Là một người dùng laptop thường xuyên kết nối với màn hình ngoài để tối ưu năng suất, tôi đã từng rất bất ngờ khi phát hiện chiếc laptop của mình hao hụt pin một cách bí ẩn chỉ sau một đêm, thậm chí khi máy đã ở chế độ ngủ. Sau nhiều lần kiểm tra và thử nghiệm, thủ phạm hóa ra không ở đâu xa: chính là màn hình ngoài mà tôi vẫn giữ kết nối.
Màn Hình Ngoài Có Thật Sự Làm Chai Pin Laptop Của Bạn?
Nếu bạn sở hữu một chiếc MacBook chạy chip Apple silicon, bạn chắc chắn đã quá quen thuộc với thời lượng pin ấn tượng của chúng. Vì vậy, việc phát hiện MacBook của tôi hao pin nghiêm trọng chỉ sau một đêm ở chế độ ngủ là một điều hết sức ngạc nhiên. Ban đầu, tôi không thể lý giải nguyên nhân.
Sau gần một tuần trăn trở về vấn đề này, tôi bỗng nhận ra manh mối: chính là chiếc màn hình ngoài. Tôi tin chắc điều này bởi vì MacBook của tôi không bao giờ bị hao pin qua đêm khi tôi mang nó ra khỏi bàn làm việc. Để kiểm chứng, tôi đã ngắt kết nối tất cả các thiết bị ngoại vi và để laptop trên bàn qua đêm. Quả nhiên, mức pin gần như không thay đổi so với khi tôi rời đi. Lúc đó, tôi nhận ra rằng màn hình ngoài chính là nguyên nhân làm tiêu hao pin laptop của mình.
Vì Sao Màn Hình Ngoài Lại Là ‘Kẻ Hủy Diệt’ Bí Mật Của Pin Laptop?
Laptop MacBook và màn hình ngoài kết nối qua hub USB-C, minh họa việc sử dụng song song để tăng năng suất làm việc nhưng tiềm ẩn nguy cơ hao pin.
Nguyên lý khoa học đằng sau việc tiêu hao điện năng tăng thêm này khá đơn giản: việc xử lý hình ảnh cho một màn hình bổ sung đòi hỏi GPU (card đồ họa) của laptop phải hoạt động nhiều hơn và tiêu thụ thêm năng lượng. Lượng điện năng tiêu thụ khác nhau tùy thuộc vào những gì bạn đang thực hiện trên màn hình thứ hai và loại cấu hình bạn có. Ví dụ, laptop với card đồ họa rời (dedicated GPU) sẽ sử dụng nhiều năng lượng hơn so với card đồ họa tích hợp (integrated GPU). Tương tự, màn hình 4K HDR yêu cầu nhiều năng lượng hơn từ laptop so với các màn hình HD thông thường.
Tất nhiên, điều này nghe có vẻ hiển nhiên. Màn hình ngoài chắc chắn sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng xử lý hơn và làm hao pin nhanh hơn. Tuy nhiên, vấn đề thực sự nằm ở chỗ quá trình này vẫn tiếp diễn ngay cả khi laptop của bạn đang ở chế độ ngủ. Qua thử nghiệm, chỉ cần hệ điều hành còn phát hiện thấy một màn hình thứ hai, nó sẽ cố gắng xử lý tín hiệu cho màn hình đó – ngay cả khi laptop đang ngủ hoặc màn hình đã tắt. Hơn nữa, việc sử dụng màn hình ngoài liên tục để làm việc, xem video hay chơi game sẽ khiến pin laptop cạn nhanh hơn, buộc bạn phải cắm sạc liên tục, điều này lại là mối đe dọa lớn đối với pin lithium-ion.
Đối với những ai chưa rõ về cơ chế hoạt động của pin lithium-ion, loại pin này có số chu kỳ sạc/xả giới hạn trước khi được coi là không còn sử dụng được (thường khoảng 1.000 chu kỳ đối với laptop). Một chu kỳ hoàn tất mỗi khi pin laptop của bạn sạc đầy từ 0% lên 100%. Do đó, việc sử dụng thêm một màn hình sẽ khiến pin cạn nhanh hơn, làm cho laptop “đốt cháy” các chu kỳ pin một cách chóng vánh. Bạn có thể kiểm tra số chu kỳ đã hoàn thành của pin laptop để nắm được tình trạng sức khỏe pin tổng thể.
