Trong thời đại số hóa, video game thường bị coi là “kẻ hủy diệt năng suất” hàng đầu, làm sao nhãng chúng ta khỏi công việc và học tập. Tuy nhiên, quan niệm này có thể không hoàn toàn đúng. Khi được sử dụng một cách chiến lược và có kiểm soát, game không chỉ mang lại phút giây giải trí mà còn tiềm ẩn khả năng nâng cao hiệu suất làm việc – ngay cả trong những ngày bận rộn nhất. Chúng ta hãy cùng khám phá 5 cách mà việc chơi game có thể thực sự giúp bạn tối ưu năng suất và phát triển kỹ năng.
1. Nâng Cao Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề
Nhiều tựa game được thiết kế để đặt người chơi vào những tình huống phức tạp, đòi hỏi tư duy logic và sáng tạo để tìm ra lối thoát hoặc hoàn thành nhiệm vụ. Điều này trực tiếp rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.
Tư duy sáng tạo và linh hoạt
Các game giải đố như Portal hay The Witness là những ví dụ điển hình. Chúng buộc bạn phải tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau và suy nghĩ một cách phi truyền thống để vượt qua những thách thức hóc búa.
Giao diện màn hình mở đầu game The Witness trên PS4, minh họa cho game giải đố cần tư duy
Quản lý và tối ưu tài nguyên
Bên cạnh đó, các game xây dựng bộ bài như Slay the Spire hay game chiến thuật thời gian thực (RTS) như Sid Meier’s Civilization VII lại yêu cầu người chơi liên tục thử nghiệm các giải pháp khác nhau, đồng thời quản lý và tối ưu hóa tài nguyên để vượt qua các chướng ngại vật khó khăn. Quá trình chơi và thành công trong những tựa game này có thể cải thiện “tư duy linh hoạt” (cognitive flexibility) của bạn – một kỹ năng quan trọng giúp giải quyết nhiều vấn đề trong thực tế.
2. Giảm Căng Thẳng và Tái Tạo Năng Lượng
Căng thẳng là một trong những nguyên nhân chính gây ra các tác động tiêu cực về thể chất và tâm lý, khiến bạn khó tập trung và dễ sa vào trạng thái trì hoãn. Công nghệ có thể hỗ trợ giảm stress, và game chính là một phần của giải pháp đó.
Trạng thái “flow” như thiền
Video game mang lại niềm vui, sự hấp dẫn, và cảm giác được đền đáp xứng đáng. Trong môi trường phù hợp, game thậm chí có thể đưa bạn vào trạng thái “flow” – một trạng thái tập trung cao độ và say mê, tương tự như thiền định. Những tác động tích cực này giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, cho phép bạn trở lại công việc một cách thư thái và tràn đầy năng lượng hơn.
Lựa chọn game phù hợp
Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần chọn những tựa game thực sự mang tính thư giãn để giải tỏa căng thẳng. Những game “hardcore” như Dark Souls và các game Soulslike khác có thể khiến bạn thêm áp lực. Người viết thường chọn game mobile Mini Metro – một game đơn giản về việc xây dựng hệ thống đường sắt. Chế độ Endless Mode loại bỏ yếu tố thất bại, giúp thư giãn và tận hưởng việc tối ưu hóa hệ thống giao thông.
Hình ảnh giao diện game Mini Metro trên iPhone, một ví dụ về game thư giãn giúp giảm stress hiệu quả
Ngoài ra, có rất nhiều game mobile, console và PC khác cũng nổi tiếng về khả năng thư giãn, như Animal Crossing: New Horizons, Stardew Valley, Tetris Effect: Connected, Jusant, hay Farming Simulator 25.
3. Phá Vỡ Sự Đơn Điệu, Chống Burnout
Khi bạn làm việc liên tục trong thời gian dài với cùng một nhiệm vụ, bộ não có thể trở nên kiệt sức. Trong những trường hợp này, việc nghỉ ngơi và làm một điều gì đó khác biệt thường giúp bạn tránh được tình trạng kiệt sức (burnout). Đây cũng là lý do tại sao các công cụ năng suất như kỹ thuật Pomodoro lại rất hiệu quả.
