Trong thời đại số hóa hiện nay, smartphone thường bị coi là “cỗ máy giám sát di động” do khả năng thu thập dữ liệu cá nhân của chúng ta. Tuy nhiên, một nghịch lý thú vị là chính những chiếc điện thoại thông minh này lại đang cung cấp nhiều giải pháp bảo mật và quyền riêng tư vượt trội hơn hẳn so với việc không sử dụng chúng, hoặc so với các phương pháp truyền thống. Từ việc quản lý tài chính đến bảo vệ danh tính trực tuyến, smartphone đã trở thành một công cụ không thể thiếu giúp chúng ta chủ động hơn trong việc bảo vệ thông tin cá nhân của mình.
1. Ví Điện Tử: An Toàn Hơn Thẻ Tín Dụng Vật Lý
Ban đầu, nhiều người có thể hoài nghi khi Apple, Google và Samsung bắt đầu tích hợp khả năng thanh toán vào điện thoại thông minh. Ai lại muốn cung cấp thêm thông tin chi tiết về mọi giao dịch mua sắm của mình cho các tập đoàn công nghệ này? Thế nhưng, thực tế là thông tin tài chính của chúng ta vốn đã rất thiếu an toàn, và tình hình này ngày càng tệ hơn theo thời gian.
Các ngân hàng và công ty thẻ tín dụng luôn có quyền truy cập vào thông tin mua sắm của chúng ta – điều này không thể tránh khỏi. Vấn đề nằm ở chỗ, các chuỗi bán lẻ cũng lưu trữ thông tin này, và họ không phải lúc nào cũng làm tốt công việc bảo mật. Nhiều vụ rò rỉ dữ liệu đã khiến số thẻ tín dụng của người dùng bị lộ, buộc họ phải đối mặt với rắc rối khi thay thế thẻ mới.
Hướng dẫn sử dụng Google Wallet để thực hiện thanh toán trong ứng dụng
Mặc dù ví kỹ thuật số (như Apple Pay, Google Pay, Samsung Pay) vẫn gửi thanh toán bằng thẻ tín dụng thật của bạn, nhưng chúng tạo ra một số thẻ ảo hoặc mã hóa (token) cho mỗi giao dịch. Điều này có nghĩa là khi các cửa hàng bị rò rỉ cơ sở dữ liệu, bạn không cần phải lo lắng về việc thay thế thẻ thật của mình, vì cửa hàng chưa bao giờ thực sự có số thẻ gốc. Dù mức độ tin cậy vào các công ty lớn này không tăng lên đáng kể, nhưng việc sử dụng ví điện tử giúp giảm số lượng các bên thứ ba mà bạn phải chia sẻ thông tin tài chính.
2. Ứng Dụng Tạo Email Alias: Lá Chắn Bảo Vệ Hộp Thư Chính
Nhiều người dùng đã bắt đầu hạn chế việc cung cấp địa chỉ email thật của mình cho các công ty. Thay vào đó, họ chuyển sang sử dụng các dịch vụ tạo địa chỉ email ảo (email alias) để chuyển tiếp thư đến hộp thư chính.
Chức năng này không chỉ giới hạn trên smartphone. Các dịch vụ như SimpleLogin (nay đã được Proton mua lại và tích hợp vào trình quản lý mật khẩu Proton Pass) cho phép người dùng tạo alias ngay trên trình duyệt máy tính. Bất cứ khi nào tạo thông tin đăng nhập mới cho một trang web hay ứng dụng, người dùng có thể tạo một địa chỉ email mới đi kèm với mật khẩu.
Ảnh chụp màn hình tạo alias email cho MakeUseOf trong ứng dụng Proton Pass trên Android
Ưu điểm vượt trội khi có một chiếc smartphone là ứng dụng này luôn có sẵn trong tầm tay. Nếu ai đó yêu cầu địa chỉ email khi bạn đang ở nơi công cộng (như tại cửa hàng hoặc một sự kiện), bạn có thể ngay lập tức tạo một email alias mới. Điều này giúp bạn nhận được phiếu giảm giá hoặc thông tin mong muốn, và sau đó có thể dễ dàng vô hiệu hóa alias đó khi thư rác bắt đầu tràn ngập.
