể nói trước liệu đây có phải là một lựa chọn khả thi mãi mãi hay không. Một tùy chọn khác là sử dụng Tiny11, một phiên bản Windows 11 được lược bỏ bớt các bloatware (phần mềm không mong muốn) và không có yêu cầu phần cứng khắt khe.
Ngay cả khi bạn thành công trong việc cài đặt và chạy Windows 11 trên phần cứng không được hỗ trợ, hành trình phía trước cũng không hoàn toàn suôn sẻ. Các PC không được hỗ trợ có thể sẽ không nhận được các bản cập nhật Windows trong tương lai từ Microsoft, bao gồm cả các bản vá bảo mật cần thiết để giữ an toàn cho máy tính của bạn. Điều này đặt bạn vào tình thế tương tự như việc tiếp tục sử dụng Windows 10 – thiếu các bản cập nhật bảo mật quan trọng. Tuy nhiên, các giải pháp “workaround” (cách giải quyết tạm thời) đã đề cập cũng có thể được sử dụng để cài đặt các bản cập nhật trên hệ thống Windows 11. Đây có thể là một rắc rối, nhưng chắc chắn rẻ hơn nhiều so với việc vứt bỏ chiếc máy tính vẫn hoạt động hoàn hảo của bạn hoặc bán nó với giá thấp.
3. Chuyển Sang Hệ Điều Hành Linux
Nếu bạn sẵn sàng rời bỏ hệ sinh thái Windows, việc cài đặt Linux trên các PC cũ là một trong những cách tốt nhất để tái sử dụng một chiếc máy tính đã lỗi thời. Các bản phân phối (distro) Linux thường nhẹ hơn Windows, giúp chiếc PC của bạn dễ dàng chạy hệ điều hành mới hơn mà không gặp quá nhiều khó khăn về hiệu năng.
Màn hình desktop Linux Mint trên laptop ThinkPad với chuột và USB
Với hàng chục lựa chọn có sẵn, việc chọn đúng bản phân phối Linux có thể gây bối rối. Có ít nhất 10 bản phân phối Linux nhẹ mà bạn có thể cài đặt trên một chiếc PC cũ để bắt đầu, nhưng ngay cả những lựa chọn tiêu chuẩn như Ubuntu, Arch Linux hay Linux Mint cũng sẽ hoạt động tốt nếu trước đây bạn đã chạy Windows 10 mà không gặp vấn đề gì.
Và nếu bạn lo lắng rằng Linux quá phức tạp, đừng bận tâm. Các bản phân phối Linux hiện đại có giao diện đồ họa và các công cụ hệ thống tuyệt vời, có khả năng tùy biến cao, sẽ khiến bạn cảm thấy thoải mái như ở nhà. Thậm chí, có một số tính năng mà Windows nên học hỏi từ Linux. Chuyển sang Linux có thể mang lại lợi ích lớn cho bạn nếu bạn sẵn sàng thử. Hệ điều hành này đã đi một chặng đường dài từ khởi nguồn chỉ dựa trên dòng lệnh và giờ đây là một giải pháp thay thế Windows đầy cạnh tranh, đặc biệt nếu bạn đang tìm cách “hồi sinh” chiếc PC cũ của mình.
4. Biến PC Thành NAS Hoặc Máy Chủ Media
Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, có những cách sử dụng khác cho chiếc máy tính của bạn nếu nó không còn là thiết bị chính hàng ngày nữa. Nếu bạn đã nâng cấp lên một chiếc máy tính mới hỗ trợ Windows 11, bạn hoàn toàn có thể biến chiếc PC cũ của mình thành một hệ thống NAS (Network Attached Storage) hoặc máy chủ đa phương tiện gia đình chỉ với vài thiết lập nhanh chóng.
Hệ thống NAS Ugreen DXP4800 Plus với các khay ổ đĩa
Việc tự chạy máy chủ NAS sẽ giúp bạn không phải phụ thuộc vào các nhà cung cấp dịch vụ đám mây như Google Drive và mang lại cho bạn dung lượng lưu trữ lớn hơn đáng kể. Hãy coi đó là kho lưu trữ đám mây riêng tư của bạn. Nó có thể chứa bao nhiêu dữ liệu tùy thích, và nếu bạn lo lắng về bảo mật, bạn sẽ hoàn toàn kiểm soát dữ liệu của mình.
Thiết lập một hệ thống NAS cũng không quá khó khăn. Các giải pháp NAS miễn phí như OpenMediaVault, TrueNAS Core và Unraid là những lựa chọn tuyệt vời cho một hệ thống NAS tự làm. Nếu bạn cần trợ giúp trong việc quyết định, hãy tìm hiểu các so sánh chi tiết về ba nền tảng này.
Bạn cũng có thể biến chiếc máy tính cũ của mình thành một máy chủ đa phương tiện Plex, đóng vai trò là trung tâm cho các dịch vụ phát trực tuyến và bất kỳ nội dung được lưu trữ cục bộ nào bạn có. Việc thiết lập Plex một cách chuyên nghiệp không hề khó, vì vậy bạn sẽ sẵn sàng sử dụng trong thời gian ngắn.
Microsoft có thể buộc bạn phải chia tay với Windows 10 bằng cách ngừng hỗ trợ hệ điều hành này, nhưng bạn không nhất thiết phải “đầu hàng” và loại bỏ phần cứng của mình ngay lập tức. Tùy thuộc vào việc bạn muốn tiếp tục sử dụng Windows 10 hay chuyển sang một hệ điều hành khác, luôn có những lựa chọn hữu ích để cứu chiếc PC cũ của bạn khỏi bị vứt bỏ. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những giải pháp này hoặc bất kỳ cách tận dụng PC cũ nào khác mà bạn biết!
