Trong kỷ nguyên số hóa hiện nay, deepfake – công nghệ tạo ra hình ảnh, video hoặc âm thanh giả mạo có tính chân thực cao – đang trở thành mối lo ngại đáng kể. Từ những trò đùa vô hại trong nhóm bạn đến các chiến dịch thao túng thông tin nghiêm trọng, deepfake có thể gây ra những hậu quả khôn lường. Là một chuyên gia tại thuthuatmobile.net, chúng tôi cam kết trang bị cho bạn kiến thức cần thiết để tự bảo vệ mình. Nắm vững các dấu hiệu nhận biết deepfake không chỉ giúp bạn tránh trở thành nạn nhân mà còn góp phần xây dựng một môi trường mạng an toàn hơn.
1. Kiểm Tra Hình Ảnh và Video Bằng Công Cụ Đảo Ngược
Một trong những phương pháp đơn giản nhất để xác định tính chân thực của nội dung là sử dụng công cụ tìm kiếm hình ảnh hoặc video đảo ngược. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả khi bạn nghi ngờ một hồ sơ giả mạo hoặc một bức ảnh deepfake.
Tìm kiếm hình ảnh ngược với Google Lens
Google Lens là một công cụ mạnh mẽ giúp bạn thực hiện tìm kiếm hình ảnh ngược một cách dễ dàng. Khi bạn xem một hình ảnh, chỉ cần nhấp vào biểu tượng Lens (biểu tượng máy ảnh) thường xuất hiện bên cạnh ảnh khi bạn mở rộng nó. Công cụ này sẽ quét web để tìm các phiên bản tương tự của hình ảnh. Nếu bạn phát hiện hình ảnh đó xuất hiện trên nhiều trang web khác nhau với các tên hoặc ngữ cảnh không liên quan – hoặc rõ ràng là từ một trang web ảnh stock (ảnh lưu trữ) – thì khả năng cao đó là ảnh giả mạo.
Biểu tượng Google Lens trên ảnh minh họa chức năng tìm kiếm hình ảnh
Sử dụng công cụ Deepware cho video
Đối với các video deepfake, bạn có thể tận dụng các công cụ tìm kiếm đảo ngược video miễn phí như Deepware.ai. Các công cụ này hoạt động tương tự như tìm kiếm hình ảnh, giúp bạn tải lên hoặc dán liên kết video để kiểm tra nguồn gốc và tính xác thực của nó.
Nhận diện ảnh đại diện giả mạo trên mạng xã hội
Trong trường hợp bạn nghi ngờ một hồ sơ mạng xã hội là giả mạo, hãy thử tìm kiếm ảnh đại diện của họ bằng Google Lens hoặc tính năng tìm kiếm hình ảnh của Google. Bạn có thể sao chép địa chỉ hình ảnh (click chuột phải vào ảnh và chọn “Sao chép địa chỉ hình ảnh”) rồi dán vào thanh tìm kiếm hình ảnh của Google. Nếu hình ảnh đó xuất hiện với nhiều tên khác nhau hoặc trên các trang web ảnh stock, đó là dấu hiệu rõ ràng của một tài khoản giả mạo.
2. Thực Hiện Bài Kiểm Tra Tương Tác Trực Tiếp
Các cuộc gọi video sử dụng AI giả mạo đang ngày càng phổ biến. Để không trở thành nạn nhân của chúng, bạn có thể áp dụng một bài kiểm tra tương tác trực tiếp đơn giản. Yêu cầu người gọi thực hiện một hành động bất ngờ, ví dụ như nhanh chóng nghiêng đầu sang một bên. Nếu video là deepfake, chuyển động sẽ không tự nhiên, trông có vẻ cứng nhắc hoặc robot hóa. Điều này dễ phân biệt với hiện tượng giật lag thông thường do mạng.
Ngoài ra, bạn có thể nói một câu hỏi hoặc đưa ra một tình huống bất ngờ để kiểm tra phản ứng của họ. Các hệ thống AI tạo deepfake thường không giỏi trong việc phản ứng nhanh chóng và tự nhiên trong các tình huống đột xuất, điều này sẽ làm lộ tẩy chúng. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu đáng ngờ nào, việc kết thúc cuộc gọi là lựa chọn an toàn nhất.
