Windows thường tạo ra các tệp tạm thời trong nền để đảm bảo mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ. Tuy nhiên, theo thời gian, những tệp ẩn này âm thầm chất đống trong các thư mục hệ thống, dần dần “ăn cắp” không gian lưu trữ mà đáng lẽ bạn có thể sử dụng cho ảnh, ứng dụng hoặc bất kỳ dữ liệu quan trọng nào khác. Việc dọn dẹp các tệp tạm này không chỉ giúp giải phóng đáng kể dung lượng ổ đĩa mà còn góp phần cải thiện hiệu suất tổng thể của hệ thống Windows của bạn. Với vai trò là chuyên gia công nghệ tại thuthuatmobile.net, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách xác định và loại bỏ những “gánh nặng” không cần thiết này một cách an toàn và hiệu quả, giúp PC của bạn chạy nhanh hơn và mượt mà hơn.
1. Thư Mục Temp Của Người Dùng (%temp%)
Thư mục User Temp (Thư mục tạm của người dùng) là nơi các ứng dụng, quy trình chạy nền và bản thân Windows lưu trữ các tệp tạm thời còn sót lại. Các chương trình sử dụng thư mục này cho các quy trình cài đặt, nhật ký, tệp bộ đệm (cache files) và rác từ các bản cập nhật hoặc sự cố. Mặc dù các tệp này được thiết kế để chỉ tồn tại tạm thời, nhưng chúng thường không được dọn dẹp một cách tự động.
Theo thời gian, đặc biệt là với việc cài đặt hoặc gỡ bỏ phần mềm thường xuyên, thư mục này có thể chứa đầy các tệp rác và phình to lên đến vài gigabyte mà bạn không hề hay biết.
Giao diện File Explorer hiển thị các tệp trong thư mục Temp của người dùng trên Windows.
Để truy cập và dọn dẹp thư mục này, bạn nhấn tổ hợp phím Win + R để mở hộp thoại Run. Sau đó, gõ %temp% và nhấn Enter. Thao tác này sẽ mở thư mục Temp trong File Explorer. Chọn tất cả các mục bên trong bằng Ctrl + A, sau đó nhấn Delete. Nếu một số tệp đang được sử dụng bởi các ứng dụng hoặc dịch vụ nền, Windows sẽ thông báo cho bạn; hãy bỏ qua những tệp đó và xóa phần còn lại.
Để đạt kết quả tốt nhất, hãy thử thực hiện việc này sau khi khởi động lại máy tính. Việc khởi động lại sẽ đóng hầu hết các quy trình nền, do đó các tệp tạm thời sẽ không bị khóa và có thể được dọn dẹp triệt để hơn. Việc xóa các tệp khỏi thư mục này sẽ không ảnh hưởng đến ứng dụng hoặc hệ thống của bạn. Bất kỳ tệp quan trọng nào cũng sẽ bị khóa (do đó bạn không thể xóa chúng) hoặc sẽ được tạo lại khi cần thiết.
2. Thư Mục Temp Của Hệ Thống
Windows cũng sử dụng một thư mục Temp của hệ thống để lưu trữ các tệp tạm thời, nhưng không giống như thư mục dành riêng cho người dùng, thư mục này được sử dụng bởi hệ điều hành và các dịch vụ cấp hệ thống. Nó thường chứa các tệp còn sót lại từ quá trình cài đặt, cập nhật và các tác vụ nền khác của hệ thống.
Cửa sổ File Explorer truy cập thư mục Temp hệ thống C:WindowsTemp.
Để tìm thư mục này, bạn mở hộp thoại Run, gõ temp và nhấn Enter. Bạn cũng có thể truy cập trực tiếp vào đường dẫn C:WindowsTemp trong File Explorer.
Bạn có thể cần quyền quản trị viên để mở hoặc xóa một số tệp. Tương tự như thư mục User Temp, hãy bỏ qua bất kỳ tệp nào đang được sử dụng và xóa phần còn lại. Thư mục này có thể tích tụ rác một cách âm thầm theo thời gian, vì vậy rất đáng để kiểm tra và dọn dẹp định kỳ.
3. Thư Mục Software Distribution
Khi Windows tải xuống các bản cập nhật, nó sẽ lưu trữ tất cả các tệp cần thiết trong thư mục Software Distribution trước khi cài đặt chúng. Thư mục này bao gồm hai phần chính: Download, nơi lưu trữ các gói cập nhật, và DataStore, nơi duy trì các nhật ký và bản ghi liên quan đến lịch sử cập nhật.
