Trong thời đại công nghệ số, nhà thông minh (smart home) đã trở thành một phần không thể thiếu, mang lại sự tiện lợi và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, mặt trái của sự kết nối này là nguy cơ tiềm ẩn về an ninh mạng. Một thiết bị smart home không được bảo mật có thể trở thành “cửa ngõ” dễ dàng để tin tặc xâm nhập vào mạng lưới gia đình bạn, từ đó thực hiện các cuộc tấn công và đánh cắp dữ liệu quan trọng. Hậu quả có thể rất nghiêm trọng, nhưng bạn hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ các thiết bị thông minh của mình trước khi chúng bị xâm phạm. Dưới đây là những biện pháp thiết yếu mà mọi người dùng smart home nên áp dụng.
Thay Đổi Mật Khẩu Mặc Định và Tăng Cường Xác Thực
Hầu hết các thiết bị nhà thông minh đều được cài đặt sẵn một mật khẩu mặc định khi bạn mua về. Mật khẩu này thường rất đơn giản và dễ nhớ, giúp người dùng dễ dàng truy cập tài khoản quản trị khi thiết lập thiết bị. Tuy nhiên, nhiều người trong chúng ta quên thay đổi chúng, biến mạng lưới của mình trở nên dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công mạng. Điều cực kỳ quan trọng là phải thay đổi mật khẩu mặc định thành một mật khẩu mạnh, an toàn và độc đáo. Khi chọn mật khẩu, bạn có thể sử dụng các công cụ như Omni Calculator để kiểm tra độ mạnh của chúng.
Tăng Cường Bảo Mật với Xác Thực Đa Yếu Tố (MFA)
Một số mối đe dọa, như tấn công vét cạn (brute force) hay tấn công bảng cầu vồng (rainbow table), có thể bẻ khóa mật khẩu chỉ trong vài giây. Để thêm một lớp bảo vệ bổ sung, bạn nên thiết lập xác thực đa yếu tố (MFA) cho thiết bị của mình. Các ứng dụng xác thực đa yếu tố tốt nhất có thể giúp giữ cho thiết bị của bạn an toàn hơn rất nhiều, ngay cả khi mật khẩu bị lộ.
Mật khẩu yếu ghi trên giấy ghi chú cạnh bàn phím máy tính, minh họa tầm quan trọng của việc đổi mật khẩu mặc định cho thiết bị nhà thông minh.
Ưu Tiên Xác Thực Sinh Trắc Học cho Thiết Bị Nhạy Cảm
Các thiết bị nhà thông minh như hệ thống báo động, khóa cửa thông minh (đặc biệt là cho các khu vực hạn chế trong nhà), hoặc các thiết bị chứa thông tin tài chính nhạy cảm sẽ hưởng lợi đáng kể từ việc sử dụng xác thực sinh trắc học. Thay vì mật khẩu có thể bị bẻ khóa hoặc quên, xác thực sinh trắc học sử dụng các đặc điểm sinh học độc nhất của một người như vân tay, giọng nói hoặc nhận diện khuôn mặt để kiểm soát quyền truy cập. Đặc điểm sinh trắc học rất khó làm giả và là duy nhất đối với mỗi cá nhân, do đó chúng là một giải pháp thay thế an toàn hơn cho các phương pháp xác minh danh tính truyền thống.
Tách Biệt Thiết Bị Smart Home trên Mạng Khách (Guest Network)
Việc phân tách các thiết bị nhà thông minh có thể nâng cao bảo mật mạng của bạn bằng cách cô lập chúng khỏi mạng chính. Nếu thiết bị smart home của bạn bị xâm nhập, việc phân đoạn này sẽ khiến tin tặc khó truy cập vào các thiết bị khác của bạn hơn, hạn chế thiệt hại trong trường hợp bị tấn công. Máy tính, laptop, điện thoại và các thiết bị khác chứa dữ liệu quan trọng của bạn có thể được kết nối an toàn với mạng chính. Mạng khách (guest network) có thể giữ riêng biệt các thiết bị nhà thông minh có tính năng bảo mật kém mạnh mẽ hơn.
