Sau khi Arc dần chuyển sang chế độ bảo trì và không còn được phát triển rầm rộ như trước, tôi thực sự tò mò muốn xem The Browser Company sẽ làm gì tiếp theo. Trong thâm tâm, tôi hy vọng đó sẽ là một trình duyệt web vĩ đại, mang tính cách mạng. Thế nhưng, điều tôi nhận được với Dia lại ít thú vị hơn nhiều, thậm chí còn gây thất vọng sâu sắc.
Dia Là Gì? Xu Hướng Trình Duyệt AI Hay Một Lời Hứa Lớn?
Dia là trình duyệt hoàn toàn mới dựa trên mã nguồn mở Chromium, được phát triển bởi chính những người đã tạo ra Arc. Nó được kỳ vọng sẽ là “cái tên lớn” tiếp theo trong ngành trình duyệt. Tuy nhiên, thay vì tập trung vào năng suất và thiết kế bóng bẩy như Arc đã làm, Dia lại lao thẳng vào làn sóng của trí tuệ nhân tạo (AI). Lần này, The Browser Company muốn trình duyệt của bạn ít về khả năng tổ chức hơn, mà tập trung nhiều hơn vào các tương tác mang tính “đối thoại”.
Điểm cộng lớn nhất mà Dia sở hữu chính là cách bạn giao tiếp với trình duyệt. Dù bạn đang xem nội dung gì, Dia cố gắng hiểu ngữ cảnh và cho phép bạn đặt câu hỏi về nó thông qua một thanh công cụ AI bên cạnh (AI sidebar). Nó sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) để trả lời các câu hỏi liên quan đến tab hiện tại – hoặc thậm chí nhiều tab cùng lúc. Bạn cũng có thể tải lên tài liệu từ máy tính của mình, và Dia có thể sử dụng chúng để bổ sung ngữ cảnh cho các phản hồi hoặc giúp bạn tạo nội dung mới dựa trên công việc đang làm.
Trình duyệt Dia mở bài viết MakeUseOf với thanh AI sidebar bên phải
Ngoài ra, Dia còn có tính năng gọi là “Skills” – về cơ bản là các câu lệnh tùy chỉnh (prompts) do cộng đồng tạo ra mà bạn có thể thêm vào Dia để cá nhân hóa khả năng của LLM. Nếu tò mò, bạn có thể tham khảo trang Skills của Dia để xem một số ví dụ.
Dia cũng có thể tự động phát hiện khi bạn thực hiện tìm kiếm, sau đó xác định liệu truy vấn của bạn nên được trả lời bởi một công cụ tìm kiếm truyền thống hay một trợ lý AI. Bạn sẽ thấy kết quả từ Google hoặc LLM tương ứng.
Trình duyệt này còn cung cấp các cách để điều chỉnh “tính cách” của AI: bạn có thể hướng dẫn Dia cách bạn muốn nó viết cho bạn, hoặc loại tông giọng và định dạng bạn ưa thích. Nếu bạn đang tạo mã code trong thanh công cụ AI của trình duyệt (vì một lý do nào đó), bạn cũng có thể thiết lập các tùy chọn cho điều đó.
Bạn có thể cảm nhận được ý đồ – đây là một trình duyệt được xây dựng hoàn toàn xoay quanh AI tạo sinh (generative AI). Và đó chính là điểm mà nó bắt đầu “tan chảy”, bởi vì ngoài AI ra, chẳng có gì nhiều để nói về Dia cả.
Dia Đã Đánh Mất “Phép Thuật” Của Arc Như Thế Nào?
Là một người đã sử dụng Arc từ những ngày đầu beta và yêu thích nó ngay từ khoảnh khắc đầu tiên, Dia thực sự khiến tôi thất vọng. Nó hoàn toàn thiếu đi “phép màu” đã giữ chân tôi với Arc. Dia giống như bị loại bỏ gần như mọi yếu tố đã biến Arc thành trình duyệt hoàn hảo đối với tôi. Có rất nhiều tính năng của Arc mà các trình duyệt khác nên học hỏi, và Dia lại không có một tính năng nào trong số đó.
Sự Mất Mát Lớn Nhất: Sidebar Huyền Thoại Của Arc
Mất mát lớn nhất chính là thanh sidebar, bởi vì sidebar của Arc dễ dàng là tính năng tốt nhất của nó. Bạn có thể ghim tab, tạo thư mục, tổ chức mọi thứ gọn gàng và chuyển đổi giữa các không gian (spaces) và hồ sơ (profiles) một cách dễ dàng. Đó là cách tiếp cận thông minh và linh hoạt nhất đối với hệ thống tab dọc mà tôi từng sử dụng. Nhưng Dia đã loại bỏ tất cả.