Thư mục Download bên trong SoftwareDistribution hiển thị các tệp cập nhật Windows đã tải xuống.
Theo thời gian, thư mục Download có thể đầy các tệp cập nhật lỗi thời hoặc không đầy đủ mà bạn không còn cần nữa. Những tệp còn sót lại này không được xóa tự động và chiếm dung lượng ổ đĩa, đặc biệt là sau nhiều bản cập nhật hệ thống hoặc cài đặt bị lỗi.
Để dọn dẹp, bạn mở File Explorer và điều hướng đến C:WindowsSoftwareDistributionDownload. Chọn tất cả các mục bên trong và xóa chúng. Hãy cẩn thận không xóa thư mục Software Distribution chính, chỉ xóa các nội dung đã tải xuống.
Trước khi thực hiện việc này, hãy đảm bảo rằng tất cả các bản cập nhật Windows đã được cài đặt. Khởi động lại máy tính để đảm bảo không có tệp nào còn đang được sử dụng, sau đó hoàn tất quá trình dọn dẹp. Việc xóa các tệp này sẽ không gây hại cho hệ thống của bạn; chúng là tệp tạm thời và sẽ được tạo lại nếu Windows cần chúng.
4. Thùng Rác (Recycle Bin)
Một nơi khác mà dung lượng ổ đĩa có thể tích tụ là trong Thùng Rác (Recycle Bin). Khi bạn xóa một tệp, nó không rời khỏi hệ thống ngay lập tức. Thay vào đó, nó rơi vào Thùng Rác và ở đó cho đến khi bạn khôi phục lại hoặc Thùng Rác đạt đến giới hạn của nó. Thùng Rác hoạt động như một lưới an toàn trong trường hợp bạn vô tình xóa một thứ gì đó quan trọng.
Biểu tượng Thùng Rác (Recycle Bin) trên màn hình desktop Windows.
Tuy nhiên, nếu không được kiểm tra, Thùng Rác có thể tích tụ một lượng lớn các tệp đã xóa và âm thầm lãng phí vài gigabyte dung lượng. Để tránh điều đó, hãy tạo thói quen dọn dẹp Thùng Rác thường xuyên hoặc đặt Windows tự động xóa Thùng Rác.
5. Thư Mục Windows.old
Khi bạn nâng cấp lên một phiên bản Windows mới, hệ thống của bạn sẽ lưu một bản sao của cài đặt cũ vào một thư mục có tên Windows.old. Thư mục này chứa mọi thứ từ thiết lập trước đó của bạn, bao gồm các tệp hệ thống, ứng dụng đã cài đặt và dữ liệu cá nhân.
Thư mục này tồn tại để phòng trường hợp bạn muốn quay lại phiên bản trước, nhưng nếu quá trình nâng cấp của bạn diễn ra suôn sẻ và bạn không có ý định quay lại, thì có thể bạn không cần đến nó. Thư mục này có thể khá lớn, đôi khi chiếm từ 12 đến 25GB dung lượng trên ổ cứng của bạn.
Trước khi xóa, hãy đảm bảo rằng bạn hài lòng với phiên bản Windows hiện tại và không có ý định quay lại phiên bản cũ. Sau khi xóa, tùy chọn khôi phục về phiên bản trước sẽ không còn khả dụng. Nếu điều đó không phải là mối lo ngại, bạn có thể an toàn xóa thư mục Windows.old để giải phóng một lượng lớn dung lượng lưu trữ.
6. File Tối Ưu Hóa Phân Phối (Delivery Optimization Files)
Delivery Optimization Files (Tệp Tối ưu hóa phân phối) là các bản sao được lưu vào bộ đệm của các tệp Cập nhật Windows. Chúng giúp tăng tốc độ cập nhật bằng cách cho phép PC của bạn chia sẻ các tệp đó với các thiết bị khác trong mạng của bạn hoặc thậm chí trực tuyến. Điều này giúp giảm việc sử dụng internet và tăng tốc độ cập nhật.
Tuy nhiên, sau khi các bản cập nhật được cài đặt, các tệp này không còn cần thiết và có thể chiếm hàng trăm megabyte. Việc xóa chúng hoàn toàn an toàn và sẽ giải phóng một số không gian, đặc biệt là sau các bản cập nhật lớn.
Tùy chọn 'Delivery Optimization Files' trong phần 'Temporary files' của Cài đặt Windows để xóa.