3. Quan Sát Sự Bất Thường Trên Khuôn Mặt
Mặc dù công nghệ deepfake ngày càng tinh vi, nhưng chúng vẫn gặp khó khăn trong việc tái tạo chân thực các biểu cảm và chuyển động khuôn mặt của con người. Con người chúng ta thể hiện cảm xúc qua vô số sắc thái trên gương mặt, điều mà AI hiện tại chưa thể bắt chước hoàn hảo.
Nếu bạn lo lắng rằng mình đang xem một video deepfake, hãy tập trung vào các điểm không nhất quán trên khuôn mặt. Quan sát cách đối tượng thay đổi biểu cảm, cách miệng họ di chuyển khi nói, và sự đồng bộ giữa âm thanh và cử động môi. Mặc dù không phải ai cũng nói chuyện một cách hoàn hảo, nhưng vẫn có những dấu hiệu tinh tế giúp bạn nhận ra liệu đó có phải là một người thật hay không.
4. Chú Ý Đến Các Khuyết Điểm và Dị Dạng
Các bức ảnh và video deepfake thường có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy chúng không phải là thật. Ví dụ, bàn tay của người trong deepfake có thể trông không tự nhiên, đặc biệt là khi họ cố gắng đưa tay vào túi quần hoặc tương tác với các vật thể nhỏ.
Bạn cũng nên để ý các chuyển động bất thường, chẳng hạn như cánh tay di chuyển một cách không giống người bình thường. Hãy quan sát cách người đó tương tác với phông nền. Trong nhiều trường hợp, chủ thể trong deepfake sẽ bị tách rời quá mức khỏi môi trường xung quanh, tạo cảm giác giả tạo một cách rõ ràng.
5. Lắng Nghe Giọng Nói Robot Hoặc Bị Lỗi
Một trong những cách dễ nhất để nhận biết một video là deepfake là lắng nghe giọng nói. Trong nhiều trường hợp, giọng nói trong video deepfake sẽ nghe như robot, ngay cả khi đã được cải thiện bằng AI. Ngoài ra, bạn có thể nghe thấy những tiếng rè, nhiễu hoặc lỗi trong giọng nói.
Những vấn đề này thường không phải do lỗi của thiết bị quay mà là do quá trình tạo deepfake không hoàn hảo. Người tạo deepfake có thể đã không kiểm tra kỹ video của họ để phát hiện và khắc phục các lỗi âm thanh, khiến giọng nói trở thành một dấu hiệu “tố cáo” rõ rệt.
6. Tương Tác Kém Với Vật Thể Xung Quanh
AI nổi tiếng là kém trong việc xử lý tương tác giữa con người và vật thể. Hãy nhớ lại ví dụ về deepfake Giáo hoàng mặc áo phao, một hình ảnh đã từng gây xôn xao. Mặc dù trông khá thuyết phục, bức ảnh này có một dấu hiệu rõ ràng là giả mạo: chiếc thánh giá trông giống một chiếc túi hơn là một sợi dây chuyền, và phần giữa áo khoác của ông trông giống một chiếc đai tập tạ.
Hãy cảnh giác với những tương tác vật thể kém khác có thể dễ dàng nhận ra ngay từ cái nhìn đầu tiên. Ví dụ, chiếc mũ hoặc kính của người đó có thể trông không tự nhiên. Quan sát cách họ tương tác với bàn ghế, thức ăn và mọi thứ khác xung quanh họ. Bất kỳ sự không nhất quán hay thiếu tự nhiên nào trong những tương tác này đều là một cờ đỏ.
Deepfake đang ngày càng trở nên phổ biến và nhiều trường hợp trông rất thuyết phục. Tuy nhiên, với một vài bước kiểm tra đơn giản và sự cảnh giác, bạn hoàn toàn có thể phân biệt được hình ảnh hoặc video thật với giả mạo. Bất cứ điều gì trông khác biệt so với cách một người bình thường phản ứng hoặc tương tác đều nên được xem xét kỹ lưỡng. Hãy luôn giữ vững tinh thần cảnh giác và trang bị cho mình kiến thức để bảo vệ bản thân trên không gian mạng. Bạn đã từng bắt gặp deepfake chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn dưới phần bình luận nhé!
