Việc cho phép khách truy cập vào mạng Wi-Fi chính của bạn giống như việc trao chìa khóa ngôi nhà kỹ thuật số của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn thiết lập Wi-Fi khách một cách đúng đắn và an toàn, bạn hoàn toàn có thể chia sẻ kết nối internet mà không lo lắng về việc dữ liệu cá nhân bị xâm phạm. Thuthuatmobile.net sẽ hướng dẫn bạn cách bảo vệ mạng lưới của mình.
I. Ẩn SSID Mạng Wi-Fi Chính Của Bạn
Một trong những bước đầu tiên mà tôi thực hiện khi thiết lập mạng Wi-Fi cho các thiết bị cá nhân là ngăn chặn việc phát sóng công khai SSID (tên mạng) của mạng chính. Điều này giúp ẩn mạng khỏi bất kỳ thiết bị nào đang tìm kiếm mạng Wi-Fi trong phạm vi router của tôi. Nếu tôi có hai mạng được host trên router, khách truy cập chỉ thấy mạng khách khi quét tìm Wi-Fi.
Người đàn ông cầm điện thoại cạnh bộ định tuyến, mô tả việc ẩn mạng Wi-Fi
Mặc dù có một số công cụ có thể phát hiện các mạng Wi-Fi bị ẩn, và nếu ai đó quyết tâm, họ vẫn có thể tìm thấy mạng chính của bạn, nhưng mục tiêu chính của việc ẩn mạng là ngăn chặn người khác nhìn thấy một mạng khác và hỏi mật khẩu của nó. Khi khách đến, họ chỉ thấy duy nhất một mạng – mạng khách – mà tôi có thể cung cấp mật khẩu mà không cần bận tâm.
Việc ẩn Wi-Fi chính của bạn đóng vai trò như một bộ lọc đầu tiên, ngăn cản những người tò mò thông thường và buộc bất kỳ ai muốn “nghịch ngợm” phải sử dụng các công cụ bổ sung để tìm mạng chính. Khi kết hợp với các biện pháp khác trong bài viết này và mã hóa WPA3, nó tạo ra một mạng vô hình đối với việc duyệt web thông thường nhưng vẫn có thể truy cập được đối với các thiết bị đã được cá nhân hóa của tôi.
II. Sử Dụng Router Thứ Hai Cho Mạng Khách
Một lớp bảo vệ bổ sung mà tôi đã thêm vào mạng Wi-Fi khách của mình là chạy nó trên một router riêng biệt với mạng chính. Nếu bạn có một router cũ không dùng đến, bạn có thể thiết lập nó hoạt động như một điểm truy cập (access point) cho mạng khách chỉ trong vài phút.
Hình ảnh bộ định tuyến cũ N300, minh họa việc tái sử dụng router làm mạng khách
Ngoài việc là một cách hữu ích để tái sử dụng một router cũ, cách tiếp cận này còn có hai lợi thế lớn. Thứ nhất, nó tách biệt lưu lượng truy cập của khách khỏi lưu lượng cá nhân của bạn. Vì các thiết bị cá nhân của bạn được kết nối với một router khác, bất kỳ ai cố gắng thu thập dữ liệu trên mạng khách chỉ thấy hoạt động từ các thiết bị được kết nối với mạng đó.
Thứ hai, điều này cung cấp vùng phủ sóng tốt hơn, vì router thứ hai có thể hoạt động như một bộ lặp Wi-Fi (Wi-Fi repeater). Giả sử văn phòng của bạn ở một đầu nhà và phòng khách ở đầu kia. Trong những trường hợp như vậy, tín hiệu từ router Wi-Fi chính của bạn, thường đặt ở văn phòng, sẽ không mạnh ở phía bên kia của ngôi nhà. Bạn có thể thiết lập router thứ hai để hoạt động như một bộ lặp Wi-Fi, cho phép khách của bạn duyệt internet mà không gặp tình trạng mất kết nối hoặc vấn đề về phạm vi.
