Adobe Lightroom từ lâu đã trở thành công cụ chỉnh sửa ảnh không thể thiếu của nhiều nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư. Tuy nhiên, mô hình đăng ký theo tháng của phần mềm này có thể trở thành gánh nặng tài chính đáng kể. Với mong muốn tìm kiếm một giải pháp thay thế miễn phí nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ các tính năng mạnh mẽ, một công cụ đã thay đổi hoàn toàn cách tôi chỉnh sửa ảnh: RawTherapee. Hãy cùng khám phá tại sao phần mềm mã nguồn mở này lại được đánh giá cao và có thể là lựa chọn vượt trội so với Lightroom trong nhiều khía cạnh.
1. Ưu thế vượt trội về chi phí: Tiết kiệm đáng kể cho nhiếp ảnh gia
Đối với những nhiếp ảnh gia mới bắt đầu và không muốn chi hàng trăm đô la cho phần mềm ngay lập tức, RawTherapee là một điểm khởi đầu hoàn hảo. Trong khi Lightroom hoạt động theo mô hình đăng ký, với chi phí tối thiểu khoảng 11.99 USD mỗi tháng, thì RawTherapee hoàn toàn là mã nguồn mở và miễn phí để tải xuống cũng như sử dụng.
Với những người có ngân sách eo hẹp, mức giá “miễn phí” của RawTherapee là một lợi thế cực lớn. Lightroom và Photoshop có thể là quá mức cần thiết đối với hầu hết các nhiếp ảnh gia, vì vậy bạn hoàn toàn có thể tiết kiệm chi phí cho mình. Việc không bị ràng buộc bởi khoản phí đăng ký chỉnh sửa ảnh đồng nghĩa với việc bạn có thêm tiền mặt để đầu tư vào các thiết bị nhiếp ảnh khác như ống kính hay phụ kiện máy ảnh, những thứ sẽ hỗ trợ bạn tốt hơn về lâu dài.
Giao diện chính của RawTherapee, phần mềm chỉnh sửa ảnh RAW miễn phí và mã nguồn mở.
Ngoài ra, vì là chương trình mã nguồn mở, RawTherapee còn đi kèm với nhiều lợi ích vốn có của phần mềm mã nguồn mở. Cộng đồng đóng góp không ngừng làm việc để bổ sung các tính năng mới hoặc khắc phục các vấn đề hiện có, đảm bảo phần mềm luôn được cải thiện và cập nhật.
2. Kiểm soát chi tiết hình ảnh vượt trội
Một ưu điểm lớn khác mà RawTherapee mang lại là khả năng trích xuất chi tiết từ hình ảnh. Chương trình này cung cấp khả năng làm sắc nét tốt hơn so với Lightroom, nghĩa là bạn có thể khai thác nhiều chi tiết hơn từ ảnh của mình mà không gặp phải quá nhiều lỗi tạo tác (artifacts) hay hiệu ứng quầng sáng (haloing).
Nếu bạn chụp ảnh ở định dạng RAW, RawTherapee cung cấp khả năng kiểm soát chi tiết hơn đối với các thông số xử lý RAW. Ngược lại, Lightroom đơn giản hóa rất nhiều quy trình bằng các thanh trượt và preset, mặc dù thân thiện với người dùng nhưng lại hạn chế một phần quyền kiểm soát của bạn.
Các module chỉnh sửa ảnh chi tiết trong RawTherapee, cho phép kiểm soát sâu hơn từng thông số.
Nhiều cài đặt trong Lightroom như vùng tối (shadow) và vùng sáng (highlight) được thao tác tốt hơn với đường cong (curves) trong RawTherapee. Toàn bộ chương trình được chia thành các module riêng lẻ, mỗi module kiểm soát một thông số nhất định của hình ảnh. Việc tìm hiểu module nào thay đổi thông số nào có thể hơi khó khăn lúc đầu, nhưng cuối cùng nó mang lại cho bạn quyền kiểm soát tối đa đối với hình ảnh cuối cùng.
