Việc điện thoại bất ngờ hết pin nhanh chóng hay dữ liệu di động tăng vọt không rõ nguyên nhân không phải lúc nào cũng là lỗi kỹ thuật. Đôi khi, đó là dấu hiệu cho thấy một ứng dụng “ngoài vòng pháp luật” đang bí mật theo dõi vị trí, thói quen và nhiều thông tin cá nhân khác của bạn. Những hành vi xâm phạm quyền riêng tư này thường rất tinh vi, khó nhận biết. Tuy nhiên, nếu để ý, bạn vẫn có thể phát hiện những dấu hiệu điện thoại bị theo dõi rõ ràng, giúp bạn kịp thời bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình.
1. Ứng Dụng Yêu Cầu Quyền Hạn Bất Hợp Lý
Một trong những “lá cờ đỏ” rõ ràng nhất cho thấy một ứng dụng có thể đang làm điều gì đó mờ ám chính là khi nó yêu cầu các quyền hạn không liên quan gì đến chức năng cốt lõi của ứng dụng.
Hãy hình dung bạn cài đặt một ứng dụng đèn pin. Nhiệm vụ duy nhất của nó chỉ nên là bật đèn LED trên điện thoại. Nhưng trong quá trình cài đặt, nó lại yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, micro và vị trí của bạn. Đây là một cảnh báo lớn. Tại sao một ứng dụng đèn pin lại cần biết bạn đang nói chuyện với ai hoặc bạn đang ở đâu?
Trang quản lý quyền ứng dụng trên điện thoại Android Samsung
Tình trạng “lạm dụng quyền” này phổ biến hơn bạn nghĩ. Một số ứng dụng yêu cầu quyền truy cập rộng rãi vào dữ liệu đơn giản vì chúng có thể làm vậy. Đôi khi, mục đích là để thu thập dữ liệu phân tích, nhưng những lúc khác, đó là để bán dữ liệu cá nhân của bạn cho bên thứ ba vì mục đích quảng cáo hoặc lập hồ sơ người dùng.
Trước khi cài đặt bất kỳ ứng dụng mới nào, hãy đọc kỹ các yêu cầu cấp quyền. Bạn cũng có thể xem lại các quyền đã cấp cho ứng dụng sau khi cài đặt trong cài đặt điện thoại. Kiểm tra xem ứng dụng nào có quyền truy cập vào các tính năng nhạy cảm như vị trí, micro và dữ liệu chạy nền. Sau đó, hãy thu hồi quyền truy cập đối với bất kỳ ứng dụng nào không có nhu cầu hợp lý. Nếu bạn không sẵn lòng đưa lịch trình hàng ngày của mình cho một người lạ, thì đừng trao nó cho một trò chơi xếp hình miễn phí.
2. Pin Điện Thoại Hết Nhanh Bất Thường
Điện thoại của bạn hết pin vào buổi trưa mặc dù bạn không thay đổi thói quen sử dụng? Bạn không chơi game, không xem phim trực tuyến, cũng không lướt mạng nhiều, nhưng pin điện thoại vẫn “tụt dốc không phanh”.
Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy có thứ gì đó đang chạy ngầm trên thiết bị của bạn. Các ứng dụng theo dõi thường duy trì hoạt động liên tục, liên tục gửi tín hiệu GPS, đồng bộ hóa với máy chủ hoặc thậm chí ghi lại các đoạn âm thanh—tất cả những hoạt động này đều tiêu hao pin đáng kể.
Biểu đồ hoạt động pin trên điện thoại Android Samsung
Hãy kiểm tra thống kê sử dụng pin trong phần cài đặt của điện thoại. Nếu bạn nhận thấy một ứng dụng lạ hoặc không thường xuyên sử dụng lại nằm gần đầu danh sách các ứng dụng tiêu thụ pin nhiều nhất, có thể nó đang hoạt động nhiều hơn những gì nó tuyên bố. Vô hiệu hóa hoạt động nền hoặc gỡ cài đặt hoàn toàn ứng dụng đó thường có thể giải quyết vấn đề, đồng thời cải thiện đáng kể thời lượng pin của thiết bị.