Bạn cũng có thể kiểm soát băng thông mạng tốt hơn khi sử dụng router thứ hai mà không cần can thiệp vào cài đặt Wi-Fi chính. Router khách riêng biệt nên được kết nối với băng tần 2.4GHz chậm hơn của router chính nếu bạn kết nối hai router không dây. Nếu bạn đang chạy cáp Ethernet giữa hai router để chia sẻ kết nối internet, bạn có thể thiết lập kiểm soát băng thông trên router thứ hai để kiểm soát lượng internet được phân bổ cho mạng khách.
Điều này giúp giải phóng băng thông trên các mạng 5 hoặc 6 GHz nhanh hơn, đảm bảo các thiết bị của bạn có được tốc độ nhanh nhất có thể. Bạn cũng không phải lo lắng về nhiễu từ các thiết bị khác hoặc quá nhiều thiết bị được kết nối trên một mạng có thể làm chậm tốc độ internet của bạn.
III. Kích Hoạt Tính Năng Cách Ly Điểm Truy Cập (AP Isolation)
Cách ly điểm truy cập (Access Point Isolation, hay AP isolation) hoạt động bằng cách cô lập tất cả các thiết bị được kết nối với một mạng Wi-Fi cụ thể. Nếu bạn có một điện thoại và một máy tính xách tay được kết nối với Wi-Fi khách của mình, cả hai thiết bị sẽ chỉ có thể giao tiếp với router và không thể nhìn thấy nhau trên mạng. Điều này được sử dụng để bảo vệ các thiết bị khỏi các cuộc tấn công từ một thiết bị khác trên cùng một mạng.
Về mặt kỹ thuật hơn, AP isolation ngăn các thiết bị được kết nối với mạng Wi-Fi giao tiếp với nhau qua mạng cục bộ (LAN – Local Area Network). Mỗi thiết bị được kết nối được gán cho một mạng ảo riêng, được kết nối trực tiếp với router và, từ đó, với internet.
Hãy nhớ rằng việc bật AP isolation có thể làm gián đoạn chức năng trên các thiết bị sử dụng mạng cục bộ của bạn, chẳng hạn như NAS (Thiết bị lưu trữ gắn mạng) hoặc máy in không dây, vì các thiết bị này cần có khả năng giao tiếp với nhau để hoạt động bình thường.
Điều này làm cho cài đặt này phù hợp hơn cho các mạng Wi-Fi công cộng hoặc mạng khách, vì các thiết bị được kết nối chỉ được phép truy cập internet. Tùy thuộc vào nhãn hiệu và kiểu dáng router của bạn, AP isolation có thể được gọi là client isolation hoặc wireless isolation. Nó thường được tìm thấy trong cài đặt không dây nâng cao, nhưng tốt nhất bạn nên tham khảo hướng dẫn sử dụng router của mình để xác định vị trí tính năng này, nếu router của bạn có hỗ trợ.
IV. Tùy Chỉnh Cài Đặt Bảo Mật Router Wi-Fi
Khía cạnh quan trọng nhất của bảo mật mạng là cách mạng của bạn được cấu hình. Nếu bạn nghĩ rằng chỉ cần đặt một mật khẩu phức tạp là đủ, hãy suy nghĩ lại. Tôi từng nghĩ Wi-Fi của mình an toàn cho đến khi kiểm tra cài đặt và thấy báo động bởi một số cài đặt mặc định đang hoạt động.
Hình ảnh minh họa một bộ định tuyến bốn anten trên bàn, đại diện cho cài đặt bảo mật router
Dưới đây là một số cài đặt quan trọng nhất bạn cần chú ý:
1. Ưu Tiên WPA3 Để Mã Hóa
WPA2 là một chuẩn mã hóa lỗi thời với nhiều lỗ hổng bảo mật. Nếu router của bạn hỗ trợ WPA3, tôi thực sự khuyên bạn nên sử dụng mã hóa này. Tuy nhiên, cấu hình hữu ích nhất cho hầu hết các mạng là WPA2/WPA3 hỗn hợp. Điều này cho phép các thiết bị WPA2 cũ của bạn vẫn có thể kết nối với router trong khi vẫn nhận được một số bảo vệ từ giao thức bảo mật WPA3 mới hơn.
