Trong nhiều năm, tôi đã thực hiện đa nhiệm như một người tung hứng xiếc trên dây thừng. Tôi cứ nghĩ mình đang hoàn thành rất nhiều việc, cho đến khi một cảm giác “sương mù” tinh thần lạ lùng khiến tôi phải suy nghĩ lại về các phương pháp làm việc của mình. Tôi bắt đầu thử nghiệm với phương pháp đơn nhiệm – chỉ tập trung vào một việc tại một thời điểm – và mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn.
Sự Thật Đằng Sau Đa Nhiệm (Và Lý Do Tôi Phải Thay Đổi Tư Duy)
Trong nhiều năm, tôi tin rằng đa nhiệm là liều thuốc chữa bách bệnh cho cảm giác tội lỗi về năng suất. Với vai trò là một người viết về công nghệ, tôi thường mở hàng tá tab trình duyệt cho email, các bài viết cần nghiên cứu, và các công cụ tìm kiếm. Tôi vừa viết vừa xem YouTube. Tôi trả lời tin nhắn Slack ngay giữa cuộc gọi WhatsApp. Cứ ngỡ rằng mình đang tận dụng tối đa từng phút, nhưng thực tế, tôi chỉ đang quay cuồng vô ích.
Điều cuối cùng thôi thúc tôi thay đổi chính là sự kiệt sức. Tôi làm việc nhiều giờ liền, nhưng hiệu quả công việc lại không hề được cải thiện. Thậm chí, mọi thứ còn trở nên lộn xộn hơn. Tôi không thể nhớ những gì mình vừa đọc vài phút trước. Tôi gặp khó khăn khi hoàn thành các nhiệm vụ mà không bị phân tâm. Tệ nhất là tôi luôn trong trạng thái “trực chiến” nhưng hiếm khi thực sự hiện diện hoàn toàn. Nỗi sợ hãi thứ hai của tôi là sự suy giảm nhận thức.
Tôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn và phát hiện ra một điều đáng kinh ngạc: chúng ta không thực sự “đa nhiệm”. Bộ não của chúng ta chỉ đơn thuần là chuyển đổi nhanh chóng giữa các tác vụ, và theo Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ (APA), mỗi lần chuyển đổi đều phải trả giá – giảm sự chú ý, hiệu suất chậm hơn và tăng mệt mỏi tinh thần. Đó là lúc tôi quyết định thử điều ngược lại: đơn nhiệm.
Đơn Nhiệm Đã Trở Thành ‘Bí Kíp Vàng’ Tăng Năng Suất Của Tôi Như Thế Nào
Tôi đã không thực hiện một sự thay đổi quyết liệt nào chỉ sau một đêm. Thay vào đó, tôi chọn một thói quen để sửa chữa: vừa nghe các hướng dẫn trên YouTube vừa viết lách cho công việc. Điều này ban đầu tưởng chừng vô hại – chỉ là tiếng ồn nền khi tôi gõ phím. Nhưng trên thực tế, tôi không thực sự tiếp thu được nội dung video hay viết tốt. Các câu văn của tôi lủng củng, và tôi thường phải xem lại cùng một video đó sau vì không đọng lại được gì.
Bây giờ, tôi phân bổ thời gian cụ thể cho cả hai việc. Khi viết, chỉ có tôi và tài liệu. Khi muốn học hỏi từ một video, tôi dành toàn bộ sự chú ý cho nó – đeo tai nghe, mở sổ ghi chép. Tôi đã cắt giảm gần 30% thời gian viết, và tôi cũng tiếp thu được nhiều hơn từ các video.
Tôi viết toàn màn hình trên Microsoft Word với Chế độ Tập trung (Focus Mode) hoặc sử dụng Typora, cả hai đều giúp tăng cường sự tập trung đáng kể.
Giao diện Microsoft Word với Chế độ Tập trung (Focus Mode) đang hiển thị nội dung, minh họa việc làm việc đơn nhiệm hiệu quả.
Dưới đây là hai ví dụ khác cho thấy công nghệ từng là một phần của vấn đề đa nhiệm của tôi – và cách tôi sử dụng nó tốt hơn hiện nay.
Thử Nghiệm 1: Tối Ưu Hóa Kế Hoạch Tuần Bằng Cách Hạn Chế Chuyển Đổi Ứng Dụng
Trước đây: Lịch, danh sách việc cần làm và ghi chú dự án của tôi nằm rải rác trên ba ứng dụng: Google Calendar, Notion và Reminders. Tôi liên tục chuyển đổi giữa chúng, cố gắng “tối ưu hóa” tuần làm việc của mình. Nhưng cuối cùng, tôi lại bị phân tâm bởi các ghi chú phụ hoặc email.
Bây giờ: Tôi dành 30 phút mỗi Chủ Nhật để lên kế hoạch cho tuần của mình chỉ trên một màn hình. Tôi vẫn sử dụng nhiều công cụ, nhưng tôi mở chúng từng cái một. Đầu tiên, tôi xem lại lịch của mình. Sau đó, tôi xem Notion để nắm bắt mục tiêu dự án. Cuối cùng, tôi thêm các nhiệm vụ vào Reminders. Không alt-tab. Không sao nhãng. Thói quen này đã giúp tôi đưa ra các kế hoạch bình tĩnh, rõ ràng hơn mà không bỏ sót bất cứ điều gì.
