Bạn đã bao giờ “đứng hình” trước một công thức Excel khổng lồ và tự hỏi liệu có cách nào tốt hơn không? Câu trả lời là có, với hai hàm mới đầy quyền năng: LAMBDA và LET. Bạn không cần phải là một lập trình viên chuyên nghiệp để nắm vững chúng. Những hàm tuyệt vời này hiện đã có sẵn cho tất cả người dùng đăng ký Microsoft 365, kể cả gói cơ bản nhất. Bạn không còn phải chờ đợi quyền truy cập beta hay các bản dựng nội bộ nữa, hãy sẵn sàng biến đổi cách bạn làm việc với Excel.
LET: Bí Quyết Đơn Giản Hóa Công Thức Rối Rắm
Bạn đã từng xây dựng một công thức quá dài đến mức gần như cần thanh cuộn chưa? Hàm LET sinh ra để giải quyết vấn đề đó. LET cho phép bạn gán tên cho các phần của công thức – giống như việc đặt biệt danh cho các giá trị hoặc phép tính. Thay vì lặp lại cùng một công thức phụ năm lần, bạn định nghĩa nó một lần, đặt tên cho nó, và sau đó tái sử dụng tên đó trong suốt phép tính của mình.
Ví dụ, để chấm điểm học sinh, nếu không có LET, công thức sẽ rất nhanh trở nên lộn xộn:
=IFS(AVERAGE(B2:E2) > 85, "Grade A", AVERAGE(B2:E2) >= 70, "Grade B", AVERAGE(B2:E2) < 70, "Grade C")Đây là ba lần gọi hàm AVERAGE(B2:E2) giống hệt nhau, vừa kém hiệu quả vừa khó đọc. Hàm LET cho phép chúng ta định nghĩa nó chỉ một lần:
=LET(student_average, AVERAGE(B2:E2), IFS(student_average > 85, "Grade A", student_average >= 70, "Grade B", student_average < 70, "Grade C"))Giờ đây, công thức của bạn sạch hơn, dễ đọc hơn và dễ bảo trì hơn rất nhiều. Nếu bạn cần cập nhật logic của student_average, thay đổi sẽ được áp dụng khắp nơi. Bạn có thể định nghĩa tới 126 biến trong một hàm LET (thật vậy!), điều này làm cho nó trở nên hoàn hảo để tính toán các chỉ số phức tạp, xây dựng các bảng điều khiển một ô đầy logic, hoặc đơn giản là để hiểu lại một công thức bạn đã viết sáu tháng trước.
LAMBDA: Tự Tay Tạo Hàm Excel Tùy Chỉnh Của Riêng Bạn
Hàm LAMBDA là một công cụ mạnh mẽ vì nó cho phép bạn biến một công thức khổng lồ, khó nhìn thành một thứ gì đó dễ quản lý hơn nhiều (ví dụ như =GrowthRate(B2, C2)). Bạn định nghĩa nó một lần, lưu lại với một cái tên, và tái sử dụng nó trên toàn bộ sổ làm việc của mình. Khi cần tinh chỉnh logic, bạn chỉ cần thay đổi ở một chỗ (thông qua Name Manager của Excel), và bản cập nhật sẽ áp dụng ở mọi nơi.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Xây Dựng Hàm Tùy Chỉnh Đầu Tiên
Quy trình này đơn giản hơn bạn nghĩ:
- Mở sổ làm việc mà bạn muốn sử dụng hàm tùy chỉnh.
- Thay thế các giá trị thực bằng các tên giữ chỗ (placeholder names) như “price” và “rate”.
- Kiểm tra hàm LAMBDA trong bất kỳ ô nào để xem nó có hoạt động không.
- Nhấn Ctrl+F3 để mở Name Manager, nhấp vào New và dán chuỗi LAMBDA của bạn vào trường Refers To.
- Đặt tên cho hàm mới của bạn bất kỳ tên nào bạn thích và thêm bất kỳ bình luận nào có thể hữu ích sau này.
Bây giờ bạn có thể nhập công thức bên dưới, giống như bất kỳ hàm tích hợp sẵn nào của Excel:
=TênHàmCủaBạn()Lưu ý rằng các hàm LAMBDA được lưu trong một sổ làm việc cụ thể, vì vậy chúng sẽ không tự động hoạt động trong các tệp khác. Để tái sử dụng chúng trên nhiều tệp, bạn có thể thử add-in Advanced Formula Environment để nhập hoặc xuất các hàm của mình.
