Trong bối cảnh internet tràn ngập các nền tảng streaming, mạng xã hội và nội dung được tuyển chọn, không ít người dùng có thể đã bỏ qua Internet Archive – một cỗ máy thời gian kỹ thuật số giữ gìn và bảo tồn lịch sử số. Đây không chỉ là một kho lưu trữ khô khan mà còn là một nguồn tài nguyên giải trí vô tận, miễn phí và hợp pháp mà thuthuatmobile.net tin rằng bạn nên khám phá. Từ những trang web đã lỗi thời đến kho phim ảnh, chương trình truyền hình, sách, game cổ điển và âm nhạc hiếm có, Internet Archive mang đến một trải nghiệm độc đáo, giúp chúng ta nhìn lại quá khứ và hiểu rõ hơn về sự phát triển của công nghệ và văn hóa số.
Wayback Machine: Cuốn Sách Lịch Sử Của Internet
Tôi lần đầu biết đến Internet Archive thông qua công cụ biểu tượng nhất của nó: Wayback Machine. Thật ngạc nhiên khi tôi tìm thấy các phiên bản của những trang web mà cá nhân tôi đã xây dựng hoặc làm việc, có niên đại từ nhiều năm trước, thậm chí cả những tên miền cũ tôi đã ngừng gia hạn từ lâu. Qua Wayback Machine, bạn có thể ghé thăm các trang web từ những năm 1996. Bạn còn nhớ những đồ họa pixel tệ hại, phông chữ lòe loẹt, và bố cục Geocities sơ khai không? Internet Archive chắc chắn lưu giữ tất cả!
Ngoài việc là một chuyến đi đầy hoài niệm, Internet Archive còn là một biên niên sử quan trọng về sự tiến hóa của Internet. Nó cho phép chúng ta xem lại các sự kiện quan trọng, phong trào chính trị và các hiện tượng lan truyền mà nếu không, có thể đã bị lãng quên theo thời gian. Từ đó, người dùng có thể hiểu rõ hơn về những viên gạch nền móng của Thời đại Kỹ thuật số. Chỉ với vài cú nhấp chuột, bạn có thể thấy Amazon đã bắt đầu như thế nào với tư cách là một hiệu sách trực tuyến non trẻ, hoặc những video đầu tiên được đăng tải lên một nền tảng mới đột phá có tên là YouTube.
Giao diện Wayback Machine của Internet Archive hiển thị thanh tìm kiếm và dòng thời gian lịch sử trang web
Kho Phim Cổ Điển và Độc Đáo Miễn Phí Khổng Lồ
Những người đam mê điện ảnh sẽ vô cùng thích thú với thư viện phim ảnh đáng kinh ngạc của Internet Archive. Với hơn 14 triệu bộ phim, bao gồm các tác phẩm kinh điển từ thời kỳ hoàng kim của Hollywood cho đến những bộ phim hạng B ít người biết đến mà khó có thể xuất hiện trên các dịch vụ streaming khác.
Có vô số tựa phim thuộc mọi thể loại, đều là các tác phẩm thuộc phạm vi công cộng (public domain) hoặc được tải lên hợp pháp, cho phép bạn phát trực tuyến hoặc tải về mà không phải lo lắng về bản quyền. Đây là một món quà thực sự dành cho những người yêu thích cách kể chuyện cổ điển, bao gồm các bộ phim câm của Charlie Chaplin, những pha hành động điên cuồng của Buster Keaton, cũng như các tác phẩm kinh điển như Nosferatu, Metropolis và Plan 9 from Outer Space. Các nhà phê bình điện ảnh và sinh viên phim đã coi Internet Archive là một nền tảng thiết yếu để bảo tồn những tác phẩm điện ảnh có ý nghĩa văn hóa và hiếm hoi. Đặc biệt, bạn sẽ không gặp quảng cáo, tường phí hay bất kỳ hạn chế nào khi xem các tác phẩm kinh điển yêu thích của mình.
Menu phim của Internet Archive hiển thị các tùy chọn danh mục như Khoa học Viễn tưởng, Phim kinh dị, Phim chính kịch
Lưu Trữ Chương Trình Truyền Hình Từ Mọi Thời Đại
Nếu bạn giống như tôi, đang “mệt mỏi với phí thuê bao” khi phải chi trả cho quá nhiều dịch vụ streaming TV và nội dung lặp lại, Internet Archive mang đến một sự giải thoát đáng hoan nghênh. Internet Archive lưu trữ một loạt các chương trình công cộng, các chương trình truyền hình cổ điển, các bản tin quan trọng và thậm chí cả những quảng cáo cũ đầy hoài niệm trong kho của mình.
Cá nhân tôi đặc biệt thích xem lại các chương trình truyền hình đã ngừng phát sóng, bao gồm phim hoạt hình của Warner Bros., các sitcom thập niên 1990 “sến sẩm” và các series giáo dục, như Cosmos gốc của Carl Sagan.
Một tính năng mà tôi thấy đặc biệt hấp dẫn là kho lưu trữ tin tức lịch sử. Tại đây, bạn có thể sống lại các bản tin gốc về các sự kiện quan trọng, bao gồm các cuộc khủng hoảng tài chính mang tính bước ngoặt, các xung đột quốc tế, lễ nhậm chức tổng thống, lễ đăng quang, biến động chính trị và các thành tích thể thao, chính xác như những gì đã xảy ra.