Hạn Chế Quyền Truy Cập theo Nguyên Tắc Ít Đặc Quyền Nhất (POLP)
Bạn cần giới hạn và kiểm soát những ai có quyền truy cập vào các thiết bị thông minh của mình. Áp dụng nguyên tắc ít đặc quyền nhất (POLP) – tức là giới hạn quyền truy cập cho một số ít người hoặc kiểm soát quyền truy cập cho một số người, chỉ cho phép họ làm những gì tối thiểu hoặc chỉ những gì họ cần và không hơn – sẽ giúp giảm bề mặt tấn công của mạng lưới nhà bạn.
Tùy chọn cài đặt mạng khách (Guest Network) trên bộ định tuyến ASUS, thể hiện cách tách biệt thiết bị smart home để tăng cường an ninh mạng.
Vô Hiệu Hóa Các Tính Năng Không Sử Dụng
Tắt các tính năng như video, âm thanh, Bluetooth, định vị địa lý (geolocation) và các tính năng khác mà bạn không thường xuyên sử dụng sẽ hạn chế dữ liệu mà thiết bị thu thập và lưu trữ. Điều này cũng làm giảm bề mặt tấn công mà tin tặc có thể khai thác. Chẳng hạn, việc tắt Bluetooth sẽ giảm nguy cơ bạn bị nhắm mục tiêu cho các cuộc tấn công Bluetooth khác nhau như Bluesnarf, BlueSmack DoS hoặc Blue Dump hacks.
Tối Ưu Cài Đặt Khóa Màn Hình cho Thiết Bị
Bạn nên bật khóa màn hình của thiết bị để ngăn chặn truy cập trái phép. Rút ngắn thời gian khóa để thiết bị tự động khóa khi không được chạm vào trong vài phút. Thay vì mật khẩu bằng số, hãy sử dụng khóa hình mẫu, điều này có thể khó đoán hơn. Để thêm một lớp bảo mật khác, hãy giảm số lần thử được phép để kẻ trộm dữ liệu chỉ bị giới hạn trong một vài lần đoán.
Luôn Bật Cập Nhật Phần Mềm và Firmware Tự Động
Các thiết bị không được thiết kế với tính năng cập nhật tự động cần được kiểm tra thủ công thường xuyên. Các bản vá lỗi và cập nhật được thiết kế để khắc phục các lỗ hổng bảo mật, và việc cài đặt chúng ngay khi có sẵn sẽ giảm nguy cơ bạn bị nhắm mục tiêu. Hãy đảm bảo rằng bạn chỉ tải xuống các bản cập nhật hoặc bản vá từ các trang web chính thức của nhà sản xuất. Các bản cập nhật không hợp lệ từ các trang web không chính thức có thể chứa phần mềm độc hại (malware), phần mềm gián điệp (spyware) hoặc phần mềm quảng cáo (adware).
Kết luận
Bảo mật thiết bị nhà thông minh không chỉ là một khuyến nghị mà là một yêu cầu cấp thiết trong thế giới kết nối hiện nay. Từ việc thay đổi mật khẩu mặc định mạnh mẽ, tận dụng xác thực sinh trắc học, cho đến việc phân đoạn mạng và duy trì cập nhật phần mềm, mỗi bước đều đóng góp vào một hệ thống nhà thông minh an toàn và đáng tin cậy hơn. Việc chủ động áp dụng các biện pháp này sẽ giúp bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn, giữ an toàn cho mạng lưới gia đình và mang lại sự yên tâm khi trải nghiệm công nghệ. Hãy nhớ rằng, bảo mật là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự cảnh giác và cập nhật thường xuyên.
Hãy chia sẻ kinh nghiệm và những mẹo bảo mật thiết bị nhà thông minh của bạn trong phần bình luận bên dưới! Để khám phá thêm các bài viết chuyên sâu về an ninh mạng và công nghệ, đừng quên theo dõi thuthuatmobile.net!