Giả sử bạn là một gia sư tự do và thường xuyên phải tính điểm. Bạn có thể phải sử dụng một công thức như thế này:
=IFS(A1>=80,"Honors", A1>=50,"Pass", A1<50,"Fail")Thay vì phải gõ mã này mỗi lần, bạn có thể tạo một hàm “Score Calculator”:
=LAMBDA(score, IFS(score>=80,"Honors", score>=50,"Pass", score<50,"Fail"))Lưu hàm này trong Name Manager với tên “Calculator”, và bây giờ bạn chỉ cần gõ công thức sau ở bất cứ đâu trong sổ làm việc của mình:
=Calculator(B2)
Minh họa hàm LAMBDA "Calculator" tự tạo trong Excel để tính điểm học sinh
Bạn thậm chí có thể sử dụng LAMBDA cho các hàm phức tạp hơn, chẳng hạn như hàm loại bỏ từng ký tự không mong muốn, hoặc một hàm tiếp tục nhân cho đến khi đạt đến 1 (chỉ vì bạn có thể!). Những hàm “ngầu” này thoạt nhìn có thể trông phức tạp, nhưng một khi đã được lưu, tất cả các hàm LAMBDA đều trở thành plug-and-play. Và nhờ có các chatbot AI, bạn có thể dễ dàng tạo ra các công thức và chuỗi truy vấn mình cần.
Bộ Đôi Hoàn Hảo: Kết Hợp Sức Mạnh Của LET và LAMBDA
Riêng lẻ, LET và LAMBDA đã rất tuyệt vời. Nhưng khi bạn kết hợp chúng, chúng trở thành một cặp đôi quyền lực. Khi bạn tạo một hàm LAMBDA, bạn có thể sử dụng LET bên trong chuỗi để đặt tên cho các phần của logic. Hãy hình dung nó giống như việc bạn đang chia nhỏ một công thức phức tạp thành các bước rõ ràng trước khi “nướng” chiếc bánh cuối cùng. Bạn sẽ đặt tên cho từng “thành phần” để mỗi bước đều có ý nghĩa.
Giả sử bạn cần tính diện tích tam giác bằng công thức Heron, một phép tính nổi tiếng là phức tạp:
=SQRT(((a+b+c)/2)*(((a+b+c)/2)-a)*(((a+b+c)/2)-b)*(((a+b+c)/2)-c))Chúc may mắn khi bạn cần gỡ lỗi công thức này sáu tháng sau! May mắn thay, với LET và LAMBDA, bạn có thể làm cho nó sạch hơn:
=LAMBDA(a, b, c, LET(s, (a + b + c) / 2, SQRT(s * (s - a) * (s - b) * (s - c))))Thay vì lặp lại (a+b+c)/2 bốn lần, giờ đây bạn có s xuất hiện bốn lần, điều này dễ đọc hơn rất nhiều. Hơn nữa, bạn có thể lưu toàn bộ hàm LAMBDA này trong Name Manager. Giờ đây, phép tính phức tạp đó trở nên dễ đọc, hiệu quả và dễ dàng tái sử dụng.
Kết quả tính diện tích tam giác bằng hàm LAMBDA kết hợp LET và công thức Heron trong Excel
Bạn cũng có thể xây dựng toàn bộ báo cáo bên trong một ô duy nhất bằng cách kết hợp này. Hãy tưởng tượng một hàm nhận dữ liệu bán hàng của bạn và xuất ra một bản tóm tắt hàng tháng được định dạng gọn gàng trong một ô:
=LAMBDA(p_col, s_col, LET(_total, SUM(s_col), _top, INDEX(p_col, XMATCH(MAX(s_col), s_col)), TEXTJOIN(CHAR(10), TRUE, "Báo Cáo", "Tổng: " & TEXT(_total, "$#,##0.00"), "Top: " & _top)))Lưu hàm này dưới tên “MonthlyReport” và gọi nó bằng công thức bên dưới. Chỉ với một hàm trong một ô, bạn sẽ nhận được một báo cáo hoàn chỉnh.
=MonthlyReport(B:B, C:C)Khi bạn bắt đầu sử dụng LET và LAMBDA, bạn sẽ ngừng suy nghĩ như một “cỗ máy công thức” và bắt đầu suy nghĩ như một “con người”. LET mang lại cấu trúc cho các công thức của bạn bằng cách đặt tên cho từng bước, trong khi LAMBDA biến logic thành các hàm có thể tái sử dụng, thân thiện với người dùng. Cùng nhau, chúng làm cho các công thức Excel dễ viết, dễ đọc và dễ tái sử dụng hơn rất nhiều.
Vì vậy, lần tới khi bạn thấy mình đang viết một công thức trông như thể nó thuộc về một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, hãy dừng lại. Tự hỏi bản thân: “Đây có thể là một LAMBDA không?” Rất có thể, câu trả lời là có. Đã đến lúc nâng tầm kỹ năng Excel của bạn? Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn với LET và LAMBDA dưới phần bình luận!
