Mỗi khi có ý định sắm một thiết bị mới với màn hình, chúng ta thường hướng sự chú ý đến các tấm nền OLED, vốn được ca ngợi là mang lại trải nghiệm hiển thị hàng đầu. Tuy nhiên, đó chưa phải là toàn bộ sự thật – có những vấn đề thực sự mà bạn cần nắm rõ trước khi quyết định chi một khoản tiền lớn cho công nghệ này. Bài viết này của thuthuatmobile.net sẽ đi sâu vào những khía cạnh ít được nhắc đến, giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về màn hình OLED.
Lưu Ảnh (Burn-in) Vẫn Là Nỗi Lo Lớn Với Màn Hình OLED
Bạn có thể đã nghe nói rằng các tấm nền OLED hiện đại đã “giải quyết” được vấn đề lưu ảnh (burn-in), nhưng điều đó không hoàn toàn đúng. Dù các nhà sản xuất có đưa ra bao nhiêu biện pháp bảo vệ đi chăng nữa, nếu bạn hiển thị các yếu tố tĩnh – như thanh tác vụ (taskbar), dock ứng dụng, hay thậm chí là một cửa sổ trình duyệt cố định – trong thời gian dài, vẫn có nguy cơ thực sự về hiện tượng lưu ảnh vĩnh viễn trên màn hình OLED.
Màn hình OLED đang hiển thị nội dung HDR trên bàn làm việc, minh họa nguy cơ lưu ảnh
Hiện tượng này sẽ không xuất hiện ngay lập tức, nhưng vài tháng sau, bạn có thể nhận thấy một vết mờ nhạt không bao giờ biến mất hoàn toàn. Hầu hết người dùng màn hình OLED sẽ không gặp phải vấn đề này, đặc biệt nếu họ sử dụng màn hình cho nhiều tác vụ khác nhau. Tuy nhiên, nếu công việc hàng ngày của bạn yêu cầu bố cục cố định hoặc bạn chơi game với giao diện người dùng (UI) không đổi, đây là điều cần lưu ý. Có rất nhiều bài đăng trên các diễn đàn công nghệ, điển hình là OLED subreddit, chi tiết về những vấn đề này.
Độ Sáng Đỉnh Của Đa Số Màn Hình OLED Thấp Hơn Mong Đợi
Mặc dù TV OLED nổi tiếng với khả năng hiển thị HDR (High Dynamic Range) tuyệt vời, điều này không phải lúc nào cũng đúng với màn hình máy tính (monitor). Trên thực tế, nếu bạn tìm kiếm các màn hình OLED bán chạy nhất trên các nhà bán lẻ lớn như Amazon hay Best Buy, hầu hết thậm chí không liệt kê độ sáng đỉnh trong bảng thông số kỹ thuật của họ.
Hai màn hình OLED gắn trên giá đỡ VESA, thể hiện khả năng hiển thị độ sáng của màn hình
Màn hình OLED được xây dựng theo cách khác, đó là lý do tại sao chúng không thể sánh được với độ sáng đỉnh của TV OLED – hay thậm chí là một số màn hình LCD cao cấp. Mặc dù đây không phải là vấn đề trong môi trường tối, nhưng nó sẽ trở thành nhược điểm trong các không gian sáng, nơi khả năng hiển thị bị ảnh hưởng. OLED vẫn cung cấp độ tương phản tuyệt vời, nhưng nếu không có độ sáng đỉnh cao, nội dung HDR sẽ không thể “pop” một cách ấn tượng như mong đợi.
Khả Năng Hiển Thị Văn Bản Của OLED Chưa Thật Sắc Nét
Một trong những nhược điểm ít được đánh giá đúng của màn hình OLED là cách chúng xử lý văn bản. Về mặt lý thuyết, bạn có thể mong đợi chúng sắc nét ngang ngửa – hoặc thậm chí hơn – so với màn hình LCD. Tuy nhiên, do cách sắp xếp subpixel trên nhiều tấm nền OLED, văn bản thường xuất hiện hơi mờ hoặc có viền răng cưa nhẹ (fringed).