Bố cục màn hình minh họa việc lên kế hoạch đơn nhiệm sử dụng Google Calendar, Notion và Apple Reminders, giúp quản lý công việc hiệu quả.
Bạn có thể thử sử dụng Focus Assist trên Windows hoặc Chế độ Tập trung (Focus Mode) trên macOS và đồng bộ hóa chúng với các thiết bị Apple khác để tắt thông báo trong khi bạn lên kế hoạch hoặc làm việc.
Thử Nghiệm 2: Không Kiểm Tra Email Trong Cuộc Họp Trực Tuyến
Trước đây: Trong các cuộc họp, tôi thường để hộp thư đến mở. Tôi tự nhủ rằng mình đang duy trì năng suất bằng cách dọn dẹp email. Nhưng tôi đã bỏ lỡ một nửa cuộc trò chuyện và phải yêu cầu mọi người nhắc lại.
Bây giờ: Tôi chuyển sang chế độ toàn màn hình cho cuộc họp và ghi chú bằng bút và giấy hoặc một thiết bị riêng biệt đã tắt thông báo. Tôi chỉ xem email trước hoặc sau cuộc gọi. Sự thay đổi này đã giúp tôi trở thành một người lắng nghe tốt hơn – và phản hồi chu đáo hơn.
Cài đặt trình duyệt Chrome với tùy chọn tắt thông báo được chọn, giúp người dùng tập trung đơn nhiệm và tránh bị phân tâm khi làm việc.
Nếu bạn sử dụng Zoom hoặc Google Meet, hãy tắt tùy chọn “Hiển thị thông báo email” trong các cuộc gọi. Đừng sử dụng chế độ Picture-in-Picture để giữ tab cuộc họp nằm trên các tab khác. Cắt bỏ dù chỉ một phần nhỏ của sự xao nhãng cũng hữu ích hơn bạn mong đợi.
Đơn Nhiệm Đã Thay Đổi Bộ Não (Và Cuộc Sống) Của Tôi Ra Sao
Sau vài tuần, tôi nhận thấy những thay đổi đáng ngạc nhiên. Tôi cảm thấy ít mệt mỏi hơn vào cuối ngày. Trí nhớ của tôi được cải thiện vì tôi không còn phải đọc lại những gì mình vừa đọc. Tôi làm ít việc cùng một lúc hơn nhưng lại hoàn thành được nhiều việc hơn.
Tôi cũng bắt đầu yêu thích công việc của mình hơn. Sự tập trung sâu là cần thiết cho công việc sâu (deep work). Dù là viết một bài báo phức tạp hay đọc nghiên cứu, cảm giác hài lòng khi “nhập tâm” đã trở nên gây nghiện. Nhưng như mọi thứ, nó cần thời gian để trở thành một thói quen.
Cũng có những hạn chế. Đơn nhiệm không phải lúc nào cũng thực tế. Một số công việc đòi hỏi phải chuyển đổi ngữ cảnh nhanh chóng. Và một số nhiệm vụ, như gấp quần áo, có thể kết hợp tốt với những việc khác (nghe nhạc) mà không đòi hỏi nhiều nỗ lực nhận thức. Nhưng thách thức lớn nhất là thay đổi thói quen của tôi. Đa nhiệm đã định hình lại bộ não tôi để khao khát ảo ảnh về năng suất đó. Đơn nhiệm ban đầu mang lại cảm giác buồn chán lạ lùng. Nhưng tôi vẫn kiên trì, và sự buồn chán đó cuối cùng đã biến thành sự bình yên.
Cuộc tranh luận giữa làm việc đơn nhiệm và đa nhiệm không phải là mới. Nhưng bạn phải có chủ đích hơn nếu cảm thấy chán nản với cách làm việc sau. Nếu bạn luôn bận rộn nhưng cảm thấy như mình chẳng hoàn thành được việc gì, hãy thử điều này: chọn chỉ một nhiệm vụ, đặt hẹn giờ 25 phút, và không làm gì khác. Cố gắng chống lại sự thôi thúc chuyển đổi. Chỉ vậy thôi. Thử nghiệm nhỏ bé này có thể khiến bạn bất ngờ đấy.
Hãy sử dụng công nghệ để hỗ trợ, chứ không phải gây hại. Các ứng dụng như Forest, Cold Turkey, hoặc thậm chí iOS Screen Time có thể chặn sự xao nhãng. Tuy nhiên, nếu bạn muốn đa nhiệm một chút, hãy nhóm các tác vụ tương tự lại. Ví dụ, nhóm các email, việc vặt hoặc cuộc họp của bạn lại để bộ não bạn không phải liên tục chuyển đổi “bánh răng”.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về phương pháp đơn nhiệm trong kỷ nguyên công nghệ hiện nay! Bạn có từng thử áp dụng nó và đạt được hiệu quả tương tự không? Hãy để lại bình luận bên dưới và cùng Thuthuatmobile.net khám phá thêm các thủ thuật công nghệ hữu ích khác để nâng cao chất lượng cuộc sống và công việc nhé!
