Trong nhiều thập kỷ qua, Excel luôn giữ vững vị thế là ông hoàng không thể tranh cãi trong thế giới bảng tính. Nó là công cụ mặc định cho các nhà phân tích dữ liệu, kế toán viên và bất cứ ai muốn nắm quyền kiểm soát các hàng và cột số liệu.
Ngược lại, Google Sheets thường được xem như một “người em” nhẹ ký hơn. Tuy nhiên, giờ đây, Sheets đã có một chiêu thức mà Excel không có, và nó không chỉ san bằng sân chơi mà còn lật ngược thế cờ một cách ngoạn mục.
AI() – Một Loại Công Thức Hoàn Toàn Mới trong Google Sheets
Google đã bổ sung một hàm mới đầy tiềm năng mang tên AI(). Vâng, đó lại là một tính năng liên quan đến Trí tuệ Nhân tạo. Có thể bạn đã nghe quá nhiều về “AI-powered” ở khắp mọi nơi, nhưng chúng ta đã vượt qua thời kỳ AI chỉ để cho có. Đến năm 2025, bất kỳ tính năng mới nào dựa vào trí tuệ nhân tạo đều phải chứng minh được giá trị thực sự của mình.
Và hàm AI() trong Google Sheets đã làm được điều đó, thậm chí còn hơn thế nữa. Khác với tích hợp Gemini chỉ dừng lại ở việc triệu hồi một thanh chatbot để hỗ trợ soạn thảo công thức mà tôi đã đánh giá năm ngoái, AI() không phải là một trợ lý: nó chính là công thức.
Tính đến thời điểm hiện tại, hàm =AI() chỉ khả dụng thông qua Google Workspace Labs và chỉ khi ngôn ngữ tài khoản Google của bạn được đặt thành tiếng Anh.
Cú pháp của hàm này đơn giản đến bất ngờ:
=AI("prompt", [range])Bạn chỉ cần gõ một câu lệnh (prompt), chọn một phạm vi dữ liệu và nhấn Enter. AI sẽ bỏ qua việc tạo công thức phức tạp và trả về kết quả trực tiếp cho bạn. Đằng sau hậu trường, Google đang điều hướng yêu cầu của bạn đến mô hình Gemini và để các thư viện Python xử lý phần việc nặng nhọc. Bạn không cần viết một công thức đa hàm; bạn chỉ cần viết điều mình muốn, và Sheets sẽ hoàn thành phần còn lại.
Việc AI() được thiết kế dưới dạng một hàm chứ không phải một tính năng mang lại hai lợi thế lớn: Thứ nhất, bằng cách giới hạn sự chú ý của AI vào một phạm vi cụ thể, bạn sẽ giảm thiểu tình trạng “ảo giác” của AI (AI hallucinations). Thứ hai, vì AI() là một hàm bảng tính chính thức, nó tương thích hoàn hảo với các tính năng tự động điền (autofill), tự động hoàn thành (flash fill) và tất cả các tiện ích khác trong Sheets.
Hãy cùng xem xét một vài ví dụ cụ thể để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của điều này.
Các Ví Dụ Thực Tế Minh Họa Sức Mạnh Của Hàm AI()
Ví Dụ 1: Chuyển Đổi Văn Bản Sang Dạng Sentence Case
Excel có thể chuyển đổi văn bản sang chữ hoa, chữ thường hoặc định dạng Proper Case (chữ cái đầu mỗi từ viết hoa). Tuy nhiên, nó không có hàm tự nhiên để chuyển đổi sang Sentence Case (chữ cái đầu câu viết hoa, các chữ cái còn lại viết thường). Google Sheets cũng không có hàm gốc cho điều này. Trong Excel (hoặc Sheets), cách giải quyết thường thấy sẽ trông như thế này:
=UPPER(LEFT(A2,1))&LOWER(RIGHT(A2,LEN(A2)-1))
Công thức Excel chuyển đổi văn bản sang định dạng Sentence Case
Công thức này không quá khó hiểu, nhưng rõ ràng là không trực quan. Nếu bạn không biết công thức này từ trước, bạn sẽ phải tìm kiếm hoặc mất thời gian để xây dựng nó. Giờ hãy xem điều gì xảy ra trong Google Sheets với hàm =AI():
=AI("Convert the text to sentence case", A2)Nhấn Enter rồi sau đó nhấp vào Generate and Insert (Tạo và Chèn), và bạn đã hoàn tất! Không còn phải “vắt óc” suy nghĩ để nhớ PROPER, LOWER hay cách ghép nối chúng lại với nhau. Vì đây là một công thức, bạn có thể tự động điền nó qua toàn bộ tập dữ liệu của mình như bất kỳ hàm nào khác.
Chuyển đổi văn bản sang Sentence Case cho một loạt ô bằng hàm AI trong Google Sheets
Lưu ý: Hãy đặt câu lệnh của bạn trong dấu ngoặc kép (“”). Nếu bạn cần bao gồm dấu ngoặc kép bên trong câu lệnh, hãy sử dụng dấu ngoặc đơn (”) thay thế.
Ví Dụ 2: Trích Xuất Tên Miền Từ Địa Chỉ Email
Giả sử bạn có một cột chứa đầy các địa chỉ email và bạn muốn trích xuất riêng phần tên miền (mọi thứ sau ký tự @). Trong Excel, công thức của bạn có thể trông như thế này:
=MID(A2,FIND("@",A2)+1,LEN(A2)-FIND("@",A2))
Trích xuất tên miền email trong Excel với công thức phức tạp
Công thức này hoạt động tốt. Nhưng hãy tự hỏi: bạn có nhớ nó ngay lập tức không? Liệu một người bình thường có biết bắt đầu từ đâu không? Giờ hãy xem cách sử dụng hàm =AI():
=AI("Extract the domain from this email", A2)Bạn vừa tiết kiệm được mười phút và ít nhất một cơn đau đầu. Có thể sẽ hơi “nhói” nếu bạn tự hào về khả năng sử dụng bảng tính của mình, nhưng đây rõ ràng là một sự thúc đẩy năng suất khổng lồ.
