Bảo mật mạng gia đình của bạn quan trọng hơn bạn nghĩ rất nhiều. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc bảo vệ nó, một số kỹ thuật phân đoạn mạng đơn giản có thể giúp bạn tăng cường an ninh. Đây là những phương pháp hiệu quả mà các chuyên gia thường áp dụng để đảm bảo an toàn và tối ưu hóa hiệu suất cho hệ thống mạng tại nhà.
Sử Dụng Mạng Riêng Biệt Cho Thiết Bị Khách
Một trong những kỹ thuật đơn giản và hiệu quả nhất để phân đoạn lưu lượng trên mạng gia đình là thiết lập một mạng riêng biệt dành cho khách đến nhà. Vì hầu hết các bộ định tuyến hiện đại đều hỗ trợ mạng 5GHz, bạn có thể dành băng tần 2.4GHz cho các thiết bị phụ mà bạn không muốn chúng kết nối vào mạng chính của mình.
Việc thiết lập một mạng riêng biệt cho thiết bị khách mang lại hai lợi ích lớn. Thứ nhất, nó đảm bảo rằng khách truy cập kết nối vào Wi-Fi của bạn không thể truy cập các thiết bị cá nhân của bạn qua mạng. Thứ hai, nó giúp phân chia băng thông, đảm bảo các thiết bị chính của bạn nhận được tốc độ tốt nhất có thể. Nhiều chuyên gia đã khuyến nghị không chia sẻ mật khẩu Wi-Fi chính với khách mà thay vào đó nên thiết lập một mạng riêng biệt.
Hầu hết các bộ định tuyến đều có thể lưu trữ nhiều SSID (tên mạng) hoặc nhiều mạng, có nghĩa là bạn có thể tạo một mạng mới với mật khẩu dễ nhớ hơn trong thời gian ngắn. Sau đó, bạn có thể cung cấp mật khẩu này cho khách và để họ kết nối internet mà không làm chậm băng thông của bạn hoặc có quyền truy cập mạng vào các thiết bị cá nhân.
Hình ảnh một bộ định tuyến Wi-Fi hiện đại với bốn ăng-ten, đặt trên bàn cạnh kệ sách, minh họa vị trí tối ưu cho router Wi-Fi gia đình.
Tách Biệt Thiết Bị IoT Sang Router Phụ
Việc thiết lập các thiết bị IoT (Internet of Things) như đèn thông minh, camera an ninh và các thiết bị nhà thông minh khác trên một bộ định tuyến riêng thường là một ý tưởng hay. Điều này tạo ra một rào cản kỹ thuật số giữa các thiết bị IoT và mạng chính của bạn, đảm bảo rằng các tiện ích của bạn vẫn an toàn ngay cả khi tin tặc tìm cách truy cập vào chúng. Đây cũng là một cách hữu ích để tận dụng lại bộ định tuyến cũ không còn dùng nữa.
Ngoài ra, như đã đề cập, việc có các thiết bị này trên một mạng riêng biệt có nghĩa là chúng sẽ không ảnh hưởng đến hiệu suất internet trên các thiết bị chính của bạn, đặc biệt nếu bạn có số lượng lớn thiết bị IoT. Bạn cũng sẽ có thể thay đổi cài đặt trên bộ định tuyến chính, chẳng hạn như đổi tên mạng hoặc mật khẩu, mà không cần phải cập nhật từng thiết bị thông minh bạn đang sử dụng.
Một điều cần lưu ý khác là băng tần Wi-Fi. Hầu hết các thiết bị IoT đều sử dụng băng tần 2.4GHz, vốn cung cấp phạm vi phủ sóng tốt hơn. Nếu bạn có nhiều thiết bị thông minh, một bộ định tuyến duy nhất có thể không xử lý được tất cả. Việc chuyển các thiết bị này sang một bộ định tuyến thứ hai hoạt động như một điểm truy cập (access point) có thể giúp giảm thiểu vấn đề này.