Thay vì thụ động xem YouTube hoặc lướt mạng xã hội trong giờ giải lao, hãy thử một hoạt động thú vị và mang tính chủ động hơn. Video game có thể là một công cụ tuyệt vời để xen kẽ giữa các phiên làm việc, mang lại sự tương tác tích cực giúp làm mới tâm trí của bạn. Người viết thường chọn các game mobile được thiết kế cho các phiên chơi ngắn và giản dị, ví dụ như Tetris hoặc Shovel Knight Pocket Dungeon.
4. Rèn Luyện Sự Kiên Trì và Vượt Qua Thử Thách
Video game củng cố sự kiên trì bằng cách chứng minh rằng nỗ lực luôn được đền đáp. Khi bạn đối mặt với một thử thách và thất bại, game khuyến khích bạn phân tích tình huống, học hỏi từ sai lầm và thử lại. Và khi bạn thành công, bạn sẽ được thưởng bằng các cấp độ mới, kỹ năng, nội dung hoặc các phần thưởng trong game khác.
Bài học từ thất bại và phần thưởng
Đây là một trong những lý do tại sao nhiều nền tảng học tập, như Duolingo và Khan Academy, đã tích hợp yếu tố “gamification” (ví dụ: điểm số, cấp độ, thành tích, huy hiệu). Điều này nuôi dưỡng sự kiên trì và thúc đẩy người dùng tiếp tục học hỏi bất chấp những thách thức.
Game Tetris hiển thị trong giao diện terminal của Linux, minh họa trò chơi rèn luyện tính kiên trì và tư duy nhanh nhạy
Gamification trong giáo dục
Bất cứ điều gì khuyến khích sự kiên trì đều có thể định hình tâm trí bạn nhìn nhận thất bại như một con đường dẫn đến thành công. Ngay cả những game casual như Tetris và Candy Crush – miễn là bạn không mua vật phẩm hỗ trợ – cũng là những ví dụ điển hình cho lợi ích này. Lợi ích này không chỉ dành cho những người yêu thích các tựa game khó mà còn áp dụng cho mọi đối tượng người chơi.
5. Động Lực Hiệu Quả cho Ngày Làm Việc
Khi cảm thấy kém hiệu quả, một trong những động lực mạnh mẽ mà người viết áp dụng là tự nhủ rằng nếu không hoàn thành công việc trước 5 giờ chiều, họ sẽ phải tiếp tục làm việc vào buổi tối và không thể tận hưởng những tựa game yêu thích. Đây là một cách để sử dụng game như một động lực để làm việc hiệu quả hơn.
Trong khi làm việc, người viết không nghĩ về việc muốn được chơi game ngay lập tức. Thay vào đó, họ tập trung hoàn toàn vào công việc đang làm, đồng thời mong đợi một phiên chơi game hoành tráng như một phần thưởng xứng đáng sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Điều này nhấn mạnh rằng không phải bất kỳ game nào cũng mang lại lợi ích. Những game giải trí vô nghĩa hoặc mang lại phần thưởng tức thì đôi khi có thể thực sự “phá hoại năng suất”.
Để thực sự hưởng lợi từ việc chơi game, hãy chọn những game mang lại “phần thưởng trung gian” – những phần thưởng bạn thực sự phải nỗ lực mới có được. Đồng thời, duy trì ranh giới nghiêm ngặt bằng cách đặt ra các điều kiện cụ thể về thời điểm bạn có thể chơi game (ví dụ: trong giờ nghỉ trưa hoặc sau khi hoàn thành tất cả các nhiệm vụ trong ngày).
Kết luận
Rõ ràng, game không chỉ là một hình thức giải trí đơn thuần. Khi được tiếp cận một cách thông minh và có chiến lược, game có thể trở thành công cụ đắc lực giúp chúng ta nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề, giảm căng thẳng, phá vỡ sự đơn điệu trong công việc, rèn luyện tính kiên trì và tạo động lực hiệu quả. Điều quan trọng là phải lựa chọn những tựa game phù hợp và thiết lập kỷ luật cá nhân để biến thời gian chơi game thành một khoản đầu tư cho năng suất của bạn.
Bạn đã từng thử sử dụng game để tăng năng suất làm việc chưa? Hãy chia sẻ những kinh nghiệm và tựa game yêu thích của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