3. Biểu Tượng Định Vị Xuất Hiện Bất Chợt
Bạn đang xem tin nhắn hoặc lướt web, và đột nhiên, biểu tượng định vị (GPS) xuất hiện trên thanh trạng thái. Bạn không sử dụng bản đồ, không gọi xe, và chắc chắn không yêu cầu chỉ đường.
Biểu tượng định vị ngẫu nhiên đó không chỉ là một sự khó chịu nhỏ. Nó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy có thứ gì đó đang chủ động theo dõi vị trí của bạn. Trên các thiết bị Android, điều này có nghĩa là một ứng dụng đã “ping” hệ thống GPS của điện thoại bạn, và đó có thể là một “cờ đỏ” lớn.
Chắc chắn, một số ứng dụng như dịch vụ giao hàng hoặc thời tiết cần vị trí của bạn. Nhưng đáng để điều tra nếu biểu tượng này xuất hiện ngay cả khi bạn không sử dụng bất kỳ ứng dụng nào liên quan đến vị trí. Một số ứng dụng có thể truy cập GPS của bạn mà không cần được mở, cho phép chúng thu thập và bán dữ liệu vị trí của bạn cho các nhà quảng cáo. Những ứng dụng khác thu thập dữ liệu vị trí để lập bản đồ các chuyến thăm thường xuyên và thói quen hàng ngày của bạn.
Đây là lý do tại sao các chuyên gia công nghệ luôn khuyến nghị mọi người nên xem lại cài đặt vị trí và kiểm tra xem ứng dụng nào có thể truy cập GPS của điện thoại. Đặt quyền thành “Chỉ khi dùng ứng dụng” (Only while using the app) bất cứ khi nào có thể luôn là một lựa chọn thông minh. Bạn cũng có thể thu hồi hoàn toàn quyền truy cập đối với các ứng dụng không cần vị trí của bạn để hoạt động.
Để an tâm hơn, bạn cũng có thể xem nhật ký các ứng dụng đã truy cập vị trí của bạn gần đây để theo dõi tốt hơn các ứng dụng đáng ngờ.
4. Dữ Liệu Di Động Tăng Vọt Không Rõ Nguyên Nhân
Bạn không xem phim trực tuyến, không tải xuống các tệp lớn, cũng không cập nhật ứng dụng. Tuy nhiên, lượng dữ liệu di động hàng tháng của bạn biến mất nhanh hơn bình thường. Nếu bạn đã từng kiểm tra mức sử dụng dữ liệu và tự hỏi dữ liệu của mình đã đi đâu, thì có thể bạn đang có một ứng dụng đang sử dụng nó ở chế độ nền.
Các ứng dụng theo dõi thường gửi dữ liệu, bao gồm phân tích và các mẫu sử dụng, đến các máy chủ từ xa ở chế độ nền. Điều này vô hình với bạn nhưng có thể âm thầm “ngốn” dung lượng dữ liệu của bạn.
Thống kê mức tiêu thụ dữ liệu hàng tuần trên Glasswire
Một động thái thông minh là kiểm tra mức sử dụng dữ liệu của từng ứng dụng trong cài đặt điện thoại của bạn. Nếu một ứng dụng như máy tính lại sử dụng hàng trăm megabyte, đã đến lúc phải xem xét kỹ hơn. Hãy cân nhắc hạn chế dữ liệu nền hoặc thay đổi cài đặt của ứng dụng để giới hạn quyền truy cập mạng. Đôi khi, giải pháp tốt nhất đơn giản là xóa ứng dụng đó và tìm một giải pháp thay thế thân thiện hơn với quyền riêng tư. Điều đó có thể phức tạp, nhưng về lâu dài thì rất đáng giá.
Điện thoại của bạn không nên khiến bạn cảm thấy như đang bị theo dõi. Nếu bạn nhận thấy pin đột ngột giảm nhanh hoặc dữ liệu tăng đột biến không mong muốn, đó không phải là do bạn tưởng tượng. Đây chính là những dấu hiệu điện thoại bị theo dõi nhiều hơn mức cần thiết. Tin tốt là bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình hình. Với một vài thay đổi cài đặt nhanh chóng, bạn có thể bảo vệ quyền riêng tư của mình và vẫn tận hưởng các ứng dụng yêu thích. Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn về vấn đề này trong phần bình luận bên dưới nhé!