Ví Dụ 3: Phân Tích Cảm Xúc (Sentiment Analysis)
Đây là lúc mọi thứ trở nên thực sự thú vị. Như tôi đã nói trước đó, hàm AI() không cố gắng ghép nối các hàm bảng tính hiện có; nó đang làm một điều gì đó hoàn toàn khác.
Bạn không còn bị giới hạn bởi những gì các hàm của Excel hay Google Sheets có thể làm. Bạn đang truy cập vào toàn bộ khả năng của một mô hình ngôn ngữ lớn. Điều đó mở khóa những khả năng như phân loại văn bản, trích xuất chủ đề và phân tích cảm xúc, ngay trong bảng tính của bạn.
Bảng dữ liệu phản hồi khách hàng trong Google Sheets
Giả sử bạn có một cột chứa phản hồi của khách hàng và bạn muốn gắn nhãn cảm xúc cho từng phản hồi đó. Trong Excel, đây sẽ là một cơn ác mộng. Hy vọng duy nhất của bạn là mã hóa thủ công các từ khóa tích cực và tiêu cực và hy vọng kết quả khớp đủ tốt. Với AI(), bạn chỉ cần viết:
=AI("Label the sentiment of this feedback as Positive, Negative or Neutral. Capitalize the label.", B2)
Phân tích cảm xúc phản hồi khách hàng bằng hàm AI trong Google Sheets
Bạn thậm chí có thể nâng cao hơn nữa với một hàng khác:
=AI("Categorize the chief complaint as Delivery Time, Food Quality, Packaging, Wrong Order, or Price. Capitalize the first letter. If the sentiment is Positive, categorize it as None.", B2:C2)
Phân loại phản hồi khách hàng bằng hàm AI trong Google Sheets
Giờ đây, bạn đang nối chuỗi đầu ra từ hàm AI() đầu tiên sang hàm thứ hai và mã hóa logic vào ngôn ngữ tự nhiên, tất cả mà không cần viết công thức hay thực hiện công việc thủ công. Nếu điều đó không giống như tương lai, thì tôi không biết điều gì sẽ là tương lai nữa.
Những Hạn Chế Cần Lưu Ý Khi Dùng Hàm AI()
Tất nhiên, AI không phải là phép thuật. Nó vẫn có thể mắc lỗi. Ngay cả khi hàng chục hàng đầu tiên trả về kết quả chính xác, hàng thứ hai mươi lăm có thể là một vấn đề bất ngờ.
Nếu bạn đưa đầu ra không hoàn hảo đó vào hàm AI() thứ hai hoặc thứ ba, như tôi đã làm trong ví dụ cuối cùng, lỗi sẽ chồng chất nhanh chóng. Một kết quả “Tích cực” sai có thể dẫn đến việc khiếu nại bị dán nhãn là “Không có”, và bạn sẽ bỏ lỡ một vấn đề thực sự trong phân tích của mình. Đây là lúc các công thức truyền thống vẫn có ưu thế – một khi chúng hoạt động, chúng sẽ luôn hoạt động chính xác.
Về mặt kỹ thuật, hàm AI() giới hạn phạm vi của nó ở 200 ô cho mỗi thao tác. Tự động điền vẫn hoạt động, nhưng bạn sẽ cần áp dụng lại công thức theo từng phần nếu vượt quá giới hạn đó. Google cũng điều tiết mức sử dụng hàng ngày của bạn. Họ chưa đưa ra con số chính xác, nhưng tôi đã đạt đến giới hạn sau khi sử dụng nó trên khoảng 500 hàng.
Tương Lai Của Bảng Tính Với Sự Góp Mặt Của AI
Chúng ta đang sống trong một thời kỳ thú vị, không còn nghi ngờ gì nữa. AI có mặt ở khắp mọi nơi, và giờ đây khi sự cường điệu đã lắng xuống, các tích hợp đang bắt đầu có ý nghĩa và thực sự giúp hoàn thành công việc. Vậy, bạn có nên bỏ qua các hàm bảng tính truyền thống và để AI làm chủ?
Nếu bạn đang làm việc với dữ liệu quan trọng, nơi một con số sai có thể dẫn đến thảm họa, thì không, đừng tin tưởng vào hàm AI để nó đưa ra kết quả đúng. Trong những trường hợp đó, tốt hơn hết là bạn nên yêu cầu ChatGPT giúp bạn tạo một công thức, tự mình kiểm tra nó, và chỉ sau đó mới đưa vào sử dụng.
Nhưng không phải bảng tính nào cũng là vấn đề sống còn. Đối với các tác vụ đơn giản hơn, ít rủi ro hơn, hàm AI mới của Google là một công cụ thúc đẩy năng suất tuyệt vời. Một khi nó trở nên nhất quán hơn, tôi có thể thấy nó thay thế các công thức cho rất nhiều người dùng.
Nếu bạn muốn tiếp tục viết công thức bằng tay, điều đó hoàn toàn ổn. Chỉ đừng trách móc người khác vì đã chọn con đường dễ dàng hơn khi nó mang lại hiệu quả. Điều này giống như lái xe số sàn so với số tự động: tôi vẫn thích số sàn, nhưng tôi không hề ghét số tự động – chúng chính là tương lai.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về hàm AI() mới này trong Google Sheets! Bạn có nghĩ nó sẽ thay đổi cách chúng ta làm việc với bảng tính không?