Giao diện tìm kiếm truyền hình của Internet Archive hiển thị danh sách các chương trình TV và tin tức
Thư Viện Kỹ Thuật Số Hàng Đầu Trong Tầm Tay
Những người mê sách sẽ thấy Internet Archive đặc biệt hữu ích, vì đây là nơi tập trung một trong những thư viện kỹ thuật số lớn nhất hành tinh. Internet Archive lưu trữ hơn 44 triệu văn bản để cho mượn hoặc tải về, cạnh tranh với bất kỳ kho lưu trữ thể chế nào hiện có.
Có rất nhiều lý do để yêu thích sách điện tử, nhưng trong khi các nền tảng khác thường chỉ tập trung vào các xu hướng hiện tại và các bản phát hành mới, Internet Archive lại cung cấp một loạt tài liệu đa dạng, bao gồm sách hướng dẫn kỹ thuật cũ, sách dạy nấu ăn, tiểu thuyết đã ngừng in, truyện giật gân (pulp fiction) và sách giáo khoa quý hiếm. Dù bạn là một học giả, nhà nghiên cứu hay đơn giản chỉ là người yêu văn học, Internet Archive là một nguồn tài nguyên thiết yếu giúp làm giàu và cung cấp thông tin.
Một trong những tính năng yêu thích của tôi là Thư viện Cho mượn, nơi bạn có thể mượn văn bản ở định dạng BookReader, PDF hoặc EPUB trong hai tuần, hoàn toàn miễn phí. Điều này đặc biệt hữu ích nếu bạn đang đi học, đặc biệt là khi có kinh phí hạn chế hoặc khó tiếp cận thư viện.
Thiên Đường Game Retro và Phần Mềm Cổ Điển
Nếu bạn yêu thích việc chơi hoặc nghiên cứu các trò chơi cổ điển, Internet Archive chứa đầy phần mềm retro và các tựa game vintage. Sử dụng công nghệ giả lập, bạn có thể chơi các trò chơi MS-DOS và arcade đời đầu trực tiếp trong trình duyệt web của mình mà không cần tải bất kỳ tệp nào.
Ngoài ra, còn có một cơ sở dữ liệu lớn về các hướng dẫn sử dụng và phần mềm từ những ngày đầu của máy tính, cũng như các mô phỏng của hệ điều hành cổ điển. Điều này là rất quan trọng để bảo tồn lịch sử phần mềm mà nếu không, có thể đã bị mất theo thời gian do các bản cập nhật liên tiếp hoặc sự lỗi thời. Đối với tôi, nó là một cơ hội để sống lại những ký ức đầu tiên về niềm vui chơi game và sử dụng máy tính.
Thư viện phần mềm của Internet Archive hiển thị các tựa game và ứng dụng cổ điển
Kho Báu Âm Nhạc Với Hàng Trăm Nghìn Bản Ghi Hòa Nhạc
Với tư cách là một người yêu âm nhạc, Internet Archive là một món quà trời ban đối với tôi. Mặc dù tôi yêu thích sự tiện lợi của các nền tảng streaming nhạc và YouTube, nhưng thư viện của họ không phải là toàn diện, đặc biệt khi nói đến những bản nhạc hiếm và các buổi biểu diễn trực tiếp. Thật ấn tượng, Kho Lưu Trữ Nhạc Trực Tiếp (Live Music Archive) là nơi lưu giữ hơn 270.000 bản ghi hòa nhạc, bao gồm một số ban nhạc và nghệ sĩ yêu thích của tôi, có niên đại hàng thập kỷ trước.
Ngoài các buổi hòa nhạc, còn có vô số chương trình radio, podcast và album ít người biết đến để bạn nghe, cũng như các bản ghi âm lời nói (spoken word) và thư viện âm thanh môi trường (ambient sound libraries). Những thư viện này đã rất hữu ích cho những nỗ lực sáng tạo nội dung và âm nhạc kỹ thuật số của tôi. Thật dễ dàng để bạn lạc vào một “hố thỏ” chứa đầy nội dung âm thanh kỳ lạ từ thời xa xưa, có thể gợi lại những ký ức đã ngủ quên từ lâu hoặc mang đến điều gì đó mới mẻ, sảng khoái cho đôi tai của bạn.
Internet Archive giống như phòng trưng bày bí mật của internet. Miễn phí, hợp pháp và giải trí vô tận, nó lặng lẽ bảo tồn các biên niên sử của lịch sử kỹ thuật số cho các thế hệ hiện tại và tương lai thưởng thức. Chắc chắn, nó không phải là không có lỗi. Giao diện của nó có vẻ lỗi thời và lộn xộn, và Internet Archive từng phải hứng chịu một cuộc tấn công an ninh nghiêm trọng vào dịch vụ của mình. Việc phân loại có thể rõ ràng hơn và công cụ tìm kiếm chính xác hơn, nhưng đó chỉ là những hạt sạn nhỏ.
Điều làm nên sự đặc biệt của Internet Archive chính là sự đơn giản của nó. Không bị rải rác quảng cáo, không sử dụng tiếp thị hung hãn hay các thuật toán phức tạp. Nó giống một bảo tàng kỹ thuật số hơn, được quản lý một cách tỉ mỉ và không ngừng mở rộng, mang đến khả năng khám phá dường như vô tận cho bất kỳ ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa và sự sáng tạo của nhân loại.
Bất cứ khi nào bạn đang lướt mạng xã hội một cách vô định hoặc xem một ứng dụng streaming với nội dung cũ rích, hãy cân nhắc ghé thăm Internet Archive. Rất có thể bạn sẽ tìm thấy điều gì đó khơi gợi sự tò mò, khám phá một ký ức đã xa xăm, hoặc hấp dẫn gu nghệ thuật của mình. Nhưng hãy cẩn thận, một khi bạn bắt đầu khám phá những chiều sâu đáng kể của nó, bạn có thể thấy khó mà “ngoi lên” được.