Vô Hiệu Hóa WPS Trên Băng Tần Wi-Fi Chính
Sau khi mạng Wi-Fi chính của bạn không còn thiết bị IoT nào và khách đã có mạng riêng, bạn có thể tiếp tục vô hiệu hóa WPS (Wi-Fi Protected Setup) trên mạng chính. WPS giúp việc kết nối vào mạng dễ dàng hơn, loại bỏ nhu cầu nhập mật khẩu, nhưng nó lại có một số lỗ hổng có thể khiến bộ định tuyến của bạn gặp rủi ro bảo mật nghiêm trọng.
Các bộ định tuyến dân dụng cung cấp nhiều cách triển khai WPS. Phổ biến nhất là WPS dạng nút nhấn, yêu cầu bạn phải nhấn một nút “WPS” trên bộ định tuyến để bắt đầu kết nối với thiết bị của bạn. Một cách triển khai phổ biến khác yêu cầu bạn nhập mã PIN.
Bất kể phương pháp tiếp cận nào, WPS đều không an toàn do lỗ hổng PIN WPS. Lỗ hổng này cho phép kẻ tấn công tấn công vét cạn (brute-force) mã PIN WPS trên bộ định tuyến của bạn và giành quyền truy cập vào mạng. Nhiều bộ định tuyến đã bắt đầu vô hiệu hóa WPS mặc định, nhưng nếu bạn đang sử dụng bộ định tuyến cũ hơn, việc vô hiệu hóa WPS là một trong những thay đổi cấu hình đầu tiên bạn nên thực hiện.
Nút WPS (Wi-Fi Protected Setup) trên mặt sau của bộ định tuyến, cảnh báo về lỗ hổng bảo mật và khuyến nghị vô hiệu hóa tính năng này để bảo vệ mạng Wi-Fi.
Tinh Chỉnh Cài Đặt Trên Router Chính Của Bạn
Nói về các thay đổi cấu hình, nếu bạn đã thực hiện các điều chỉnh được đề cập ở trên, khả năng cao là bạn đã có một ý tưởng khá rõ ràng về những thiết bị nào bạn sẽ sử dụng trên mạng chính. Điều này giúp việc thiết lập bộ định tuyến của bạn cho cả bảo mật và hiệu suất trở nên dễ dàng hơn nhiều.
Ví dụ, bạn có thể triển khai danh sách trắng (whitelist) các thiết bị được phép kết nối vào Wi-Fi. Điều này đảm bảo rằng ngay cả khi mật khẩu mạng chính của bạn bị lộ, bộ định tuyến sẽ tự động chặn mọi kết nối đến trừ khi chúng đến từ một thiết bị đã được nhận diện trước đó.
Bạn có thể thiết lập QoS (Quality of Service) trên bộ định tuyến để ưu tiên lưu lượng truy cập hoặc thậm chí khắc phục các vấn đề tắc nghẽn mạng mà không cần lo lắng về việc mọi đèn thông minh trong nhà bạn bị gián đoạn. Chúng tôi khuyên bạn nên phân tích mạng Wi-Fi để tìm ra các điểm yếu, đảm bảo bạn đang tận dụng tối đa phạm vi phủ sóng và sử dụng đúng kênh cũng như băng tần.
Bộ định tuyến Wi-Fi hiện đại với bốn ăng-ten trên bàn sáng màu, tượng trưng cho việc tinh chỉnh cài đặt router để tối ưu hóa hiệu suất và bảo mật mạng gia đình.
Việc phân đoạn mạng gia đình không chỉ cải thiện bảo mật cơ bản mà còn giúp mạng nhanh hơn và thuận tiện hơn trong việc thay đổi cài đặt mà nếu không sẽ gây ra sự hỗn loạn cho các thiết bị thông minh đã kết nối. Mặc dù có thể cần một chút công sức ban đầu, nhưng lợi ích về lâu dài mà nó mang lại là hoàn toàn xứng đáng. Hãy bắt tay vào tối ưu mạng Wi-Fi của bạn ngay hôm nay để có trải nghiệm kết nối an toàn và hiệu quả hơn.
