eSIM đã nhanh chóng trở thành một công nghệ tiện ích không thể thiếu đối với nhiều người dùng smartphone hiện đại. Với khả năng tích hợp trực tiếp vào thiết bị, eSIM loại bỏ sự cần thiết của thẻ SIM vật lý, giúp việc chuyển đổi nhà mạng hay sử dụng nhiều số điện thoại trở nên dễ dàng và linh hoạt hơn bao giờ hết, đặc biệt khi đi du lịch nước ngoài. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi ấy, eSIM vẫn tồn tại những lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn mà kẻ xấu có thể lợi dụng. Là một người dùng thông thái, việc nắm rõ những rủi ro này và cách phòng tránh là vô cùng cần thiết để bảo vệ thông tin cá nhân và dữ liệu di động của bạn.
1. Lừa đảo qua Mã QR (QR Code Scams)
Khi kích hoạt hoặc thiết lập eSIM, bạn thường cần quét một mã QR được cung cấp bởi nhà mạng. Đây chính là điểm yếu mà những kẻ tấn công lợi dụng. Chúng tạo ra các mã QR giả mạo, ngụy trang dưới hình thức công cụ cài đặt hợp pháp. Khi bạn quét một mã QR lừa đảo, thiết bị của bạn có thể bị chuyển hướng đến một cấu hình eSIM độc hại, cho phép kẻ xấu chiếm quyền điều khiển kết nối di động của bạn.
Một khi eSIM bị xâm nhập, kẻ tấn công có thể dễ dàng chặn các cuộc gọi, tin nhắn và truy cập dữ liệu của bạn. Điều này tiềm ẩn nguy cơ cao về đánh cắp danh tính hoặc gian lận tài chính nghiêm trọng.
Để bảo vệ bản thân khỏi mối đe dọa này, hãy luôn xác minh mã QR thông qua các kênh chính thức của nhà mạng. Tuyệt đối tránh quét mã từ các nguồn không đáng tin cậy, quảng cáo trực tuyến đáng ngờ hoặc trang web lạ. Nếu có bất kỳ sự nghi ngờ nào, hãy liên hệ trực tiếp với nhà mạng để xác nhận tính xác thực của mã QR trước khi thực hiện thao tác quét.
phụ nữ thanh toán bằng mã qr trên máy quét bị lừa đảo
2. Tấn công Phishing và Kỹ thuật Xã hội
Các cuộc tấn công lừa đảo (phishing) và kỹ thuật xã hội được thiết kế để đánh lừa bạn tiết lộ các chi tiết nhạy cảm về eSIM. Ví dụ, kẻ tấn công có thể giả mạo nhà cung cấp dịch vụ di động của bạn thông qua email hoặc tin nhắn văn bản với nội dung hết sức thuyết phục. Chúng sẽ thúc giục bạn tải xuống các hồ sơ eSIM độc hại hoặc yêu cầu bạn xác nhận thông tin cá nhân của mình.
Những cuộc tấn công này thường được dàn dựng rất tinh vi, bắt chước logo, thông tin liên hệ và ngôn ngữ chính thức của nhà mạng, thậm chí còn sử dụng địa chỉ email hoặc số điện thoại giả mạo để tăng tính xác thực. Bạn có thể nghĩ rằng mình không phải là mục tiêu vì không phải là người có tài sản lớn hay nổi tiếng, nhưng hãy suy nghĩ lại. Các cuộc tấn công phishing thường là “đánh úp” (spray-and-pray), nghĩa là kẻ tấn công gửi một lượng lớn tin nhắn lừa đảo và hy vọng rằng sẽ có người mắc bẫy.
May mắn thay, bạn có thể đối phó với các cuộc tấn công lừa đảo eSIM tương tự như cách bạn xử lý bất kỳ cuộc tấn công phishing nào khác: không phản hồi hoặc tương tác với bất kỳ tin nhắn hay cuộc gọi điện thoại đáng ngờ nào. Luôn cẩn trọng và kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc của thông tin trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào.
3. Malware và Phần mềm Gián điệp
Cũng giống như thẻ SIM vật lý, eSIM của bạn cũng có thể trở thành mục tiêu của phần mềm độc hại (malware). Các ứng dụng chứa mã độc có thể truy cập thông tin eSIM nhạy cảm của bạn, theo dõi liên lạc và thậm chí giám sát hoạt động của thiết bị. Tương tự như các cuộc tấn công eSIM khác, mục tiêu cuối cùng là giành quyền kiểm soát thông tin liên lạc của eSIM nhằm chặn các mã xác thực, từ đó có thể truy cập vào các tài khoản bảo mật của bạn.