Một yếu tố khác cực kỳ gây hại cho pin là nhiệt độ. Toàn bộ quá trình xử lý hình ảnh và sạc pin liên tục sẽ tạo ra rất nhiều nhiệt. Như bạn có thể thấy, đây là một vòng luẩn quẩn của việc hao pin, sạc pin và sinh nhiệt. Tóm lại, việc sử dụng màn hình ngoài liên tục với laptop của bạn chính là một “cuộc chạy đua tốc độ” rút ngắn tuổi thọ pin.
Người Dùng MacBook Cần Lưu Ý Hơn Khi Dùng Màn Hình Ngoài
MacBook đặt trên giá đỡ laptop cạnh màn hình ngoài, cho thấy cách bố trí tối ưu cho không gian làm việc.
Nếu bạn đã từng kết nối MacBook với màn hình ngoài trong khi đóng nắp máy (clamshell mode), bạn có thể nhận thấy rằng máy sẽ không hoạt động trừ khi được cắm sạc. Hãy nhớ lại tôi đã nói rằng việc sạc laptop sẽ tạo ra nhiệt, và quá trình xử lý GPU cho màn hình cũng sinh nhiệt không kém? Apple đã “buộc” bạn phải chịu đựng điều này khi bạn đóng nắp máy. Mặc dù không rõ tại sao Apple lại thiết kế MacBook như vậy, nhưng đó là thực tế.
Laptop Apple được thiết kế để tản nhiệt qua bàn phím. Việc đóng nắp sẽ không cho phép laptop tản nhiệt hiệu quả. Dù muốn hay không, điều này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe pin về lâu dài – bất kể hệ thống điều hòa nhiệt độ tuyệt vời của Apple, bởi vì những tác động tiêu cực có xu hướng tích lũy theo thời gian.
Tệ hơn nữa, bất chấp những tin đồn bạn có thể đã nghe, việc giữ pin MacBook sạc liên tục không hề tốt. Giữ pin lithium-ion ở mức 100% sẽ gây áp lực lên pin và khiến pin chai nhanh hơn. Bạn sẽ nhận thấy MacBook của mình có thể gặp khó khăn trong việc giữ pin sau một thời gian dài sử dụng theo cách này.
Cách Ngăn Màn Hình Ngoài ‘Hủy Diệt’ Tuổi Thọ Pin Laptop Của Bạn
Thành thật mà nói, cách tốt nhất để ngăn màn hình ngoài “hủy hoại” pin laptop của bạn là không sử dụng laptop với màn hình ngoài. Nếu buộc phải dùng, hãy sử dụng một cách tiết kiệm, chỉ khi thực sự cần thiết. Giải pháp của tôi là dùng máy tính bàn cho tất cả các tác vụ nặng tại chỗ và chỉ dùng laptop khi tôi muốn làm việc di động.
Tuy nhiên, nếu giải pháp trên không khả thi, đây là một số mẹo bạn có thể áp dụng:
- Sử dụng giá đỡ laptop: Nghe có vẻ nhỏ nhặt, nhưng luồng không khí lưu thông bên dưới laptop sẽ giúp máy tản nhiệt tốt hơn.
- Ngắt kết nối vật lý màn hình khỏi laptop khi không sử dụng: Ngay sau khi kết thúc buổi làm việc, hãy đảm bảo không còn dây cáp nào kết nối laptop với màn hình.
- Tận dụng các tính năng sạc pin thông minh: Nhờ các tính năng tiết kiệm pin thông minh của laptop thế hệ mới, như Tối ưu hóa Sạc pin của Apple (Optimized Battery Charging) hoặc Sạc thông minh của Windows (Windows Smart Charging), việc cắm sạc laptop liên tục lại tốt hơn. Các tính năng này cố gắng ngăn laptop đạt mức 100% pin; và ngay cả khi đạt được, chúng sẽ giảm thiểu các tác động bất lợi. Do đó, bạn có thể cân nhắc đầu tư vào một màn hình và cáp USB-C hỗ trợ vừa truyền tín hiệu hình ảnh vừa sạc laptop.
- Sử dụng các thiết lập màn hình ít tốn điện hơn: Thay đổi độ phân giải xuống mức thấp hơn hoặc chỉ sử dụng một màn hình nhỏ cho laptop của bạn.
Hãy kết hợp những mẹo này với thói quen sạc laptop đúng cách để giữ pin laptop của bạn khỏe mạnh lâu hơn và tránh được những chi phí thay pin tốn kém, bất tiện. Bạn có kinh nghiệm nào khác để bảo vệ pin laptop khi dùng màn hình ngoài không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
