Bạn có bao giờ nhận được một tin nhắn lạ yêu cầu xác nhận một hành động nào đó và chỉ cần một cú chạm nhanh vào “Không” để từ chối? Sự tiện lợi của những phản hồi tức thì này rất hấp dẫn, nhưng tiếc thay, đây lại là một trong những chiêu trò mà kẻ lừa đảo sử dụng để đánh lừa bạn, khiến bạn vô tình cung cấp dữ liệu cá nhân hoặc rơi vào bẫy nguy hiểm.
Smishing là gì và hoạt động như thế nào?
Hình ảnh minh họa tin nhắn lừa đảo smishing trên điện thoại thông minh
Smishing – viết tắt của SMS phishing (lừa đảo qua tin nhắn SMS) – là một hình thức lừa đảo tinh vi, trong đó những kẻ gian lận gửi tin nhắn văn bản giả mạo nhằm mục đích lừa bạn tiết lộ thông tin nhạy cảm, nhấp vào các liên kết độc hại hoặc thậm chí cài đặt phần mềm độc hại lên thiết bị của bạn. Nếu bạn đã từng nghe về các tin nhắn giả mạo như “Alo Mẹ” hay “tin nhắn giao hàng giả”, thì đó chính là cách thức hoạt động của các vụ lừa đảo smishing.
Một kịch bản smishing điển hình có thể thông báo tài khoản ngân hàng của bạn đã bị khóa, gói hàng cần xác nhận giao hoặc bạn đã trúng thưởng. Mục tiêu chính của kẻ lừa đảo là tạo ra cảm giác khẩn cấp, thúc ép bạn hành động mà không kịp suy nghĩ kỹ. Nếu bạn nhấp vào liên kết hoặc phản hồi tin nhắn, bạn có thể bị điều hướng đến một trang web giả mạo được thiết kế để đánh cắp thông tin đăng nhập – hoặc tệ hơn là vô tình cấp cho kẻ lừa đảo quyền truy cập trực tiếp vào dữ liệu của bạn.
Tại sao phản hồi nhanh (Quick Reply) khiến bạn dễ bị lừa đảo?
Người dùng phản hồi nhanh tin nhắn smishing trên màn hình điện thoại
Sự tiện lợi của các tùy chọn phản hồi nhanh trên điện thoại thông minh, như “Có”, “Không” hoặc “Dừng lại”, là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, tội phạm mạng có thể khai thác chính sự tiện lợi này trong các cuộc tấn công smishing.
Khi bạn phản hồi một tin nhắn smishing bằng cách sử dụng các tùy chọn trả lời nhanh, bạn vô tình xác nhận với kẻ tấn công rằng số điện thoại của bạn đang hoạt động và được theo dõi. Sự xác nhận này có thể dẫn đến việc gia tăng các cuộc tấn công có mục tiêu hơn, vì giờ đây kẻ lừa đảo biết rằng chúng đã tìm được một nạn nhân có phản hồi.
Hơn nữa, các phản hồi nhanh đôi khi có thể kích hoạt các quy trình tự động. Việc bạn trả lời một tin nhắn gian lận tự xưng là từ ngân hàng của bạn có thể dẫn đến các tin nhắn hoặc cuộc gọi tiếp theo yêu cầu thêm thông tin nhạy cảm.
Cách nhận biết và phòng tránh Smishing hiệu quả
Để nhận diện các vụ lừa đảo smishing, điều quan trọng là thay đổi tư duy: hãy chậm lại và đặt câu hỏi về mọi tin nhắn. Những trò lừa đảo này phát triển mạnh nhờ sự vội vàng và lòng tin của nạn nhân, vì vậy việc dành một chút thời gian để đánh giá từng tin nhắn có thể tạo nên sự khác biệt lớn.
Đầu tiên, hãy kiểm tra kỹ người gửi. Các tổ chức hợp pháp thường sử dụng các số điện thoại hoặc mã ngắn dễ nhận biết, chứ không phải các số điện thoại 10 chữ số ngẫu nhiên. Nếu một tin nhắn tự xưng là từ ngân hàng, dịch vụ giao hàng hoặc một tổ chức đáng tin cậy khác, hãy đối chiếu thông tin người gửi với thông tin liên hệ chính thức trên trang web của họ.
Tiếp theo, hãy chú ý đến giọng điệu và nội dung của tin nhắn. Các tin nhắn smishing thường dựa vào sự khẩn cấp hoặc nỗi sợ hãi để gây áp lực, buộc bạn phải hành động nhanh chóng. Những cụm từ như “Bạn phải hành động ngay lập tức” hoặc “Yêu cầu hành động khẩn cấp” được thiết kế để kích hoạt sự hoảng loạn. Các thông báo chính thức hiếm khi sử dụng ngôn ngữ đáng báo động như vậy, vì thế hãy coi những tin nhắn này là đáng ngờ.
Các liên kết và tệp đính kèm là một cái bẫy phổ biến khác. Ngay cả khi một tin nhắn có vẻ chính xác, hãy tránh nhấp vào bất kỳ liên kết hoặc tải xuống bất kỳ tệp nào trừ khi bạn chắc chắn về tính hợp pháp của chúng. Kẻ lừa đảo thường sử dụng các công cụ rút gọn URL hoặc địa chỉ web bị thay đổi một chút để đánh lừa bạn. Ví dụ, một liên kết có thể trông giống “tennganhangcuaban.com” nhưng thực chất lại dẫn bạn đến “tennganhangcuaban4.com” hoặc một trang web hoàn toàn không liên quan.
Hãy kiềm chế ý muốn trả lời, ngay cả khi tin nhắn có tùy chọn “DỪNG LẠI” hoặc “HỦY ĐĂNG KÝ”. Việc phản hồi có thể xác nhận với kẻ lừa đảo rằng số điện thoại của bạn đang hoạt động, biến bạn thành mục tiêu cho các cuộc tấn công trong tương lai. Nếu bạn không chắc chắn về một tin nhắn, hãy liên hệ với tổ chức đó bằng thông tin liên hệ chính thức của họ – không phải thông tin được cung cấp trong tin nhắn.
Một kỹ thuật khác bạn có thể sử dụng để ngăn chặn các vụ lừa đảo smishing là sử dụng các ứng dụng chặn tin nhắn rác đáng tin cậy như TestKiller và Permission Slip để chặn các tin nhắn không mong muốn. Bằng cách này, bạn sẽ không phải đối phó với những tin nhắn spam đó ngay từ đầu.
Giao diện ứng dụng TextKiller giúp chặn tin nhắn rác và smishing
Tính năng cho phép hoặc chặn tin nhắn trong ứng dụng TextKiller
TextKiller phân loại tin nhắn rác hoặc không rác để bảo vệ người dùng
Các tùy chọn phản hồi nhanh có thể giúp tiết kiệm thời gian, nhưng chúng cũng có thể khiến bạn dễ bị tổn thương trước các vụ lừa đảo smishing. Tin tốt là bạn không cần phải là một chuyên gia an ninh mạng để bảo vệ bản thân. Lần tới khi bạn nhận được một tin nhắn đáng ngờ, hãy chậm lại, xác minh người gửi, tránh nhấp vào liên kết và tuyệt đối không trả lời cho đến khi bạn đã xác minh được đó là tin nhắn từ một người gửi hợp pháp. Hãy nhớ rằng, đối với smishing, một chút thận trọng có thể ngăn chặn một rắc rối lớn.