Bạn cũng sẽ có khả năng giảm nhiễu tốt hơn một chút. Điều này đặc biệt hữu ích cho các nhiếp ảnh gia mới bắt đầu vì họ thường sở hữu những chiếc máy ảnh có ISO và dải động kém hơn. Vì vậy, nếu bạn chụp một bức ảnh cụ thể trong điều kiện ánh sáng khó khăn và với ISO được đẩy lên cao, rất có thể RawTherapee sẽ làm tốt hơn trong việc “cứu” bức ảnh đó.
Bạn có thể cần sử dụng công cụ Brush trong Lightroom để chỉnh sửa các phần nhất định của hình ảnh với độ chính xác cao. RawTherapee thường có các điều khiển vùng (area controls) cho các module cụ thể theo mặc định, nghĩa là thay vì phải “vẽ” các chỉnh sửa của bạn lên một khu vực, bạn chỉ cần áp dụng hiệu ứng đó vào vùng mong muốn.
Tùy chỉnh nâng cao với các công cụ điều khiển vùng và xử lý wavelet trong phần mềm RawTherapee.
Ngoài ra, còn có một số công cụ chuyên biệt mà bạn hoàn toàn không tìm thấy trong Lightroom. Ví dụ, RawTherapee có các tùy chọn xử lý dựa trên wavelet khá chi tiết, mang lại cho bạn nhiều quyền kiểm soát hơn đối với kết cấu và chi tiết hình ảnh. Trong Lightroom, bạn sẽ phải sử dụng tiện ích mở rộng của bên thứ ba hoặc các cách giải quyết khác.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều này mang lại một đường cong học tập khó khăn hơn cho chương trình, nghĩa là bạn sẽ phải xem khá nhiều hướng dẫn khi mới bắt đầu. May mắn thay, giao diện người dùng đủ đơn giản để người mới bắt đầu có thể sử dụng, và nếu bạn đã quen với Lightroom, bạn sẽ cảm thấy quen thuộc ngay lập tức vì nhiều điều khiển có cùng bố cục, mặc dù với tên gọi phức tạp hơn. Ngoài ra, còn có tài liệu hướng dẫn đầy đủ trên trang web của RawTherapee cũng như diễn đàn RawTherapee mà bạn có thể tham khảo để được trợ giúp nếu gặp khó khăn.
3. Quy trình làm việc không phá hủy hiệu quả
Cả Lightroom và RawTherapee đều cung cấp quy trình làm việc không phá hủy (non-destructive workflow). Điều này có nghĩa là bạn sẽ có thể giữ lại dữ liệu hình ảnh gốc bất kể bạn đã thực hiện bao nhiêu chỉnh sửa. Nếu bạn làm sai điều gì đó và muốn đặt lại hình ảnh, việc quay lại rất dễ dàng.
Bạn có thể xem toàn bộ lịch sử chỉnh sửa trong mục History tiện lợi và đi tới đi lui giữa tất cả các thay đổi bạn đã thực hiện chỉ với một cú nhấp chuột. Chương trình tự động thêm hoặc xóa bất kỳ cài đặt nào bạn có thể đã thực hiện khi bạn di chuyển dọc theo phần này.
Mục History (Lịch sử) của RawTherapee, cho phép dễ dàng xem và hoàn tác các chỉnh sửa ảnh.
Ngoài ra, RawTherapee còn có tính năng chụp nhanh (snapshot) cho phép bạn lưu các chỉnh sửa vào hình ảnh mà không cần phải xuất. Điều này có nghĩa là thay vì phải đặt lại hoàn toàn hình ảnh nếu bạn mắc lỗi, bạn có thể hoàn nguyên về một bản chụp nhanh trước đó.
4. Chất lượng xuất ảnh tự nhiên hơn
Cách hình ảnh cuối cùng hiển thị sau khi chỉnh sửa có thể bị ảnh hưởng bởi nhận thức màu sắc của riêng bạn, màn hình bạn đang làm việc và tất nhiên, điều kiện bạn đã chụp ảnh. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm cá nhân, đầu ra của RawTherapee trông sạch hơn và ít nhiễu hơn đáng kể so với Lightroom. Mặc dù Lightroom mặc định làm cho hình ảnh trông sắc nét hơn, nhưng đó là điều bạn hoàn toàn có thể khắc phục với các module phù hợp trong RawTherapee.