Minh họa cách bố trí subpixel khác nhau trên tấm nền màn hình OLED của Asus và LG
Trong khi hầu hết màn hình LCD sử dụng bố cục subpixel RGB truyền thống, các mẫu OLED phổ biến từ các thương hiệu như LG và Samsung lại sử dụng bố cục thay thế, ví dụ như RGWB (Red-Green-White-Blue) và triangle-RGB (RGB tam giác). Do hệ điều hành Windows không được tối ưu hóa cho các bố cục này, điều này có thể dẫn đến các vấn đề rõ ràng về độ sắc nét của văn bản. Mặc dù không phải lúc nào cũng dễ nhận thấy lúc đầu, nhưng một khi bạn đã phát hiện ra, rất khó để bỏ qua. Nếu công việc hàng ngày của bạn liên quan đến viết lách, đọc hoặc lập trình trong nhiều giờ, bạn có thể sẽ thích khả năng hiển thị chính xác hơn của một màn hình LCD chất lượng tốt hơn những gì màn hình OLED thường cung cấp.
Tấm Nền OLED Suy Giảm Chất Lượng Nhanh Hơn LCD
Sự khác biệt cơ bản nhất giữa tấm nền OLED và tấm nền LCD nằm ở công nghệ hiển thị được sử dụng. Chữ “O” trong OLED là viết tắt của “Organic” (hữu cơ) – và đó không hẳn là tin tốt. Không giống như các tấm nền LCD sử dụng vật liệu ổn định hơn, các pixel trong màn hình OLED sẽ xuống cấp theo thời gian. Điều đó có nghĩa là độ sáng sẽ mờ dần và trong một số trường hợp, màu sắc bắt đầu bị lệch.
Cận cảnh màn hình gaming OLED, minh họa chi tiết điểm ảnh và nguy cơ xuống cấp
Nếu bạn là người dùng cường độ cao, thường xuyên để màn hình bật trong thời gian dài hoặc chạy nội dung HDR nặng, sự hao mòn có thể xuất hiện sớm hơn dự kiến. Mặc dù các nhà sản xuất sử dụng các kỹ thuật như dịch chuyển pixel (pixel shifting) và giới hạn độ sáng (brightness limiting) để giảm thiểu điều này, nhưng các vật liệu bên trong vẫn nhạy cảm và sẽ xuống cấp. Nếu bạn có ý định giữ màn hình OLED trong hơn năm năm, cuối cùng bạn có thể nhận thấy rằng nó không còn sáng hoặc sống động như khi mới mua.
Chi Phí Cao, Lợi Ích Không Luôn Tương Xứng
Cuối cùng, một trong những lý do chính khiến nhiều người cân nhắc kỹ trước khi mua màn hình OLED cho thiết lập của mình chính là chi phí. Màn hình OLED không hề rẻ. Trên thực tế, hầu hết màn hình OLED có giá gần gấp đôi so với các đối tác LCD của chúng. Và với số tiền đó, không phải lúc nào chúng cũng mang lại giá trị tốt nhất.
Màn hình cong gắn trên giá đỡ, đại diện cho chi phí cao của màn hình OLED
Chắc chắn, bạn sẽ có được màu đen sâu thẳm và độ tương phản ấn tượng. Nhưng khi bạn cân nhắc điều đó với nguy cơ lưu ảnh (burn-in), độ sáng đỉnh thấp hơn và tốc độ xuống cấp nhanh hơn, thì lợi ích thực sự của chúng có thể bị giảm đi đáng kể.
Tấm nền OLED có ý nghĩa hơn trên TV thông minh, nơi bạn chỉ sử dụng nó vài giờ mỗi ngày. Nhưng đối với một thiết bị mà bạn sử dụng hàng ngày trong nhiều giờ liền, nhiều người dùng sẽ không muốn chấp nhận rủi ro này. Thay vào đó, họ có thể ưu tiên một màn hình LCD cao cấp, cung cấp nhiều tính năng hơn và giá trị tổng thể tốt hơn với cùng mức giá.
Kết luận:
Màn hình OLED undoubtedly mang lại những lợi thế vượt trội về chất lượng hình ảnh với màu đen tuyệt đối và độ tương phản vô song. Tuy nhiên, như mọi công nghệ khác, chúng cũng tồn tại những nhược điểm cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi đầu tư. Từ nguy cơ lưu ảnh, giới hạn về độ sáng đỉnh, khả năng hiển thị văn bản chưa hoàn hảo, đến tuổi thọ tiềm ẩn và mức giá cao, người dùng cần cân nhắc kỹ lưỡng nhu cầu sử dụng thực tế của mình. Nếu bạn vẫn đang có kế hoạch sở hữu một màn hình OLED, điều quan trọng là phải tìm hiểu loại tấm nền phù hợp nhất với mục đích sử dụng của bạn. Hãy tìm hiểu cách phân biệt các loại màn hình OLED khác nhau, thương hiệu nào bán loại màn hình OLED nào, và loại nào có thể phù hợp nhất với nhu cầu của bạn.