Điều đáng chú ý là phần mềm độc hại nhắm thẳng vào eSIM vẫn còn khá hiếm. Quay trở lại năm 2019, lỗ hổng Simjacker đã được phát hiện, nhưng đó là một cuộc tấn công nhắm vào thẻ SIM vật lý chứ không phải eSIM. Hiện tại, chưa có cuộc tấn công tương tự được biết đến cho eSIM. Một thiết bị có nhiều khả năng bị nhiễm phần mềm độc hại được thiết kế để giám sát và đánh cắp dữ liệu, với mục đích cuối cùng là truy cập thông tin liên quan đến eSIM. Hơn nữa, việc cài đặt phần mềm độc hại thực sự lên SIM hoặc eSIM là điều gần như chưa từng nghe thấy ở cấp độ tấn công phổ thông. Đây thường là các hoạt động mang tầm quốc gia hoặc tình báo. Bạn có nhiều khả năng nhấp vào một liên kết độc hại hơn là trở thành một trong những nạn nhân đầu tiên của phần mềm độc hại eSIM thực sự.
Để bảo vệ thiết bị của bạn, hãy chỉ cài đặt ứng dụng từ các cửa hàng ứng dụng uy tín như Google Play Store hoặc Apple App Store. Luôn xem xét cẩn thận các quyền mà ứng dụng yêu cầu trước khi cấp quyền truy cập. Thường xuyên kiểm tra điện thoại để tìm các ứng dụng lạ hoặc đáng ngờ, gỡ bỏ phần mềm không sử dụng hoặc không cần thiết một cách nhanh chóng, và sử dụng phần mềm chống virus hoặc bảo mật đáng tin cậy để nhận diện và loại bỏ các mối đe dọa tiềm ẩn.
4. Lỗ hổng Hệ điều hành iOS và Android
Mối đe dọa này có liên quan chặt chẽ đến phần mềm độc hại và gián điệp. Kẻ tấn công sẽ tìm cách khai thác các vấn đề đã biết trong hai hệ điều hành di động lớn nhất (iOS và Android) để tìm kẽ hở tấn công eSIM của bạn. Thật không may, kẻ tấn công liên tục khám phá các lỗ hổng trên Android và iOS có thể được khai thác để giành quyền truy cập vào thiết bị của bạn.
Hầu hết thời gian, bạn có thể giảm thiểu những vấn đề này bằng cách giữ cho thiết bị của mình luôn được cập nhật phần mềm và tránh cài đặt ứng dụng từ các nguồn bên thứ ba. Đối với thiết bị Android, điều đó có nghĩa là bạn nên tránh cài đặt ứng dụng từ bên ngoài (sideloading apps), vì các cửa hàng ứng dụng không chính thức có thể chứa mã độc lây nhiễm vào thiết bị của bạn. Đã có rất nhiều trường hợp phần mềm độc hại xâm nhập thiết bị thông qua việc cài đặt ứng dụng từ bên ngoài, chẳng hạn như cuộc tấn công ToxicPanda làm cạn kiệt tài khoản ngân hàng vào năm 2024.
Các cuộc tấn công nhắm vào eSIM chưa phổ biến bằng các cuộc tấn công vào thẻ SIM vật lý. Mặc dù công nghệ eSIM đã bắt đầu được biết đến rộng rãi từ iPhone XR, XS và XS Max, ngày càng có nhiều smartphone hỗ trợ eSIM, đồng nghĩa với việc bề mặt tấn công của nó đang gia tăng. Điều này cũng có nghĩa là nhiều kẻ tấn công sẽ bắt đầu tập trung vào việc khai thác eSIM, vì vậy, nắm được những gì cần cảnh giác là vô cùng quan trọng.
Trong bối cảnh công nghệ phát triển không ngừng, việc bảo vệ thông tin cá nhân trên thiết bị di động ngày càng trở nên cấp thiết. Mặc dù eSIM mang lại nhiều tiện ích, nhưng không có công nghệ nào là hoàn toàn miễn nhiễm với rủi ro. Bằng cách hiểu rõ các mối đe dọa tiềm ẩn và chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả, bạn có thể yên tâm tận hưởng sự tiện lợi của eSIM mà vẫn đảm bảo an toàn cho dữ liệu và thông tin cá nhân của mình. Hãy luôn cập nhật kiến thức bảo mật và thực hành các thói quen an toàn để bảo vệ bản thân trong thế giới số.
Bạn có kinh nghiệm hay thắc mắc nào về bảo mật eSIM không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