Đúng, Dia về mặt kỹ thuật vẫn có một thanh sidebar nếu bạn thích tab dọc, nhưng nó chỉ là một danh sách đơn giản các tab đang mở. Hoàn toàn không giống với bố cục chu đáo và linh hoạt của Arc; đến mức đó thì nó cũng chẳng khác gì Safari.
Thanh sidebar của trình duyệt Arc hiển thị các tab được tổ chức trong thư mục
Và đó chỉ là khởi đầu. Little Arc, cửa sổ mini riêng biệt tự động mở khi bạn nhấp vào liên kết từ các ứng dụng khác, đã biến mất. Cách Arc cho phép bạn tìm kiếm mà không làm mất tab hiện tại cũng không còn. Tất cả những nét chấm phá tinh tế, thú vị đã giúp trải nghiệm duyệt web tốt hơn đều đã tan biến.
Đổi lại, bạn nhận được bộ công cụ AI của Dia. Nhưng mọi tính năng này đều có thể được tích hợp vào Arc. Không cần thiết phải xây dựng một trình duyệt hoàn toàn mới chỉ để trưng bày chúng.
Điều khó hiểu nhất là Arc đã có những tính năng AI tuyệt vời! Nó tự động tổ chức các tab của bạn thành các danh mục, gợi ý các hành động dọn dẹp và thực hiện nhiều nhiệm vụ hữu ích khác.
Thế nhưng, lạ lùng thay, không có tính năng nào trong số đó được kế thừa sang trình duyệt “ưu tiên AI” mới. Họ đã loại bỏ các công cụ AI thực sự hữu ích và thay thế chúng bằng… một lớp vỏ bọc LLM? AI tạo sinh đã và đang hủy hoại mạng xã hội, và giờ đây nó xuất hiện để làm cho toàn bộ internet trở nên tệ hơn.
Dia Có Thực Sự Là Lựa Chọn Thay Thế? Những Quan Ngại Về Tương Lai
Thật không may, dù rất muốn tiếp tục sử dụng Arc, nhưng điều đó không còn hợp lý nữa. Nó chỉ nhận được các bản cập nhật bảo trì cơ bản và cập nhật Chromium, và theo thời gian, nó đã trở nên chậm hơn rõ rệt. Tôi thường xuyên gặp các vấn đề về hiệu suất, vì vậy đã đến lúc tôi phải chuyển sang thứ khác.
Nhưng thứ đó chắc chắn sẽ không phải là Dia. Nhìn chung, nó không mang lại nhiều giá trị. Mặc dù Dia hoạt động tốt hơn một chút so với Arc, nhưng nó vẫn tụt hậu so với các trình duyệt khác như Safari hay thậm chí Chrome, vốn đã nổi tiếng là nặng bộ nhớ.
Trang web "How Bad is Your Streaming Music" mở trên MacBook cùng cốc cà phê
Hướng Đi Không Chắc Chắn và Cạnh Tranh Khốc Liệt
Toàn bộ ý tưởng và định hướng của Dia đều cảm thấy không ổn định. The Browser Company đang rời bỏ phân khúc năng suất và cố gắng cạnh tranh trực tiếp với các ông lớn công nghệ như Microsoft và Google. Đó là một cuộc chiến khó khăn. Microsoft đã công bố Copilot Mode trong Edge, về cơ bản đạt được mục tiêu tương tự mà Dia đang nhắm tới. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Chrome cũng bổ sung điều gì đó tương tự với Gemini.
Chi Phí và Niềm Tin Đã Mất
Sự tập trung quá mức vào LLM cũng làm dấy lên một mối lo ngại khác. Các mô hình này đắt đỏ để vận hành, vì vậy tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Dia cuối cùng khóa các tính năng sau một khoản phí đăng ký trong tương lai.
Hơn bất cứ điều gì, tôi không còn tin tưởng The Browser Company nữa. Ngay cả khi Dia là trình duyệt hoàn hảo, tôi cũng không có niềm tin rằng đội ngũ sẽ gắn bó lâu dài với nó. Họ có thể dễ dàng bỏ rơi nó như Arc ngay khi xu hướng công nghệ tiếp theo xuất hiện.
Các Lựa Chọn Thay Thế Cho Người Dùng Arc
Nếu bạn đang trong tình trạng tương tự như tôi, tôi khuyên bạn nên thử Zen vì đây có lẽ là lựa chọn thay thế gần nhất cho Arc hiện tại. Mặc dù vậy, tôi vẫn chưa hoàn toàn chuyển sang Zen vì việc phát trực tuyến nội dung được bảo vệ DRM không phải lúc nào cũng hoạt động.
Không cần phải nói, tôi khá thất vọng, và đã đến lúc tôi phải bắt đầu tìm kiếm một trình duyệt mới. Hiện tại, tôi dự định gắn bó với Safari, nhưng nó vẫn giống như một bước lùi so với những gì Arc từng mang lại.