3. Thẻ Thanh Toán Ảo (Burner Cards): Mua Sắm Trực Tuyến Không Lo Ngại
Tương tự như sự cẩn trọng khi cung cấp địa chỉ email, người dùng cũng nên thận trọng với thông tin thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng. Nhờ các ứng dụng như Privacy.com, người dùng có thể tạo các thẻ thanh toán tạm thời mỗi khi cần thực hiện giao dịch mua sắm trực tuyến.
Các thẻ này có thể là thẻ dùng một lần, hoặc có thể được “khóa” vào một trang web cụ thể mà bạn thường xuyên mua sắm, như Humble Bundle hay Bookshop.org. Bằng cách này, bạn không cần phải nhập lại thông tin thanh toán mỗi lần mua hàng, nhưng đồng thời cũng không gặp rủi ro lớn nếu trang web đó bị rò rỉ dữ liệu. Việc tạo một thẻ mới chỉ mất vài thao tác chạm.
Thẻ tạm thời cho Nintendo được tạo bằng ứng dụng Privacy trên Android
Giống như email alias, Privacy.com cũng hoạt động trên trình duyệt, nghĩa là bạn không nhất thiết phải có điện thoại để bảo mật việc mua sắm trực tuyến. Tuy nhiên, việc sở hữu một chiếc smartphone mang lại sự linh hoạt để thực hiện điều này ở bất cứ đâu. Mặc dù Privacy.com không phải là ví điện tử và không hỗ trợ thanh toán NFC, nhưng một ứng dụng điện thoại sẽ dễ tiếp cận hơn trong mọi tình huống cần nhập thông tin thanh toán hoặc khi có người yêu cầu bạn cung cấp chi tiết qua điện thoại.
4. Chuyển Từ SMS Sang Tin Nhắn Mã Hóa: An Toàn Hơn Đáng Kể
Khi người dùng chuyển từ smartphone sang điện thoại “cục gạch” (dumbphone) hoặc Light Phone 2, họ thường quay lại gửi tin nhắn SMS cho tất cả các liên hệ của mình. Điều này ban đầu không có vẻ gì là nghiêm trọng, vì tin nhắn SMS đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, tin nhắn SMS vốn không được mã hóa, nghĩa là các nhà mạng di động có quyền truy cập vào nội dung của chúng. Điều đáng lo ngại hơn là có rất nhiều bên khác cũng có thể tiếp cận được thông tin này. Đó không chỉ là việc giám sát từ chính phủ trong nước. Theo NBC News, các công ty viễn thông Mỹ đôi khi bị xâm nhập đến mức chính phủ Hoa Kỳ đã phải khuyến nghị người dân ngừng sử dụng SMS và chuyển sang các ứng dụng nhắn tin mã hóa.
Ảnh chụp màn hình các cuộc hội thoại trong Google Messages trên Galaxy Z Fold 5
Bất cứ điều gì chúng ta gửi qua tin nhắn SMS truyền thống đều có thể nằm trên máy tính của ai đó trong nhiều năm, chờ đợi để bị công khai vào thời điểm và theo cách gây hại nhất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến những người nổi tiếng hay quan chức, mà còn tác động đến bất kỳ ai từng chia tay với một người yêu cũ không đáng tin cậy, hoặc từng có mâu thuẫn với đồng nghiệp cũ.
Trong thế giới hiện đại, khi rất nhiều thông tin được trao đổi qua tin nhắn, việc sở hữu một chiếc điện thoại có các tùy chọn nhắn tin an toàn tích hợp sẵn (như Apple iMessage và Google Messages) hoặc cho phép bạn tải xuống các ứng dụng thay thế (như WhatsApp và Signal) là vô cùng quan trọng.
Tóm lại, mặc dù từng có những chia sẻ về việc từ bỏ smartphone, nhưng việc mang theo một chiếc điện thoại thông minh ngày nay lại là điều cần thiết để bảo vệ quyền riêng tư cá nhân. Với các tính năng như ví điện tử an toàn, khả năng tạo email và thẻ thanh toán ảo, cùng với các ứng dụng nhắn tin mã hóa, smartphone đã chứng minh giá trị của mình như một công cụ thiết yếu để kiểm soát và tăng cường bảo mật dữ liệu của chính chúng ta trong môi trường số phức tạp.
Hãy chia sẻ những cách bạn đang sử dụng smartphone để bảo vệ quyền riêng tư của mình trong phần bình luận bên dưới nhé!