Để xóa Delivery Optimization Files, bạn điều hướng đến Settings (Cài đặt) > System (Hệ thống) > Storage (Lưu trữ). Dưới mục Local Disk (C), nhấp vào Temporary files (Tệp tạm thời) và đánh dấu chọn Delivery Optimization Files, sau đó nhấp vào Remove files (Xóa tệp) để giải phóng dung lượng ổ đĩa.
Điều này sẽ không ảnh hưởng đến các bản cập nhật đã cài đặt hoặc các bản cập nhật trong tương lai, vì Delivery Optimization Files sẽ tự động được tạo lại khi cần thiết. Bạn cũng có thể sử dụng công cụ Disk Cleanup để xóa các tệp hệ thống không cần thiết và giải phóng thêm không gian.
7. Các Thư Mục File Tác Động Thấp Khác
Sau khi xử lý các thư mục “ngốn” dung lượng lớn, có một vài thư mục nhỏ hơn mà bạn có thể dọn dẹp để giải phóng thêm một chút không gian. Chúng thường không chiếm nhiều dung lượng, nhưng việc dọn dẹp chúng vẫn có thể giúp giảm sự lộn xộn và giữ cho mọi thứ được ngăn nắp.
Thư Mục Mục Gần Đây (Recent Items Folder)
Windows lưu trữ các lối tắt đến các tệp bạn đã mở gần đây trong một thư mục ẩn để bạn có thể nhanh chóng tìm thấy chúng trong Start menu hoặc File Explorer. Đây chỉ là các liên kết, không phải các tệp thực tế, nhưng chúng có thể dần dần tích tụ và làm đầy thư mục.
Để dọn dẹp chúng, bạn nhấn Win + R, gõ shell:recent, và nhấn Enter. Khi thư mục hiện lên, chọn tất cả và xóa chúng. Đừng lo lắng; bạn chỉ đang xóa các lối tắt chứ không phải các tệp thực tế của mình.
Thư Mục Tải Xuống Chương Trình (Downloaded Program Files)
Mặc dù có tên như vậy, đây không phải là thư mục Downloads thông thường của bạn. Đây là một vị trí cũ được Internet Explorer sử dụng để lưu trữ các điều khiển ActiveX và Java applet, cả hai đều đã lỗi thời hiện nay.
Để dọn dẹp, bạn hãy truy cập C:WindowsDownloaded Program Files và xóa bất kỳ tệp nào bạn thấy. Có khả năng thư mục này trống hoặc chứa đầy các mục không sử dụng mà bạn có thể xóa một cách an toàn.
Bộ Nhớ Đệm Hình Thu Nhỏ (Thumbnail Cache)
Windows tạo các bản xem trước hình thu nhỏ cho hình ảnh, video và tài liệu của bạn để giúp việc duyệt web nhanh hơn và dễ dàng hơn. Các bản xem trước này được lưu trữ trong một bộ đệm, và nó có thể phát triển theo thời gian.
Lựa chọn 'Thumbnails' trong mục 'Temporary files' của Cài đặt Hệ thống Windows.
Để xóa nó, bạn mở System Settings (Cài đặt Hệ thống) và điều hướng đến System (Hệ thống) > Storage (Lưu trữ) > Temporary files (Tệp tạm thời). Đánh dấu chọn hộp bên cạnh Thumbnails và nhấp vào Remove files (Xóa tệp). Việc xóa những tệp này sẽ không xóa các tệp gốc của bạn, mà chỉ xóa các bản xem trước, và Windows sẽ tạo lại chúng khi cần.
Như vậy, đây là những “góc khuất” lộn xộn trên Windows mà dung lượng cứ thế tích tụ theo thời gian mà bạn không hề hay biết. Hầu hết mọi người không bao giờ bận tâm kiểm tra chúng, nhưng chúng thường là lý do khiến bộ nhớ của bạn cảm thấy chật chội hoặc hệ thống của bạn cảm thấy chậm chạp. May mắn thay, bạn không cần các công cụ nâng cao hoặc kiến thức hệ thống chuyên sâu để dọn dẹp chúng. Chỉ với việc dọn dẹp thường xuyên, bạn có thể giữ cho PC của mình chạy mượt mà hơn, giải phóng không gian cho những thứ quan trọng và tiết kiệm những rắc rối về sau. Hãy áp dụng ngay những thủ thuật này để tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng Windows của bạn!