2. Vô Hiệu Hóa WPS (Wi-Fi Protected Setup)
Việc kết nối thiết bị với router ngay lập tức nghe có vẻ tiện lợi, nhưng WPS (Wi-Fi Protected Setup) có các lỗ hổng bảo mật có thể cho phép tin tặc truy cập vào mạng Wi-Fi của bạn. Tôi đã vô hiệu hóa WPS trên router của mình, và bạn cũng nên làm như vậy.
3. Tắt UPnP (Universal Plug and Play)
Cài đặt này tự động mở các cổng trên router của bạn cho các thiết bị và chương trình khác nhau. Điều này khiến router của bạn dễ bị tấn công từ internet và là lý do tại sao bạn nên vô hiệu hóa UPnP.
4. Vô Hiệu Hóa Tính Năng Truy Cập Từ Xa
Một số router cho phép bạn thay đổi cài đặt qua internet. Cài đặt router không phải là thứ mà người bình thường thay đổi hàng ngày, vì vậy tôi thực sự khuyên bạn nên vô hiệu hóa bất kỳ tính năng truy cập từ xa nào, vì nó loại bỏ một điểm vào tiềm năng cho tin tặc.
5. Cập Nhật Firmware Thường Xuyên
Nếu bạn muốn tránh hoàn toàn việc chia sẻ mật khẩu Wi-Fi của mình, có những cách khác để chia sẻ mật khẩu Wi-Fi mà không cần nói cho ai biết mật khẩu thực tế. Những phương pháp này dễ dàng và an toàn hơn nhiều so với việc chỉ ghi mật khẩu lên một tờ ghi chú gần router. Ngoài ra, hãy nhớ đảm bảo rằng router của bạn đang chạy chương trình cơ sở (firmware) mới nhất do nhà sản xuất cung cấp, vì điều này có xu hướng loại bỏ mọi lỗ hổng bảo mật mà nó có thể có.
6. Lựa Chọn Kênh Wi-Fi Tối Ưu
Ngoài các cài đặt bảo mật, bạn cũng nên thiết lập lựa chọn kênh phù hợp trên router hoặc mạng khách của mình để tránh nhiễu từ các thiết bị khác hoặc các mạng Wi-Fi chồng chéo. Nếu bạn đang sử dụng băng tần 2.4GHz, tôi khuyên bạn nên sử dụng các kênh 1, 6 và 11 để tránh các vấn đề tắc nghẽn. Tuy nhiên, các kênh bạn sử dụng cuối cùng sẽ phụ thuộc vào các vấn đề tắc nghẽn cụ thể bạn đang gặp phải, vì vậy tốt nhất là nên phân tích mạng Wi-Fi của bạn để tìm ra kênh nào nên sử dụng.
Sau khi bạn đã thiết lập mọi thứ, bạn có thể tự tin cho phép khách kết nối với một mạng khách chuyên dụng tại nhà mình, cung cấp cho họ quyền truy cập internet mà không đặt các thiết bị cá nhân của bạn vào tầm ngắm nguy hiểm. Việc này có thể mất thêm một chút thời gian thiết lập so với việc sử dụng router theo cách mà ISP của bạn cấu hình, nhưng nó hoàn toàn xứng đáng với công sức bỏ ra, đặc biệt nếu bạn không muốn khách của mình “soi mói” vào đời sống kỹ thuật số của bạn. Hãy bắt đầu xây dựng mạng Wi-Fi khách an toàn của riêng bạn ngay hôm nay để bảo vệ dữ liệu cá nhân tối đa!