Đối với tôi, RawTherapee tạo ra kết quả trông tự nhiên hơn, trong khi Lightroom tạo ra kết quả sắc nét hơn có thể làm cho màu sắc trong ảnh của bạn nổi bật hơn. Việc bạn thích đầu ra nào là chủ quan, nhưng nếu bạn đang tìm kiếm một cái nhìn chân thực cho ảnh của mình, bạn có thể muốn sử dụng RawTherapee.
5. Hiệu suất tối ưu trên đa nền tảng
Nếu bạn là người dùng Linux, bạn sẽ gặp khó khăn khi sử dụng phần mềm của Adobe. Ngay cả khi bạn tìm cách chạy Lightroom trên máy Linux bằng các trình giả lập hoặc chỉnh sửa, bạn vẫn sẽ phải đối mặt với các vấn đề về hiệu suất.
RawTherapee có sẵn trên Windows, macOS và Linux, hoàn toàn miễn phí trên cả ba hệ điều hành (và có hơn 15 ngôn ngữ). Vì chương trình được xây dựng với khả năng hỗ trợ đa nền tảng, nó cũng có xu hướng hoạt động tốt hơn trên nhiều loại phần cứng đa dạng, nghĩa là nếu bạn đang sử dụng một máy có cấu hình thấp hoặc trung bình, bạn sẽ nhận được hiệu suất tốt hơn khi dùng RawTherapee.
6. Khả năng tích hợp linh hoạt
Bản thân RawTherapee không hỗ trợ bất kỳ tiện ích mở rộng hoặc tiện ích bổ sung của bên thứ ba nào. Tuy nhiên, nó có thể hoạt động tốt với các chương trình khác, bao gồm cả Lightroom. Trong quá trình chuyển đổi từ Lightroom sang RawTherapee, tôi thường sử dụng Lightroom làm trình duyệt ảnh trước khi gửi các tệp đã chọn sang RawTherapee để chỉnh sửa.
Trình duyệt ảnh tích hợp trong RawTherapee, hỗ trợ quản lý và chọn lọc hình ảnh trước khi chỉnh sửa.
Điều này chủ yếu là vì trình duyệt ảnh của RawTherapee, mặc dù hoàn toàn có chức năng, nhưng không dễ sử dụng bằng Lightroom. Bạn sẽ tìm thấy hầu hết các công cụ như xếp hạng, lựa chọn và mã hóa màu nhưng tôi vẫn thích giao diện của Lightroom hơn khi duyệt ảnh vì sự đơn giản và dễ nhìn của nó.
Tôi sở hữu một chiếc laptop 14 inch và màn hình lớn 24 inch của tôi không phải lúc nào cũng ở bên cạnh. Khi làm việc trên các màn hình nhỏ hơn, Lightroom tận dụng không gian hiệu quả hơn. Nếu bạn đang xem qua hàng trăm bức ảnh sau một buổi chụp, không gian màn hình đó sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức.
Kể từ khi tôi chuyển sang RawTherapee để thoát khỏi các gói đăng ký của Adobe, cách tôi phát triển ảnh của mình đã thay đổi hoàn toàn. Mặc dù phải mất khá nhiều thời gian xem hướng dẫn và đọc tài liệu để thành thạo, nhưng giờ đây các chỉnh sửa của tôi trở nên có chiều sâu và tự do hơn nhiều, nhờ vào quyền kiểm soát bổ sung mà tôi có đối với hình ảnh cuối cùng.
RawTherapee không chỉ là một giải pháp thay thế miễn phí mà còn là một công cụ mạnh mẽ, mang đến khả năng kiểm soát chi tiết và chất lượng hình ảnh đáng kinh ngạc. Mặc dù có đường cong học tập ban đầu, nhưng những lợi ích về chi phí, hiệu suất và khả năng chỉnh sửa chuyên sâu mà nó mang lại hoàn toàn xứng đáng để bạn đầu tư thời gian tìm hiểu. Bạn đã sẵn sàng khám phá sức mạnh của RawTherapee và thay đổi cách bạn chỉnh sửa ảnh chưa? Hãy chia sẻ trải nghiệm hoặc ý kiến của bạn về RawTherapee và Lightroom trong phần bình luận bên dưới!
